→ Biologia Definicje 6 → Začnite sa učiť / Stiahnite si MP3 Flashcards

otázka		Odpoveď
elektroreceptor začať sa učiť		receptor reagujacy na bodźce elektryczne
El-Niño Oscylacja Południowa začať sa učiť		okresowe nagrzewanie się powierzchni wód tropikalnych wschodniego Pacyfiku, zmieniajace cyrkulacje pradów oceanicznych i atmosfery, co wywołuje anomalie pogodowe w odległych rejonach.
elongacja začať sa učiť		wydłużanie, w syntezie białka dodawanie kolejnych aminokwasów do rosnacego łańcucha polipeptydowego.
emigracja začať sa učiť		migracja polegajaca na opuszczaniu populacji przez osobniki, wskutek czego spada wielkość populacji.
enancjomery začať sa učiť		izomery, z których jeden jest lustrzanym odbiciem drugiego.
endemiczny gatunek začať sa učiť		gatunek, którego występowanie ogranicza się do jednego niewielkiego obszaru na świecie.
endocytoza začať sa učiť		transport aktywny substancji do wnętrza komórki polegajacy na tworzeniu wypukleń błony komórkowej, z których następnie powstaja pecherzyki cytoplazmatyczne zawierajace dana substancję.
endocytoza zależna od receptorów začať sa učiť		endocytoza polegajaca na wiazaniu się pobieranych czasteczek ze specyficznymi receptorami na powierzchni błony komórkowej i wprowadzaniu ich do cytoplazmy w pęcherzykach endocytotycznych.
endoderma začať sa učiť		wewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej środkowa część przewodu pokarmowego, płuca, watroba i trzustka.
endoergiczna reakcja, r. endotermiczna začať sa učiť		reakcja chemiczna nie zachodzaca spontanicznie, lecz wymagajaca dostarczenia pewnej ilości energii swobodnej.
endokrynny gruczoł, g. wydzielania wewnętrznego, g. dokrewny začať sa učiť		gruczoł niemajacy przewodów wyprowadzajacych, uwalniajacy wydzielinę wprost do krwi lub płynów tkankowych.
endometrium, błona śluzowa macicy začať sa učiť		nabłonek wyścielajacy macicę.
endorfiny začať sa učiť		neuropeptydy wydzielane przez niektóre neurony mózgu, działaja m.in. przeciwbólowo.
endosperma, bielmo začať sa učiť		triploidalna (3n) tkanka odżywcza powstajaca w rozwoju nasion roślin okrytozalażkowych.
endospora začať sa učiť		przetrwalnikowa komórka bakteryjna, bardzo odporna na temperaturę, promieniowanie i środki chemiczne.
endostyl začať sa učiť		rowek na dnie gardzieli niższych strunowców; wydziela śluz, do którego przyklejaja się czastki pokarmu niesione woda przepływajaca przez gardziel. U kręgowców endostyl przekształcił się w tarczycę.
endosymbiont začať sa učiť		organizm, który żyje wewnatrz organizmu innego gatunku, przynoszac korzyść swojemu gospodarzowi (mutualizm) lub szkodzac mu (pasożytnictwo).
endotoksyna začať sa učiť		toksyna występujaca w ścianach komórkowych bakterii gramujemnych.
energia začať sa učiť		zdolność do wykonywania pracy; wyrażana jest w kilodżulach lub kilokaloriach.
energia cieplna začať sa učiť		energia przepływajaca z obiektu cieplejszego do obiektu o niższej temperaturze.
energia swobodna začať sa učiť		maksymalna ilość energii dostępnej do wykonania pracy w przebiegu reakcji biochemicznej. Wzrost entropii powoduje spadek ilości e.s.
energia wiazania začať sa učiť		energia potrzebna do rozerwania wiazania chemicznego.
enkefaliny začať sa učiť		neuropeptydy uwalniane przez niektóre neurony mózgu; uczestnicza w regulacji percepcji bólu.
entalpia začať sa učiť		całkowita energia potencjalna układu fizycznego; zwana też zawartościa cieplna układu.
enterocelia začať sa učiť		jeden z mechanizmów powstawania wtórnej jamy ciała (celomy): ze światła woreczków mezodermalnych powstałych z uchyłków prajelita.
entropia začať sa učiť		chaos, ilościowa miara nieuporzadkowania energii w układzie fizycznym, nieuporzadkowana energia jest niezdolna do wykonania pracy. Im większe nieuporzadkowanie układu, tym większa e.
enzym začať sa učiť		organiczny katalizator (zwykle białko), przyspieszajacy określona reakcje chemiczna wskutek obniżenia energii aktywacji niezbędnej do jej przebiegu.
eon začať sa učiť		największa jednostka podziału czasu geologicznego; dzieli się na ery.
eozynofil, granulocyt kwasochłonny začať sa učiť		biała krwinka, której ziarnistości cytoplazmatyczne absorbuja kwaśne barwniki; e. odgrywaja ważna rolę w zwalczaniu pasożytów i w reakcjach alregicznych.
epistaza začať sa učiť		zjawisko polegajace na tym, że allele jednego locus wpływaja na ekspresję alleli innego locus.
epitet gatunkowy začať sa učiť		drugi człon nazwy naukowej gatunku, określa dany gatunek w obrębie rodzaju.
epoka začať sa učiť		najmniejsza jednostka czasu w historii Ziemi, epoki tworza okres geologiczny.
era začať sa učiť		jedna z głównych jednostek czasu w historii Ziemi, ery dziela się na okresy.
era kenozoiczna začať sa učiť		era geologiczna, która rozpoczeła się ok. 65 mln lat temu i trwa do dzisiaj.
erozja gleby začať sa učiť		zużywanie lub ubywanie gleby z danego terenu; proces naturalny, zachodzacy np. wskutek wymywania przez deszcze lub unoszenia przez wiatr czasteczek gleby, ale wzmagany przez działalność człowieka. (np. wylesianie).
erytrocyt, krwinka czerwona začať sa učiť		komórka krwi kręgowców zawierajaca hemoglobinę służaca do transportu tlenu.
erytropoetyna začať sa učiť		hormon peptydowy wydzielany głównie przez komórki nerek, stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych.
estrogeny začať sa učiť		żeńskie hormony płciowe wytwarzane przez jajniki; wpływaja na rozwój i czynność żeńskich narzadów rozrodczych oraz wykształcenie drugorzędowych cech płciowych.
estrowe wiazanie začať sa učiť		wiazanie kowalencyjne łaczace grupę karboksylowa z grupa hydroksylowa; w.e. zawiera atom tlenu polaczony z grupa karbonylowa.
estuarium začať sa učiť		szerokie ujście rzeki do morza, gdzie woda słodka pochodzaca z ladu miesza się z morska.
estywacja, sen letni začať sa učiť		stan odrętwienia (znacznego zmiejszenia aktywności życiowej) wywołany brakiem pokarmu lub wody w suchej i goracej porze roku.
etologia začať sa učiť		dział nauki zajmujacy się badaniem zachowania zwierzat w środowisku naturalnym.
etylen začať sa učiť		gazowy hormon roślinny uczestniczacy w różnych aspektach wzrostu i cyklu życiowego roślin, m.in. w opadaniu liści i dojrzewaniu owoców.
etylowy alkohol, etanol začať sa učiť		alkohol zawierajacy dwa atomy węgla w czasteczce.
euchromatyna začať sa učiť		luźna chromatyna zdolna do transkrybcji.
eufotyczna strefa začať sa učiť		górna warstwa wód, zarówno słonych jak i słodkich, która przenikaja promienie słoneczne umożliwiajace fotosyntezę żyjacym tam organizmom.
euglenoidy začať sa učiť		grupa głównie słodkowodnych jednokomórkowych protistów przeważnie zdolnych do fotosyntezy i poruszajacych się za pomoca wici osadzonej na przednim końcu ciała.
eukariont, organizm eukariotyczny začať sa učiť		organizm, którego komórki maja jadro i inne obłonione organelle. Do e. należa protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
Eustachiusza przewód začať sa učiť		przewód słuchowy łaczacy gardziel z jama ucha środkowego kręgowców; służy do wyrównania ciśnienia powietrza po obu stronach błony bębenkowej.
eutroficzne jezioro začať sa učiť		jezioro bogate w materię organiczna i sole mineralne (azotany, fosforany), co pozwala na bujny rozwój roślin i glonów.
EvoDevo začať sa učiť		dziedzina biologii rozwoju badajaca ewolucję genetycznych mechanizmów sterujacych rozwojem.
ewolucja začať sa učiť		gromadzenie się w populacji, z pokolenia na pokolenie, zmian genetycznych. E. prowadzi do różnic między populacjami i wyjaśnia pochodzenie wszystkich żyjacych dzisiaj i w przeszłości organizmów.
ewolucja chemiczna začať sa učiť		powstanie życia z materii nieożywionej.
ewolucja in vitro začať sa učiť		doświadczenia demonstrujace, iż czasteczki RNA w istniejacym przypuszczalnie świecie RNA mogły katalizować wiele różnych reakcji chemicznych potrzebnych do rozwoju życia na Ziemi. Zwana również ewolucja kierunkowa.
ewolucja zbieżna, konwergencja začať sa učiť		niezależne wykształcenie ewolucyjne podobnych cech budowy lub funkcji u słabo spokrewnionych gatunków, będace zwykle wynikiem adaptacji do podobnych środowisk.
F1, pierwsze pokolenie potomne začať sa učiť		pierwsze pokolenie uzyskane w wyniku skojarzenia osobników rodzicielskich.
F2, drugie pokolenie potomne začať sa učiť		potomstwo osobników pokolenia F1
FAD/FADH2 začať sa učiť		forma utleniona (FAD) i zredukowana (FADH2) dinukleotydu flawinoadeninowego; jest on koenzymem przenoszacym protony i elektrony w procesach metabolicznych, m.in. w oddychaniu komórkowym.
fagocytoza začať sa učiť		rodzaj endocytozy polegajacy na wchłanianiu przez komórkę czastek pokarmu, mikroorganizmów, obcych ciał lub innych komórek.
farmakogenetyka začať sa učiť		nowy oparty na genetyce dział medycyny zajmujacy się dopasowywaniem leków do genomu danego pacjenta.
fenetyka, taksonomia numeryczna začať sa učiť		kierunek w systematyce, zgodnie z którym organizmy grupuje się na podstawie liczby podobieństw fenotypowych, tj. w wygladzie, bez rozpatrywania konwergencji lub pokrewieństw ewolucyjnych.
fenotyp začať sa učiť		zespół cech fizycznych i (lub) chemicznych będacych wynikiem ekspresji genów organizmu.
fenyloketonuria začať sa učiť		choroba dziedziczna spowodowana przez brak enzymu przekształcajacego fenyloalaninę w tyrozynę; nieleczona powoduje upośledzenie umysłowe.
fermentacja začať sa učiť		beztlenowy proces wytwarzania ATP w wyniku serii reakcji oksydacyjno-redukcyjnych, w których zwiazki organiczne sa zarówno dawcami (donorami), jak i biorcami (akceptorami) elektronów.
feromon začať sa učiť		wydzielana przez organizm do środowiska zewnętrznego substancja wpływajaca na rozwój lub zachowanie innych osobników tego samego gatunku.
fibroblasty začať sa učiť		komórki tkanki łacznej wytwarzajace składniki substancji międzykomórkowej- macierz, włókna i kompleksy białkowo cukrowe.
fibronektyny začať sa učiť		glikoproteiny macierzy pozakomórkowej, które wiaża się z integrynami (receptorami białkowymi w błonie komórkowej).
fikocyjanina začať sa učiť		niebieski barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
fikoerytryna začať sa učiť		czerwony barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
filamenty pośrednie začať sa učiť		włókniste składniki cytoszkieletu komórki, średnicy (10nm) pośredniej między mikrotubulami (24-25 nm) i mikrofilamentami (7-8 nm).
filogenetyczne drzewo, dendrogram začať sa učiť		schemat w kształcie drzewa przedstawiajacy ewolucję i pokrewieństwa w określonej grupie taksonów.
filogeneza, rozwój rodowy začať sa učiť		historia ewolucji grupy organizmów
fimbrie začať sa učiť		włosowate wyrostki na powierzchni komórki niektórych prokariontów, ułatwiaja bakteriom przyleganie do siebie i do powierzchni zakażanych komórek.
fitochrom začať sa učiť		niebieskozielony barwnik białkowy pełniacy funkcje fotoreceptora w wielu reakcjach fizjologicznych; występuje w dwóch formach, przechodzacych jedna w druga zależnie od stosunku czerwieni do dalekiej czerwieni w świetle.
fitoplankton začať sa učiť		mikroskopijne glony i cyjanobakterie stanowiace zasadniczy składnik większości sieci pokarmowych środowiska wodnego.
fluorescencja začať sa učiť		samorzutna emisja przez dana substancję światła o dłuższej fali (i mniejszej energii) niż długość fali światła pierwotnie przez nia pochłoniętego. Najczęściej jest to emisja światła widzialnego w skutek naświetlenia ultrafioletem.
fosfodiestrowe wiazanie začať sa učiť		wiazanie kowalencyjne między dwoma nukleotydami DNA i RNA; zawiera grupę fosforanowa połaczona z cukramindwóch sasiednich nukleotydów.
fosfoenolopirogronian začať sa učiť		trójwęglowy zwiazek, ważny metabolit pośrednimw glikozie i reagent w poczatkowym etapie wiazania węgla przez rośliny C4 i CAM.
fosfoglicerynian začať sa učiť		ufosforylowany trójwęglowy zwiazek będacy ważnym metabolitem pośrednim.
fosfolipidy začať sa učiť		lipidy, w których dwa kwasy tłuszczowe i grupa zawierajaca fosfor sa zwiazane z glicerolem; zasadniczy składnik błony komórkowej i błon wewnatrzkomórkowych.
fosforanowa grupa začať sa učiť		grupa funkcyjna o słabej kwasowości, uwalniajaca jeden lub dwa jony wodorowe.
fosforowy cykl, krażenie fosforu začať sa učiť		krażenie fosforu w biosferze Ziemi od środowiska abiotycznego poprzez organizmy żywe ponownie do środowiska abiotycznego.
fosforylacja začať sa učiť		przyłaczenie grupy fosforanowej (reszty kwasu fosforowego) do czasteczki organicznej.
fosforylacja oksydacyjna začať sa učiť		wytwarzanie ATP z wykorzystaniem energii uzyskanej w wyniku transportu elektronów przez łańcuch transportu elektronów w mitochondriach, następuje podczas chemiosmozy.

biologia definicje 6

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.

viac