otázka  |
Odpoveď |
1. Z jakich komórek powstają neurony, a z jakich komórki glejowe začať sa učiť
|
|
Neurony powstają z neuroblastów, a komórki glejowe ze spongioblastów.
|
|
|
2. Z jakich elementów zbudowany jest neuron začať sa učiť
|
|
Zbudowany jest z: - ciała komórki nerwowej, czyli perikarionu - wypustek cytoplazmatycznych – dendrytów i aksonu
|
|
|
Jakie rodzaje komórek wyróżnia się w zależności od liczby wypustek začať sa učiť
|
|
- kom. wielowypustkowe - kom. dwuwypustkowe - kom. jednowypustkowe - kom. rzekomojednowypustkowe (pseudojednobiegunowe) - kom. bezwypustkowe
|
|
|
3. Czym się charakteryzuje komórka nerwowa: a) wielowypustkowa, b) dwuwypustkowa začať sa učiť
|
|
a) od jej ciała komórkowego odchodzi jeden akson i wiele dendrytów b) od jej ciała odchodzi jeden akson i jeden dendryt
|
|
|
4. Przedstaw ultrastrukturę neuronu. začať sa učiť
|
|
W ciele komórki znajduje się najczęściej jedno, owalne jądro najczęściej z jednym jąderkiem leżące w jej środku. Wokół jądra w cytoplazmie znajdują się obfita szorstka siateczka śródplazmatyczna, zwana tutaj tigroidem albo ziarenkami Nissla, aparat Golgiego, mitochondria, neurofilamenty, mikrotubule oraz wtręty komórkowe (twory deutoplazmatyczne). Rybosomy tigroidu tworzą charakterystyczne rozetki.
|
|
|
Wymień struktury charakterystyczne dla neurocytu. začať sa učiť
|
|
- obfita szorstka siateczka śródplazmatyczna zwana tu tigroidem albo ziarenkami Nissla, z błoną której związane są rybosomy układające się w charakterystyczne rozetki - w wypustkach oraz w ciele komórkowym znajdują się filamenty pośrednie typu IV zwane neurofilamentami albo neurofibrylami
|
|
|
5. Jakie wtręty komórkowe wyróżniamy w neuronach začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jak przebiegają neurofibryle w tkance nerwowej začať sa učiť
|
|
Biegną one równolegle do osi długiej wypustek cytoplazmatycznych komórki nerwowej oraz znajdują się w jej ciele.
|
|
|
Co to są pączki dendrytyczne i jaka jest ich rola začať sa učiť
|
|
Są to zgrubienia na przebiegu dendrytów, które są synapsami chemicznymi z innymi neuronami. Odpowiadają za dynamiczną, krótkotrwałą pamięć.
|
|
|
6. Jakie części wyróżniamy w aksonie začať sa učiť
|
|
- podstawa aksonu - kolateralia - drzewko końcowe
|
|
|
7. Gdzie zlokalizowane są komórki macierzyste układu nerwowego začať sa učiť
|
|
Zlokalizowane są wśród komórek ependymy.
|
|
|
Z czego powstaje tkanka bliznowata po uszkodzeniu tkanki nerwowej začať sa učiť
|
|
Powstaje ona z lemocytów.
|
|
|
8. Co to jest synapsa (styk) i jaka jest jej funkcja začať sa učiť
|
|
Jest to połączenie neuronu z: - innym neuronem - z komórką receptorową - z komórką efektorową (komórką mięśniową, gruczołową) Jej funkcją jest przekazywanie sygnałów.
|
|
|
9. Jakie rodzaje synaps wyróżniamy začať sa učiť
|
|
- synapsy chemiczne - synapsy elektryczne
|
|
|
10. Co wchodzi w skład synapsy chemicznej začať sa učiť
|
|
- fragment cytoplazmy aksonu jednego neuronu oraz jego błona komórkowa zwana błoną presynaptyczną - fragment błony komórkowej dendrytu drugiego neuronu zwanej błoną postsynaptyczną - przestrzeń między błonami zwana przestrzenią bądź szczeliną synaptyczną
|
|
|
Co to jest błona postsynaptyczna začať sa učiť
|
|
Jest to błona części komórki nerwowej wchodzącej w skład synapsy, na powierzchni której znajdują się receptory błonowe wiążące neurotransmittery. Znajduje się na dendrycie.
|
|
|
11. Co to są pęcherzyki synaptyczne i gdzie występują začať sa učiť
|
|
Są to pęcherzyki zawierające w swoim wnętrzu neuromediatory i występują we fragmencie presynaptycznym cytoplazmy aksonu.
|
|
|
Wymień kilka mediatorów synaptycznych. začať sa učiť
|
|
Serotonina, dopamina, acetylocholina, glutaminian, GABA, glicyna, noradrenalina
|
|
|
12. Gdzie powstają pęcherzyki synaptyczne začať sa učiť
|
|
Powstają w zakończeniu aksonu, ale mogą również powstawać w ciele komórki nerwowej.
|
|
|
13. Opisz cykl pęcherzyków synaptycznych začať sa učiť
|
|
Pęcherzyki (puste) odpączkowują od endosomów wczesnych, następnie transportowane są do nich neuroprzekaźniki. Po pobudzeniu synapsy dzięki białku synaptozynie, wiążą się one z filamentami aktynowymi i są transportowane w kierunku błony presynaptycznej. Następnie przy udziale glikoprotein błony pęcherzyka (synaptofizyny, synaptotrewiny) i glikoprotein błony presynaptycznej (m.in. syntaksyny) oraz Ca2+ pęcherzyki zawierające neuromediatory fuzują z błoną i uwalniają je do szczeliny synaptycznej. F
|
|
|
14. Z jakiego listka zarodkowego powstają komórki glejowe, a z jakiego komórki mikrogleju začať sa učiť
|
|
Komórki glejowe powstają z ektodermy, a komórki mikrogleju z mezodermy.
|
|
|
15. Co to jest pilśń nerwowa začať sa učiť
|
|
Jest to sieć utworzona z komórek neurogleju i ich splątanych wypustek stanowiąca zrąb istoty szarej ośrodkowego układu nerwowego.
|
|
|
16. W jakiej postaci występuje neuroglej w ośrodkowym, a w jakiej w obwodowym układzie nerwowym začať sa učiť
|
|
Jaka jest jego funkcja? W ośrodkowym układzie nerwowym występuje jako komórki wyściółki, czyli ependymy wyściełających kanały i komory mózgu, ośrodkowy kanał rdzenia kręgowego i pokrywającego sploty naczyniówkowe oraz kilku innych rodzajów komórek glejowych np. astrocytów, oligodendrocytów. W obwodowym układzie nerwowym w postaci lemocytów otaczających włókna nerwowe i wytwarzających osłonkę mielinową.
|
|
|
Jakie są funkcje tkanki glejowej začať sa učiť
|
|
Tkanka glejowa otacza, izoluje, odżywia i ochrania włókno nerwowe.
|
|
|
Co to jest ependyma i gdzie występuje začať sa učiť
|
|
Jaką funkcję spełnia? Jest to nabłonek jednowarstwowy sześcienny z mikrokosmkami i wgłobieniami wyściełający komory i kanały mózgu, ośrodkowy kanał rdzenia kręgowego oraz pokrywający sploty naczyniówkowe. Bierze udział w wytwarzaniu płynu mózgowo-rdzeniowego.
|
|
|
18. Co to są astrocyty i jakie ich dwa typy wyróżniamy začať sa učiť
|
|
Gdzie one występują szczególnie obficie? Są to jedne z komórek neurogleju w ośrodkowym układzie nerwowym, które dzieli się na astrocyty protoplazmatyczne, występujące szczególnie obficie w istocie szarej oraz astrocyty włókniste w istocie białej.
|
|
|
19. Czym różnią się astrocyty protoplazmatyczne od astrocytów włóknistych začať sa učiť
|
|
Astrocyty protoplazmatyczne mają duże, pojedyncze jądra oraz liczne, grube wypustki oplatające naczynia krwionośne, przylegające do opony miękkiej lub ciał komórek nerwowych. Astrocyty włókniste mają małe jądra, skąpą cytoplazmę oraz długie i cienkie wypustki. W ich cytoplazmie znajdują się filamenty glejowe (odmiana filamentów pośrednich typu III).
|
|
|
20. Jaką funkcję pełnią astrocyty začať sa učiť
|
|
- odżywiają komórki nerwowe - mają zdolność do transcytozy i czynnego transportu jonów nieorganicznych - regulują proliferację i różnicowanie neuronów
|
|
|
21. Co to są oligodendrocyty i jaką funkcję spełniają začať sa učiť
|
|
Są to komórki neurogleju ośrodkowego układu nerwowego. Są mniejsze od astrocytów, mają małe jądra oraz nieliczne wypustki. Układają się wzdłuż włókien nerwowych i pełnią funkcję podobna do lemocytów obwodowego układu nerwowego, wytwarzając osłonki włókien.
|
|
|
22. Z jakiego listka zarodkowego pochodzą komórki mezogleju i jaką funkcję pełnią začať sa učiť
|
|
Pochodzą z mezodermy i pełnią funkcję makrofagów.
|
|
|
23. W jakiej postaci występują komórki neurogleju obwodowego układu nerwowego začať sa učiť
|
|
W postaci komórek satelitarnych przylegających do ciał komórek nerwowych zwojów oraz jako lemocyty, czyli komórki Schwanna.
|
|
|
24. Jaką funkcję pełnią lemocyty začať sa učiť
|
|
W jakim układzie nerwowym występują? Osłaniają włókna nerwowe oraz wytwarzają osłonkę mielinową włókien nerwowych w obwodowym układzie nerwowym.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Są to komórki ependymy łączące światło podstawy komory III z naczyniami krwionośnymi włosowatymi wyniosłości przyśrodkowej.
|
|
|
26. Jak nazywają się pęczki włókien nerwowych w ośrodkowym a jak w obwodowym układzie nerwowym začať sa učiť
|
|
W ośrodkowym – drogi albo trakty nerwowe, a w obwodowym – nerwy.
|
|
|
Jak zbudowane jest włókno nerwowe začať sa učiť
|
|
Zasadniczym elementem włókien nerwowych są włókna osiowe będące przeważnie aksonami komórek nerwowych. Przeważnie włókna osiowe okryte są osłonką glejową z lemocytów, albo osłonką glejową i mielinową. W pierwszym przypadku są to włókna nerwowe bezrdzenne, a w drugim rdzenne.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Jak nazywają się włókna nerwowe mające tylko neurolemę? Jest to osłonka włókien nerwowych, zwana też osłonką Schwanna, która jest utworzona z lemocytów. Lemocyty wytwarzają podłużne wgłobienia, w których leży jedno lub kilka włókien nerwowych; otoczone są one cytoplazmą lemocytów. Włókna nerwowe mające tylko osłonkę Schwanna (neurolemę) są nazywane włóknami bezrdzennymi albo bezmielinowymi.
|
|
|
28. Jakie komórki wytwarzają osłonkę mielinową: a) w ośrodkowym układzie nerwowym, b) w obwodowym układzie nerwowym začať sa učiť
|
|
Jak nazywają się włókna nerwowe mające osłonkę mielinową? a) oligodendrocyty b) lemocyty Są to włókna rdzenne albo mielinowe.
|
|
|
Jak jest struktura osłonki mielinowej začať sa učiť
|
|
Składa się z wielokrotnie nawiniętej na akson błony komórkowej lemocytu z resztkami cytoplazmy, które go odżywiają.
|
|
|
29. Co to jest: a) mezakson wewnętrzny, b) wcięcie mieliny začať sa učiť
|
|
a) jest utworzony przez błony komórkowe pokrywające rowek cytoplazmy lemocytu w pobliżu aksonu w osłonce mielinowej. b) Inaczej – wcięcie Schmidta-Lantermana, jest to przejaśnienie utworzone z cytoplazmy pomiędzy błonami komórkowymi nawiniętego na akson lemocytu.
|
|
|
30. Co to są węzły (przewężenia Ranviera) začať sa učiť
|
|
Są to krótkie odcinki na przebiegu włókien nerwowych, w których nie ma osłonki mielinowej.
|
|
|
Dlaczego w przewężeniu włókna nerwowego występuje jedno jądro začať sa učiť
|
|
Ponieważ jeden lemocyt buduje jedną osłonkę mielinową.
|
|
|
Dlaczego powstają przewężenia na włóknach nerwowych začať sa učiť
|
|
Powstają w celu przyspieszenia przewodzenia. W przewężeniach Ranviera jest wiele białek transportujących jony Na+ i K+, a w międzywęźlach mało, dlatego następuje szybsze przewodzenie.
|
|
|
