→ Łacińska Terminologia Prawnicza → Začnite sa učiť

otázka		Odpoveď
Prawo začať sa učiť		Ius
Sprawiedliwośc začať sa učiť		iustitia
Prawo Natury začať sa učiť		Ius Naturale
Prawo Stanowione začať sa učiť		Ius Positivum
Prawo Cywilne začať sa učiť		jus civile
Prawo Narodów začať sa učiť		Iure gentium
Prawo Powszechne začať sa učiť		Ius Commune
Prawo Wyjątkowe začať sa učiť		Ius Singulare
Prawo Ziemii začať sa učiť		Ius Soli
Prawo Krwi začať sa učiť		Ius Sanguinis
Prawo Publiczne začať sa učiť		Ius Publicum
Prawo Prywatne začať sa učiť		Ius Privatum
Prawo względem osoby začať sa učiť		Ius in Personam
Prawo względem rzeczy začať sa učiť		Ius ad Rem
Prawo bezwzględnie obowiązujące začať sa učiť		Ius Cogens
Prawo względnie obowiazujące. začať sa učiť		Ius Dispositivum
Prawo Ogólne začať sa učiť		Ius Generale
Prawo Szczegółowe začať sa učiť		Ius Speciale
Prawo do dysponowania začať sa učiť		Ius Disponendi
Prawo do posiadania začať sa učiť		Ius Possiniendi
Prawo do używania začať sa učiť		Ius Freundi
Prawo do nabywania začať sa učiť		Ius Acquisitum
Prawo do odwołania do sądu začať sa učiť		Ius Apellationis
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie cywilnym začať sa učiť		Ius Avocandi
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie karnym začať sa učiť		Ius Provocationis
Prawo do podjęcia działań prewencyjnych začať sa učiť		Ius Cavendi
Prawo do karania začať sa učiť		Ius Coercendi
Prawo do wykonywania kary śmierci začať sa učiť		Ius Gladii
W prawie cywilnym każda definicja jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, aby nie można było jej podważyć začať sa učiť		Omnis definito in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
Prawo jest sztuką stanowienia tego co dobre i słuszne začať sa učiť		Ius est ars boni et aequi
Prawo i podstęp nie mogą współżyć začať sa učiť		Ius et fraus numquom cohabitant
Najwyższe prawo najwyższą niesprawiedliwością začať sa učiť		Summum ius, summa iniuria
Regułą jest to, co opowiada o czymś w sposób skrócony. Prawo nie wynika z reguły, ale reguła wynika z prawa, które istnieje. Przy pomocy reguły krótko prezentujemy jakieś rozwiązanie začať sa učiť		Regula est quae rem, quae est breviter enarrat. Non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat. Per regulam igitur brevis rerum narratio traditur.
Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy začať sa učiť		Iustitia ens constans et perpetua voluntas ius sum cuique tribuendi
Nakazy prawa to: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu co jego začať sa učiť		Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
Nie powinniśmy źle używać naszego prawa začať sa učiť		Male iure nostro uti non debemus
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe začať sa učiť		Non omne quod licet, honestum est
Nieznajomość prawa szkodzi začať sa učiť		Ignorantia iuris nocet
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych, nie przyszło przychodzić z pomocą głupim začať sa učiť		Ius civile vigilantibus scriptum est, nec stulis solere succuri
Prawem publicznym jest to, które ma na względzie dobro państwa rzymskiego, prywatnym - które ma na względzie dobro jednostek začať sa učiť		Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatorum quod ad singulorum utilitatem
Prawo publiczne nie może zostać zmienione przez prywatną umowę začať sa učiť		Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego začať sa učiť		Privatorum conventio Iuri publico non derogat
Prawo niedoskonałe začať sa učiť		lex imperfecta
prawo mniej niz doskonałe začať sa učiť		LEX MINUS QUAM PERFECTA
prawo doskonałe začať sa učiť		LEX PERFECTA
prawo wiecej niz doskonałe začať sa učiť		LEX PLUS QUAM PERFECTA
porządek prawny ze względu na zamieszkanie začať sa učiť		LEX DOMICILII
porzadek prawny ze wzgledu na obywatelstwo začať sa učiť		LEX PATRIAE
porządek prawny ze względu na siedzibe sądu začať sa učiť		LEX FORI
porządek prawny ze względu na miejsce dokonania aktu prawnego začať sa učiť		LEX LOCI ACTUS
porządek prawny ze względu na dokonanie uroczystego aktu prawnego začať sa učiť		LEX LOCI CELEBRATIONIS
porządek prawny ze względu na miejsce zawarcia umowy začať sa učiť		LEX LOCI CONTRACTUS
porządek prawny ze względu na miejsce położenia rzeczy začať sa učiť		LEX REI SITAE
twarde prawo, ale prawo začať sa učiť		DURA LEX, SED LEX
prawo niesprawiedliwe nie jest prawem začať sa učiť		LEX INIUSTA NON EST LEX
Jeśli znika uzasadnienie ustawy znika tez ustawa začať sa učiť		CESSANTE RATIONE LEGIS, CESSAT IPSA LEX
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejsza začať sa učiť		LEX POSTERIOR DEROGAT PRIORI
Późniejsze prawo ogólne nie uchyla wcześniejszego szczegółowego začať sa učiť		LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI
Prawo szczegółowe uchyla prawo ogólne začať sa učiť		LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI
Prawo wyższego rzędu uchyla prawo niższego začať sa učiť		LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI
Prawo nie działa wstecz začať sa učiť		LEX RETRO NON AGIT
Milczą ustawy wobec oręża začať sa učiť		SILENT LEGES INTER ARMA
Nie ma kary bez ustawy začať sa učiť		NULLA POENA SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez ustawy začať sa učiť		NULLUM CRIMEN SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez kary začať sa učiť		NULLUM CRIMEN SINE POENA
Ustawy wtedy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha začať sa učiť		BEIGNIUS LEGES INTERPRETENDAE SUNT, QUO VOLUNTAS EARUM CONSERVETEUR -
Znawstwo ustawy nie polega na przyswojeniu sobie jej słów ale treści i mocy prawnej začať sa učiť		SCIRE LEGES NON HOC EST VERBA EARUM TENERE, SED VIM AC POTESTATEM
W ustawach bardziej podoba się prostota jak trudność začať sa učiť		IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET
Zwyczaj jest najlepszym sposobem interpretowania ustawy začať sa učiť		CONSUETUDO EST OPTIMA LEGUM INTERPRES
Tam, gdzie prawo nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżnienia wprowadzać začať sa učiť		UBI LEX NON DISTINGUIT, NEC NOS DISTINGUERE DEBEMUS
Jest godziwe začať sa učiť		FAS EST
Przeciw prawu boskiemu začať sa učiť		CONTRA IUS FASQUE
wszelkimi dozwolonymi i niedozwolonymi środkami začať sa učiť		PER FAS ET NEFAS
argument z większego na mniejsze začať sa učiť		ARGUMENTUM A MAIORI AD MINUS
argument z mniejszego na większe začať sa učiť		ARGUMENTUM A MINORI AD MAIUS
argument z przeciwieństwa začať sa učiť		ARGUMENTUM A CONTRARIO
argument z podobieństwa začať sa učiť		ARGUMENTUM A SIMILI
argument z analogii začať sa učiť		ARGUMENTUM PER ANALOGIA
argument z milczenia začať sa učiť		ARGUMENTUM EX SILENTIO
Prawo dotyczące osób začať sa učiť		IUS QUOD AD PERSONAS PERTINET
Małżeństwo začať sa učiť		MATRIMONIUM
żona začať sa učiť		CONIUX / MARITA / UXOR
mąż začať sa učiť		CONIUX / MARITUS / VIR
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne začať sa učiť		MATRIMONIUM LEGITIMUM
małżeństwo domniemane, nieważne začať sa učiť		MATRIMONIUM PUTATIVUM
rodzice začať sa učiť		PARENTES / GENITORES
wstępni začať sa učiť		ASCENDENTES
zstępni začať sa učiť		DESCENDENTES
krewny ze wspólnym przodkiem (krewny poprzez krew) začať sa učiť		COGNATUS
powinowaty začať sa učiť		AFFINIS
męski zwierzchnik rodziny začať sa učiť		PATER FAMILIAS
wszelkie prawo jest ustanowione z uwagi na człowieka začať sa učiť		HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
prawem natury jest to czego matka natura nauczyła wszelkie stworzenia začať sa učiť		IUS NATURALE ES QUOD NATURA OMNIA ANIMALIA DOCUIT
matka zawsze jest pewna začať sa učiť		MATER SEMPER CERTA EST
ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo začať sa učiť		PATER EST QUAM NUPITAE DEMONSTRAT
dobro začať sa učiť		BONA/BONUM
rzeczy materialne i niematerialne začať sa učiť		RES CORPORALES ET INCORORALES
władztwo začať sa učiť		DOMINUM/PROPRIETAS
prawo na rzeczy cudzej začať sa učiť		IURA IN RE ALIENA
powództwo o charakterze rzeczowym začať sa učiť		ACTIO IN REM
skarga wydobywcza (wystąpienie o zwrot rzeczy) – z każdego powodu, z każdej przy začať sa učiť		REI VINDICATIO
skarga negatoryjna začať sa učiť		ACTIO NEGATORIA
nikt nie może przenieść an drugiego więcej praw niż sam posiada začať sa učiť		NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABET
to co na powierzchni, przypada gruntowi začať sa učiť		SUPERFICIES SOLO CEDIT
służebność nie może polegać na działaniu začať sa učiť		SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT
służebności używa się w sposób oględny začať sa učiť		SERVITUTIBUS CIVILITER UTENDUM EST
nie może być służebności na służebności začať sa učiť		SERVITUS SERVITUTIS ESSE NON POTEST
nie może być służebności na rzeczy własnej začať sa učiť		NEMINI RES SUA SERVIT
zobowiązanie začať sa učiť		OBLIGATIO
zobowiązanie powstałe na podstawie ustawy začať sa učiť		OBLIGATIO EX LEGE
zobowiązanie powstałe na podstawie umowy začať sa učiť		OBLIGATIO EX CONTRACTU
zobowiązanie powstałe na podstawie czynu niedozwolonego začať sa učiť		OBLIGATIO EX DELICTO
zobowiązanie jak gdyby z kontraktu začať sa učiť		OBLIGATIO QUASI EX CONTRACTU
zobowiązanie jak gdyby z deliktu začať sa učiť		OBLIGATIO QUASI ES DELICTO
zobowiązanie naturalne (bez przymusu) začať sa učiť		OBLIGATIO NATURALIS
zobowiązanie cywilne (obowiązkowe) začať sa učiť		OBLIGATIO CIVILIS
zobowiązanie solidarne začať sa učiť		OBLIGATIO IN SOLIDUM
zobowiązanie podzielne začať sa učiť		OBLIGATIO PRO RATA
przyczyna začať sa učiť		CAUSA
przyczyna skierowana na nabycie začať sa učiť		CAUSA OBLIGANDI VEL ACQUIRENDI
podstawa spełnienia zobowiązania začať sa učiť		CAUSA SOLVENDI
podstawa darowizny začať sa učiť		CAUSA DONANDI
wierzyciel/dłużnik začať sa učiť		CREDITOR / DEBITOR
zobowiązanie jest węzłem prawnym začať sa učiť		OBLIGATIO EST VINCULUM IURIS
spełnienie zobowiązania začať sa učiť		SOLUTIO
swiadczenie w miejscu wykonania začať sa učiť		DATIO IN SOLUTUM
zobowiązanie przemienne začať sa učiť		OBLIGATIO ALTERNATIVA
upoważnienie przemienne začať sa učiť		FACULTAS ALTERNATIVA
zwłoka začať sa učiť		MORA
zwłoka dłużnika začať sa učiť		MORA DEBITORIS
zwłoka wierzyciela začať sa učiť		MORA CREDITORIS
zwłoka w zakresie świadczenia začať sa učiť		MORA SOLVENDI
zwłoka w odbiorze świadczenia začať sa učiť		MORA ACCIPIENTI
wezwanie do świadczenia začať sa učiť		INTERPELLATIO
wezwanie do świadczenia začať sa učiť		MORA EX REI FIT
złodziej zawsze jest postrzegany jako będący w zwłoce začať sa učiť		FUR SEMPER MORAM FACERE VIDETUR
ryzyko začať sa učiť		PERICULUM
ryzyko w czasie zwłoki začať sa učiť		PERICULUM IN MORA
ryzyko zdarzeń losowych ponosi dłużnik začať sa učiť		PERICULUM DEBITORIS
ryzyko ponosi najemca, dzierżawca začať sa učiť		PERICULUM LOCATORIS
wina začať sa učiť		CULPA
siła wyższa začať sa učiť		VIS MAIOR
przypadek, sytuacja začať sa učiť		CASUS
przypadek nieprzewidziany/zdarzenie przypadkowe začať sa učiť		CASUS FORTUNIS
przypadek mieszany (połączenie dwóch sytuacji: niestaranności dłużnika oraz zdar začať sa učiť		CASUS MIXTUS
zamiar začať sa učiť		DOLUS
zamiar bezpośredni začať sa učiť		DOLUS DIRECTUS
zamiar o szczególnym zabarwieniu. Wyst. przy przestępstwach kierunkowych. Wymaga začať sa učiť		DOLUS DIRECTUS COLORATUS
zamiar ewentualny začať sa učiť		DOLUS EVENTUALIS
zamiar zaplanowany začať sa učiť		DOLUS PREMEDITATUR
zamiar bezpośredni nagły, bez zastanowienia začať sa učiť		DOLUS DIRECTUS REPENTINUS
zamiar nastepczy začať sa učiť		DOLUS SUBSEQUENS
niestarannośc/niedbalstwo začať sa učiť		CULPA NEGLEGENTIA
grube niedbalstwo začať sa učiť		CULPA LATA
lżejsze niedbalstwo začať sa učiť		CULPA LEVIS
zaniedbanie staranności, takiej jaką się przykłada we włanych sprawach začať sa učiť		CULPA LEVIS IN CONCRETO
zaniedbanie wzorcowej staranności začať sa učiť		CULPA LEVIS IN ABSTRACTO
niedbalstwo przy zawieraniu umowy začať sa učiť		CULPA IN CONTRAHENDO
niedbalstwo w nadzorze začať sa učiť		CULPA IN CUSTODIENDO
niedbalstwo w wyborze začať sa učiť		CULPA IN ELIGENDO
chcącemu nie dzieje się krzywda začať sa učiť		VOLENTI NON FIT INIURIA
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzeni začať sa učiť		CASUS SENTIT DOMINUS
nikt nie jest zobowiązany do świadczeń z powodu losowego zdarzenia začať sa učiť		CASUS A NULLO PRESTANTUS
umowa začať sa učiť		CONTRACTUS
elementy konieczne umowy začať sa učiť		SUBSTANTIALIA CONTRACTUS
elementy dodatkowe umowy začať sa učiť		ACCIDENTIALIA CONTACTUS
elementy obowiązujące z mocy prawa(niezawarte) začať sa učiť		NATURALIA CONTRACTUS
dobra wiara/zła wiara začať sa učiť		BONA FIDES / MALA FIDES
użyteczne nie doznaje uszczerbku przez to co wadliwe začať sa učiť		UTILE PER INUTILE NON VITIATUR
umów należy dotrzymywać začať sa učiť		PACTA SUNT SERVANDA
każde przyrzeczenie jest pojmowane jako obowiązujące w określonych warunkach začať sa učiť		REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISIO INTELLEGITUR
to, co niemożliwe nie jest zobowiązaniem začať sa učiť		IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST
zatwierdzenie równa się zleceniu začať sa učiť		RATIHABITIO MANDATO COMOPARATUR
to co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu začať sa učiť		QUOD AB INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
nie wolno wystepowac przeciwko temu, co wynika z wlasnych czynów začať sa učiť		VENIRE CONTRA FACTUM PROPRIUM NEMINI LICET
nikt kto powołuje się na własną niegodziwośc nie bedzie wysłuchany začať sa učiť		TURPITUDINEM SUAM ALLEGANS NEMO AUDITUR
podstępnie czyni ten, kto żąda czego co bedzie musiał zwrócić začať sa učiť		DOLO FACIT QUI PETIT QUOD REDDITURUS EST
to co oczywiste nie podlega wykładni začať sa učiť		CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
w przypadku wątpliwości przeciw temu, kto wywołał wątpliwośc začať sa učiť		IN DUBIO CONTRA PROFERENTEM
w przypadku wątpliwości przeciwko wierzycielowi stypulacyjnemu (kt. proponował t začať sa učiť		IN AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
postanowienia umowne powodują podejrzliwośc začať sa učiť		CLAUSULAE INSOLITAE INDUCUNT SUSPICIONEM
w umowach bardziej podoba się wola stron, jak uwzględnianie słów umowy začať sa učiť		IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTATEM POTIUS QUAM VERBA SPECTARI PLACUIT
w umowach w sposób milczący są zawarte elementy, wynikające z obyczajów i zwyczajów začať sa učiť		IN CONTRACTIBUS TACITE INSUNT, QUAE SUNT MORIS ET CONSUETUDUNIS
spadek začať sa učiť		HEREDITAS
dziedziczenie začať sa učiť		SUCCESSIO
zmarły začať sa učiť		DEFUNCTUS
dziedzic začať sa učiť		HERES
czynności na wypadek smierci začať sa učiť		MORTIS CAUSA
czynności za życia začať sa učiť		INTER VIVOS
dziedziczenie na podstawie testamentu začať sa učiť		EX TESTAMENTO
dziedziczenie beztestamentowe začať sa učiť		AB INTESTADO
dziedziczenie przeciwtestamentowe začať sa učiť		CONTRA TABULAS
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci začať sa učiť		AMBULATORIA ENIM EST VOLUNTAS DEFUNCTI USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
błędna przyczyna nie szkodzi začať sa učiť		FALSA CAUSA NON NOCET
błędne oznaczenie nie szkodzi začať sa učiť		FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET
dziecko poczęte, uważane jest za już narodzone ilekroć chodzi o jego korzyść začať sa učiť		NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
więcej powiedziano, mniej napisano začať sa učiť		PLUS NUNCUPATUM, MINUS SCRIPTUM
najnowsza wola jest wiążąca začať sa učiť		NOVISSIMA VOLUNTAS SERVATUR
przychylna interpretacja testamentu začať sa učiť		FAVOR TESTAMENTI
korpus prawa cywilnego začať sa učiť		Corpus Iuris Civilis
To, co tobie nie szkodzi a drugiemu może przynieść korzyść nie jest zakazane začať sa učiť		Quod tibit non novet et alli probest non prohibetur
najstarsze znaczenie prawa začať sa učiť		fas
nadużycie nie niweczy używania = nadużycie nie jest argumentem za utratą začať sa učiť		Abusus non tollit usum= ex abusu non est argumentum ad desuetudinem
wezwanie do sądu začať sa učiť		In ius vocatio
orzeczenie začať sa učiť		Ius superius
ustawa začať sa učiť		Lex aquilia
element czynności začať sa učiť		Lex contractus
prawo boskie začať sa učiť		Lex Divina
prawo ludzkie začať sa učiť		Lex positiva seu humana
prawo patrzy w przyszłośc a nie w przeszłosc začať sa učiť		Lex prospicit, non respicit
prawo działa wstecz, gdy służy łagodzeniu začať sa učiť		Lex retro agit in mitius
sędziowie strażnikami wyborów začať sa učiť		Iudices electionis custodes
skarb państwa nie rumieni się začať sa učiť		Fiscus non erubescit
komputer jest skuteczniejszy niż liczydło začať sa učiť		Machina computatoria efficentior est quam abacus
kto ustrzeże samych strzegących začať sa učiť		Quis custodiet custodes ipsos
nie domniemywa się małżeństwa začať sa učiť		Matrimonium non praesumitur
konsensus, zamiar pozostnania w małżeństwie začať sa učiť		Consens/affectic maritalis
prawo macierzyste nie może być uchylone začať sa učiť		Materna iura non possunt aboleri
płód podąża za kobietą, która urodziła dziecko začať sa učiť		Partus sequitur ventrem
Władza ojcowska powinna polegać na trosce, nie na srogości začať sa učiť		Patria potestas in pietate debet non atrocitate consistere
domniemywa się, że świadczący działa w swoim imieniu začať sa učiť		Solvens praesumitur solvere suo nomine
uwiecznienie zobowiązania začať sa učiť		Perpetuatio obligationis
cena z upodobania začať sa učiť		Pretium affectionis
przekazany začať sa učiť		Delegatus
odbiorca začať sa učiť		Accipiens
Przekazany działa w ramach przekazującego začať sa učiť		Assignatus utitur iure autoris
szkoda może stnieć bez bezprawia začať sa učiť		Damnum sine iniuria esse potest
szkoda, której ktoś doznaje z uwagi na swoją winę, jego obciąża i nie może być przypisana komuś innemu začať sa učiť		Damnum quod quis sua culpa sentit sibi debet, non aliis imputare
porozumienie začať sa učiť		pactum
warunek začať sa učiť		conditio
warunek wywołuje skutek od momentu dokonania czynności začať sa učiť		Conditio existens ad initium negotii retrotrahitur
termin od kiedy / do kiedy začať sa učiť		Dies – a quo/ ad quem
polecenie začať sa učiť		modus
od momentu dokonania/ od momentu zaistnienia warunku začať sa učiť		Ex tunc/ Ex nunc
posiadacz w dobrej wierze nie musi płacić wartości pożytków, które zużył začať sa učiť		Bona fidei possessor fructus consumptos suos facit
dobra wiara jest domniemana začať sa učiť		Bona fides praesumitur
w testamentach uwzględniamy pełną wolę testatora začať sa učiť		In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
strona aktywna w procesie /powód/oskarżyciel začať sa učiť		actor
strona, przeciwko której proces się toczy/pozwany začať sa učiť		reus
nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złoż začať sa učiť		Nemo iudex sine actore
skarga, która raz zostanie skonsumowana, nie może być ożywiona začať sa učiť		Actio semel extincta non reviviscit
stan rzeczy osądzonej / nie po raz drugi to samo začať sa učiť		Res iudicata / ne bis in idem
rozstrzygnięcie uznaje się za prawdziwe začať sa učiť		Res iudicata pro veritate accipitur
powód podąża za sądem pozwanego/ właściwy jest sąd pozwanego začať sa učiť		Actor sequitur forum rei
nikt nie jest zobowiązany do oskarżania samego siebie začať sa učiť		Nemo tenetur seipsum accusare
ciężar dowodu obciąża powoda= ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi a nie na tym, kto przeczy začať sa učiť		Actori incumbit onus probandi= Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany jest powodem (podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem/pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem) začať sa učiť		Reus excipiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
nie powinno być dozwolone powodowi to czego nie wolno pozwanemu začať sa učiť		Non debet actori licere quod reo non permittur
niech będzie wysłuchana druga strona začať sa učiť		Audiatur et altera pars
– sędzia podejrzany/ sędzia niezdolny do orzekania w konkretnej sprawie začať sa učiť		Iudex suspectus/ Iudex inhabilis
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie= nie może być ktoś jednocześnie powodem i sędzią začať sa učiť		Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
sąd zna prawo začať sa učiť		Iura novit curia
tam gdzie prawo, tak jest ochrona prawna i środek jego realizacji začať sa učiť		Ubi ius ibi remedium
zadaniem sędziego jest stosować/wyrażać prawo a nie je tworzyć začať sa učiť		Iudicis est ius dicere, non dare
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego/ jeśli jest wątpliwość, zasądza się mniej začať sa učiť		In dubio pro reo / In dubio semper id quod minus est, debetur
sędzia nie da więcej jak sam powód wnosi/ nie ponad żądanie/oczekiwanie powoda začať sa učiť		Iudex non dedit plus, quod petens ipse requirit/ ne ultra petita
zmiana na gorsze nie jest dozwolona sędziemu w apelacji (zmiana wyroku apelacyjnego na niekorzyść odwołującego się nie jest dozwolona) začať sa učiť		Reformatio in peius iudici apellatio non licet
rozstrzygnięcie sądu začať sa učiť		Ius superius
ustawa začať sa učiť		Lex falcidia
element czynności začať sa učiť		Lex contractus
stosujemy prawo właściwe danej sprawie začať sa učiť		Lex causae
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie začať sa učiť		Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
W testamentach zmierzamy do poznania pełnej woli spadkodawcy začať sa učiť		Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
postępowanie, konflikt interesów začať sa učiť		Proces
skarga o charakterze osobistym wygasa z chwilą śmierci (nie przechodzą na spadkobiorców) / czyny rodziców nie szkodzą dzieciom začať sa učiť		Actio personalis moritur cum persona / delicta parentium liberis non nocet
Roszczenie raz wygasłe nie odżywa. začať sa učiť		Actio semel extincta non reviviscit
Prawo mocne zakończenie sprawy wyklucza co do zasady możliwość ponownego postępowania / Rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa začať sa učiť		Res iudicata, ne bis in idem / res iudicata pro veritate accipitur
właściwy jest sąd miejsca zamieszkanie pozwanego začať sa učiť		Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilim est)
Powód nie może być zasądzony. začať sa učiť		Actor non condemnatur
Ciężar dowodu spoczywa na powodzie = C.D. spoczywa na tym kto mówi, a nie kto milczy začať sa učiť		Actori incumbit onus probandi = Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem / pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem začať sa učiť		Reus exceptiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
Nie powinno być zezwolone powodowi to, na co nie zgadzamy się względme pozwanego (obie strony traktowane jednakowo) začať sa učiť		Non debet actori licere, quor reo non permittur

Łacińska terminologia prawnicza

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.

viac