→ POLSKI XVI Wiek- Pojęcia → Začnite sa učiť / Stiahnite si MP3 Flashcards

otázka		Odpoveď
Andegawenowie začať sa učiť		Młodsza linia Kapetyngów, wywodząca się z Francji.
Ludwik Andegaweński začať sa učiť		Następca Kazimierza Wielkiego, zyskał poparcie możnowładców małopolskich. Władał największym terytorium w XVI-wiecznej Europie. Sojusznik zakonu krzyżackiego i Luksemburgów. Nadał szlachcie przywilej w Koszycach.
Przywilej szlachecki začať sa učiť		Prawo zwalniające szlachtę od pewnych obowiązków, bądź nadające jej szczególne uprawnienia.
Elżbieta Łokietkówna začať sa učiť		Matka Ludwika Andegaweńskiego, sprawowała w jego imieniu rządy w Polsce.
Przywilej koszycki začať sa učiť		Wydany przez Ludwika węgierskiego w 1374r. Zwalniał szlachtę z podatków z wyjątkiem 2 groszy z łana kmiecego. Na każdy podatek król musiał uzyskać zgodę szlachty, udział w pospolitym ruszeniu ograniczono do teryt. państwa.
Litwa właściwa začať sa učiť		Żmudź z Wilnem, Kownem i Trokami.
Giedymin začať sa učiť		Książę litewski. Za jego panowania wzrosło znaczenie Litwy.
Jadwiga Angdegaweńska začať sa učiť		Córka Ludwika Andegaweńskiego, zaręczona początkowo z Wilhelmem Habsburgiem poślubiła Władysława Jagiellończyka i królem Polski.
Władysław Jagięłło začať sa učiť		Wielki książę litewski, a po ślubie z Jadwigą władca Polski. Ojciec Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka.
Władysław Warneńczyk začať sa učiť		Syn Władysława Jagięłły i Zofii Holszańskiej. Król Polski i Węgier. Zginął podczas bitwy pod Warną.
Witold začať sa učiť		Wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagięłły. Początkową wojnę z Władysławem zakończył pokój w Ostrowie lubelskim i ugoda wileńsko-radomska, a w końcu unia w Krewie. Przegrał z Tatarami nad Worsklą.
Ugoda w Ostrowie Lubelskim začať sa učiť		Ugoda polsko-litewska, zawarta przez Witolda i Władysława Jagięłłę.
Worskla začať sa učiť		Miejsce bitwy wielkiego księcia litewskiego- Witolda z Tatarami, zakończona porażką Litwy.
Bitwa pod Warną začať sa učiť		Bitwa rozegrana we wschodniej Bułgarii między Turkami, a Władysławem Warneńczykiem, królem Polski i Węgier.
Zjazd wiedeński začať sa učiť		Spotkanie cesarza Maksymiliana I z Władysławem, królem Czech i Węgier oraz Zygmuntem I. Zawarto układ dynastyczny; w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów tron mieli przejąć Habsburgowie. Tak się stało po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem w 1526r.
Nowa Marchia začať sa učiť		Terytorium, wżynające się między Pomorze, a Wielkopolskę, odkupione od Brandenburgii przez Krzyżaków.
Drezdenko začať sa učiť		Gród. W wyniku polsko-krzyżackiego sporu o niego wybuchła wojna z zakonem krzyżackim.
Jan Długosz začať sa učiť		Kronikarz, który zrelacjonował bitwę pod Grunwaldem, choć nie brał w niej udziału (urodził się później).
Mełno začať sa učiť		Jezioro, miejsce pokoju polsko-krzyżackiego, w którym krzyżacy zrzekli się Żmudzi na rzecz Litwy.
Unia horodelska začať sa učiť		Unia polsko-litewska. Litwa miała pozostać odrębnym państwem z własnym księciem na czele, rody litewskie zostały włączone w herbiarz polski, oba państwa miały odbywać zjazdy w sprawach wyboru władcy oraz innych, ważnych dla obu stron. Zawarta po zwycięstwie w walkach z krzyżakami.
Związek Pruski začať sa učiť		Zgrupowanie pruskiego mieszczaństwa i szlachty, skierowane przeciwko nadużyciom urzędników krzyżackich. Zwrócili się o pomoc do Kazimierza Jagiellończyka, a gdy ten przyłączył do Polski Prusy, wybuchła wojna z krzyżakami, zwana "trzynastoletnią".
Folwark začať sa učiť		Duże gospodarstwo rolne lub rolno-hodowlane produkujące na zbyt.
Statut warcki začať sa učiť		Wydany przez Władysława Jagiełłę. Zezwalał szlachcie na rugowanie krnąbrnych i nieposłusznych sołtysów.
Jan Olbracht začať sa učiť		Król polski, wydał przywilej piotrkowski.
Przywilej piotrkowski začať sa učiť		Wydany przez Jana Olbrachta, zakazywał mieszczanom posiadania dóbr ziemskich i ograniczył ich dostęp do urzędów kościelnych. Szlachta została zwolniona z opłat celnych.
Przywilej czerwiński začať sa učiť		Wydany przez Władysława Jagielłę, zabraniał konfiskaty majątków szlacheckich bez wyroku sądowego.
Przywilej jedlneńsko-krakowski začať sa učiť		Wydany przez Władysława Jagiełłę, wprowadzał zasadę neminem captivabimus.
Przywilej cerekwicko-nieszawski začať sa učiť		Wprowadzony przez Kazimierza Jagiellończyka. Król nie mógł zwołać pospolitego ruszenia ani nałożyć nowych podatków bez zgody szlachty.
Aleksander začať sa učiť		Król Polski i wielki książę litewski, brat Jana Olbrachta. Wprowadził przywilej mielnicki i konstytucję nihili novi.
Przywilej mielnicki začať sa učiť		Wprowadzony przez Aleksandra. Przekazywał on rzeczywista władzę w państwie w ręce senatorów.
Konstytucja nihili novi začať sa učiť		Uchwalona przez Aleksandra w Radomiu. Na jej mocy jedynie sejm walny stanowił nowe prawa, a posłem i senatorem mógł zostać jedynie szlachcic.
Orsza začať sa učiť		Wygrana bitwa wojsk polsko-litewskich przeciwko wojskom moskiewskim.
Karol V začať sa učiť		Cesarz. Poparł Albrechta Hohenzollerna w mediacjach z Polska, w wyniku czego zawarto niekorzystny dla Polski rozejm.
Księstwo Pruskie začať sa učiť		Zsekularyzowany przez Albrechta Hohenzollerna zakon krzyżacki. Sekularyzacji dokonano za radą Marcina Lutra, by ratować państwo przed uzależnieniem od Polski.
Gotthard Kettler začať sa učiť		Mistrz zakonu kawalerów mieczowych. Pod naporem Zygmunta Augusta zsekularyzował zakon i poddał go polskiemu zwierzchnictwu, występując przeciw inwazji moskiewskiej.
Flota kaperska začať sa učiť		Stworzona przez Zygmunta Augusta flota. Mogła zostać wynajęta przez inne państwo do walki z nieprzyjacielem.
Komisja Morska začať sa učiť		I państwowy urząd do spraw morskich, stworzony przez Z. Augusta podczas wojny z Moskwą o dominium Maris Baltici.
Stanisław Karnkowski začať sa učiť		Biskup, opracował statut regulujący zwierzchność polskiego władcy nad Gdańskiem.
Sejm w Lublinie začať sa učiť		Sejm polsko-litewski, na którym Zygmunt August wystąpił o zmianę charakteru unii personalnej. Stw. unię realną, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów.
Jakub Uchański začať sa učiť		Arcybiskup gnieźnieński, sprawujący władzę jako interrex podczas pierwszego bezkrólewia, po śmierci Z. Augusta.
Jan Firlej začať sa učiť		Marszałek wielki koronny, czuwający nad bezpieczeństwem państwa podczas I bezkrólewia.
Stefan Batory začať sa učiť		Mąż Anny Jagiellonki, władca Polski i Siedmiogrodu. Powołał piechotę wybraniecką, ustanowił rejestr kozacki, zreformował armię. Powołał Trybunał Koronny i Litewski. Prowadził wojnę z Moskwą i Szwecją.
Trybunał Koronny i Litewski začať sa učiť		Sądy ostatniej instancji, powołane przez Stefana Batorego.
Piechota wybraniecka začať sa učiť		Piechota stworzona przez Stefana Batorego, do której rekrutowano co 20. chłopa z dóbr królewskich.
Jama Zapolska začať sa učiť		Miejsce podpisania rozejmu z Moskwą, która zwróciła Polsce ziemie połocką i Inflanty. Za panowania Stefana Batorego.
Menonici začať sa učiť		Odłam anabaptyzmu Menno Simonsa. Nie uznają hierarchii kościelnej, nie przysięgają, nie służą w wojsku, uznają dwa sakramenty: chrzest i eucharystię.
Konfederacja w Sandomierzu začať sa učiť		Spotkanie luteran, braci czeskich i wyznawców kalwinizmu, ułatwiająca współpracę tych religii.
Konfederacja warszawska začať sa učiť		Akt tolerancji wyznaniowej, wprowadzony w czasie I bezkrólewia.
Szymon Budny začať sa učiť		Arianin, dokonał kompletnego przekładu Biblii.
Jakub Wujek začať sa učiť		Polski kontrreformator i tłumacz Biblii.
Stanisław Hozjusz začať sa učiť		Biskup, który sprowadził do Polski jezuitów.
Unia brzeska začať sa učiť		Unia, podczas której powstał odłam unicki, zachowujący obrzędy prawosławne, ale podległy papieżowi.

POLSKI XVI wiek- pojęcia

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.

viac