→ Biologia Do Matury - Ekologia I Ochrona Środowiska → Začnite sa učiť / Stiahnite si MP3 Flashcards

otázka		Odpoveď
ekologia začať sa učiť		nauka o wzajemnych zależnościach między organizmami oraz między organizmami a otaczającym je środowiskiem
populacja začať sa učiť		grupa osobników jednego gatunku, zamieszkujących dany teren w określonym czasie
biocenoza začať sa učiť		zespół organizmów różnych gatunków, ogół populacji zamieszkujących dany teren, układ złożony z producentów i konsumentów; w jego skład wchodzi część roślinna (fitocenoza) i zwierzęca (zoocenoza)
ekosystem začať sa učiť		kompletna jednostka ekologiczna, składająca się z wszystkich organizmów zamieszkujących dany teren (biocenoza) i ich środowiska nieożywionego (biotop)
biom začať sa učiť		duża jednostka ekologiczna złożona z ekosystemów, zajmująca określony obszar geograficzny; dominuje w niej określona formacja roślinna i charakterystyczna fauna; przykłady: tajga, tundra, sawanna
biosfera začať sa učiť		strefa wystepowania organizmów (część litosfery 2-3 km w głąb, część atmosfery do wysokości 10 km, hydrosfera oraz wszystkie organizmy zamieszkujące wymienione strefy), wszystkie biomy Ziemi
antroposfera začať sa učiť		strefa, w której zaznacza się działalność człowieka lub część biosfery przekształcona przez człowieka
pula genowa populacji začať sa učiť		suma genów wszystkich osobników dane populacji; podlega zmianom w wyniku doboru naturalnego i mutacji
liczebność populacji začať sa učiť		łączna liczba osobników tworzących daną populację
gradacja začať sa učiť		gwałtowny wzrost liczebności populacji
zagęszczenie začať sa učiť		stosunek liczebności populacji do zajmowanej przez nią przestrzeni
rozrodczość začať sa učiť		liczba młodych pojawiająca się w określonym czasie w przeliczeniu np. na 1000 osobników populacji lub 1000 samic w wieku rozrodczym
śmiertelność začať sa učiť		liczba osobników populacji ginących w określonej jednostce czasu; im większy jest opór środowiska, tym większa śmiertelność
przyrost naturalny začať sa učiť		różnica między liczbą urodzeń, a liczbą zgonów osobników na danym obszarze i w określonym czasie
areał začať sa učiť		obszar, na którym wystepują osobniki należące do danej populacji
rozmieszczenie začať sa učiť		przestrzenny rozkład osobników na terenie zajmowanym przez populację (sposób w jaki osobniki zasiedlają swój areał); wyróżnia się rozmieszczenie równomierne, losowe, skupiskowe
struktura wiekowa začať sa učiť		proporcje liczebności osobników będących w różnym przedziale wiekowym; pozwala ustalić charakter populacji: rozwijająca, stabilna czy wymierająca
struktura płciowa začať sa učiť		procentowy udział samców i samic w populacji
strategia rozrodcza K začať sa učiť		przejawia się małą, rozłożoną w czasie rozrodczością; prowadzi do sukcesu w środowisku stabilnym, gdzie wystarcza mała liczba potomstwa, ale dobrze wyposażonego
strategia rozrodcza r začať sa učiť		przejawia się bardzo wysoką rozrodczością (w krótkim czasie) i śmiertelnością; sprawdza się w warunkach niestabilnych; występuje np. u ostryg
czynniki wpływające na liczebność populacji začať sa učiť		imigracja, śmiertelność, rozrodczość, emigracja
poziomy troficzne začať sa učiť		producenci, konsumenci, reducenci
producenci začať sa učiť		autotrofy (fotoautotrofy, chemoautotrofy) - głównie rośliny zielone i niektóre organizmy; same produkują sobie pokarm z substancji nieorganicznych przy udziale energii słonecznej lub chemicznej
konsumenci začať sa učiť		heterotrofy, odżywiające się żywą biomasą oraz saprofagi, odżywiające się martwą materią organiczną
reducenci začať sa učiť		destruenci - głównie bakterie i grzyby; rozkładają martwą materię na proste związki nieorganiczne pobierane przez rośliny do procesu fotosyntezy
łańcuch pokarmowy začať sa učiť		szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda grupa poprzednia stanowi podstawę pożywienia następnej
rodzaj łańcucha pokarmowego začať sa učiť		spasania (łańcuch biofagów) detrytusowe (łańcuch saprofagów), pasożytów
komensalizm začať sa učiť		jedna z populacji odnosi korzyści, druga pozostaje obojętna; np. szakale odżywiające się resztkami pozostawionymi przez lwy
protokooperacja začať sa učiť		symbioza fakultatywna lub przygodna, obie populacje odnoszą korzyści, ale ich współpraca nie jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania w biocenozie
mutualizm začať sa učiť		symbioza obligatoryjna lub konieczna; współżyjące populacje odnoszą korzyści, a ich współpraca jest tak daleko posunięta, że nie mogą żyć bez siebie
drapieżnictwo začať sa učiť		osobniki jednej populacji są zabijane i stanowią pożywienie dla innej populacji; obie populacje wpływają na swoje liczebności
pasożytnictwo začať sa učiť		populacja pasożyta zyskuje, populacja żywiciela traci. oddziaływanie bardzo podobne do drapieżnictwa, ale pasożyt nie zabija swojego żywiciela, gdyż wiązałoby się to z jego własną śmiercią
allelopatia začať sa učiť		populacja A wytwarza substancję szkodliwą dla populacji B, którą najczęściej wydziela do otoczenia, hamując wzrost populacji B; np. antybiotyki wytwarzane przez grzyby hamują wzrost bakterii
konkurencja začať sa učiť		przynosi straty obu populacjom; konkurujące populacje są do siebie podobne, ich nisze ekologiczne pokrywają się częściowo; populacja konkurują o dostęp do wody, światła, pożywienia, terytorium do rozrodu itp.
amensalizm začať sa učiť		osobniki jednej populacji szkodzą osobnikom drugiej populacji, same nie odnosząc z tego powodu korzyści
neutralizm začať sa učiť		obie populacje nie maja na siebie żadnego wpływu
produktywność začať sa učiť		ilość biomasy wyprodukowanej w jednostce czasu w przeliczeniu na jednostkę powierzchni (lub objętości) ekosytemu
produkcja začať sa učiť		ilość biomasy w przeliczeniu na jednostkę powierzchni (lub objętości) ekosystemu
produktywność pierwotna brutto začať sa učiť		ogólna; całość wypodukowanej przez przez producentów materii organicznej
produktywność pierwotna netto začať sa učiť		mniej więcej połowa produkcji pierwotnej brutto, która zostaje zmagazynowana jako biomasa w tkankach roślinnych
produktywność wtórna začať sa učiť		wtórna brutto, całkowita ilość materii organicznej wyprodukowana przez konsumentów
produktywność wtórna netto začať sa učiť		biomasa, jaką łącznie zmagazynowali konsumenci (po odliczeniu strat na oddychanie, utrzymanie stałej temperatury ciała itp.)
sukcesja ekologiczna začať sa učiť		ewolucja ekosystemów; proces kierunkowych zmian prowadzących do stopniowego przekształcania się ekosytemów; polega na następujących po sobie wielu ukierunkowanych przemianach ewolucyjnych, którym ulega roślinność łącznie z mikroorganizmami, grzybami oraz populacją zwierzęcą i warunkami siedliskowymi
sukcesja pierwotna začať sa učiť		zachodzi na terenie wcześniej niezajętym żadną biocenozą (odsłonięte zbocze klifowe, wyspy wulkaniczne, nagie skały, piaszczyste plaże)
sukcesja wtórna začať sa učiť		zachodzi na terenie wcześniej zajętym przez biocenozę, która została zniszczona (ugory, obszary okresowo zalewane, wyręby, pożarzyska)
etapy sukcesji začať sa učiť		stadium pionierskie (inicjalne - pierwszy zespół serii), kolejne stadia seralne, klimaks (ostateczna postać ekosystemu)
adaptacja začať sa učiť		przystosowanie do życia organizmów w określonym środowisku
ekotyp začať sa učiť		populacja danego gatunku przystosowana do życia w specyficznych warunkach środowiskowych
prawo minimum Liebiga začať sa učiť		czynnik, którego w środowisku jest najmniej w stosunku do potrzeb danego organizmu, działa organiczająco na wzrost i rozwój tego organizmu
tolerancja ekologiczna začať sa učiť		zakres wartości danego czynnika środowiskowego (np. temperatury), w którym organizm jest w stanie rozwijać się i funkcjonować; dolna granica to minimum, górna - maksimum, średnia (najlepsza) to optimum
zakres tolerancji začať sa učiť		przedział między minimalną a maksymalną wartością danego czynnika środowiskowego, w którym organizm może funkcjonować
prawo tolerancji Shelforda začať sa učiť		dany organizm może żyć i rozwijać się w określonym środowisku pod warunkiem, że występują wszystkie niezbędne mu do życia czynniki, a ich zakres tolerancji nie przekracza minimalnej i maksymalnej wartości tych czynników
eurybionty začať sa učiť		organizmy o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
stenobionty začať sa učiť		organizmy o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
synergizm začať sa učiť		współdziałanie w czasie czynników środowiskowych, takie, że ich efekty mogą się wzajemnie potęgować lub znosić
czynniki wpływające na rozmieszczenie organizmów na świecie začať sa učiť		biogenetyczne, ekologiczne, przeszłość ekologiczna, antropogeniczne
skiofity začať sa učiť		rośliny cieniolubne
heliofity začať sa učiť		rośliny światłolubne
eryfotyczne začať sa učiť		rośliny obojętne na intensywność oświetlenia
kriofity začať sa učiť		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju to 20 stopni, rośliny alpejskie i arktyczne
mezofity začať sa učiť		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju to 20-30 stopni, rośliny różnych stref klimatycznych
termofity začať sa učiť		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju wynosi od powyżej 25 do powyżej 40 stopni
organizmy oligotroficzne začať sa učiť		zasiedlają gleby ubogie w związki mineralne, takie jak magnez, potas, siarka, wapń, fosfor, żelaza, sód, azot.
eutroficzne začať sa učiť		zasiedlają gleby bogate w związki mineralne, wykazują zwiększone rozmiary organów nadziemnych
acydofilne začať sa učiť		rośliny, które zamieszkują gleby kwaśne (pH 6,7-4,0)
neutrofilne začať sa učiť		rośliny, zamieszkujące gleby kwaśne, zasadowe i obojętne (pH 7,2-6,8)
bazyfilne začať sa učiť		rośliny zasadolubne, zamieszkujące gleby zasadowe (pH 8,5-7,0)
hydrofity začať sa učiť		rośliny wodne
heliofity začať sa učiť		rośliny ziemnowodne, szuwarowe
higrofity začať sa učiť		rośliny siedlisk stale wilgotnych
mezofity začať sa učiť		rośliny siedlisk średnio zaopatrzonych w wodę
kserofity začať sa učiť		rośliny terenów o stałym lub długotrwałym niedoborze wody
epifity začať sa učiť		porośla
psammofity začať sa učiť		rośliny przystosowane do życia na glebach piaszczystych
pirofity začať sa učiť		rośliny żyjące na terenach narażonych na częste występowanie pożarów
metalofity začať sa učiť		rośliny przystosowane do życia na glebach o podwyższonej zawartości metali, również metali ciężkich
gatunki biowskaźnikowe začať sa učiť		bioindykatory; organizmy szczególnie wrażliwe na określone atrybuty środowiskowe (nie tylko zanieczyszczenia), będące dzięki temu wyznacznikami stanu środowiska w miejscu swego występowania

Biologia do matury - ekologia i ochrona środowiska

Nauka biologii na maturę

Naucz się biologii z fiszkami!

Wszystko, co chcesz wiedzieć o ekologii

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.

viac