| otázka   | Odpoveď   | |||
|---|---|---|---|---|
| metabolizm -  | całość przemian chemicznych i energetycznych  | |||
| anabolizm -  | synteza złożonych związków chemicznych ze związków prostszych  | |||
| katabolizm -  | rozkład złożonych związków chemicznych (m.in. tłuszczów, cukrów, białek)  | |||
| metabolizm dzieli się na:  | anabolizm (reakcje syntezy) i katabolizm (reakcje rozpadu)  | |||
| anabolizm ➖ niskoenergetyczne substraty + energia = wysokoenergetyczny produkt ▶️ synteza związków budulcowych, energetycznych i zapasowych  | katabolizm ➖ wysokoenergetyczny substrat - energia = niskoenergetyczne produkty ▶️ wytwarzanie energii  | |||
| reakcje endoergiczne -  | wymagają dostarczenia energii (chemicznej, świetlnej)  | |||
| reakcje egzoergiczne -  | w ich trakcie następuje uwolnienie energii  | |||
| ATP -  | adenozynotrifosforan  | |||
| nośniki energii w komórce:  | -ATP - uniwersalny nośnik energii w komórce, głównie występujący  -GTP, UTP, CTP - niektóre reakcje metaboliczne | |||
| ATP to nukleotyd zbudowany z:  | zasady azotowej - adeniny, pięciowęglowego cukru - rybozy   i 3 reszt fosforanowych między resztami fosforanowymi znajdują się tzw. wiązania wysokoenergetyczne | |||
| właściwości ATP:  | -jest przenoszony z miejsca gdzie jest produkowany, do miejsca gdzie jest wykorzystywany, dzięki białkom transportującym; -wiązania między grupami fosforanowymi zawierają duża ilość energii chemicznej   -grupy fosforanowe łatwo się odłączają ▶️ ufosforylowanie różnych związków ▶️ zwiększenie ich energii oraz zdolności do wykonywania pracy -natychmiast uzyskuje utracone grupy fosforanowe na drodze fosforylacji | |||
| rodzaje fosforylacji:  | -substratowa ▶️ substrat wysokoenergetyczny + ADP = produkt niskoenergetyczny +ATP   -fotosyntetyczna ▶️ ADP + Pi + energia świetlna = ATP -oksydacyjna ▶️ ADP + zredukowany przenośnik wodoru + tlen = ATP + utleniony przenośnik wodoru + woda | |||
| fosforylacja substratowa -  | polega na przyłączenia do ADP reszty fosforanowej przeniesionej z cząsteczki substratu organicznego. Produktami są ATP i cząsteczka związku organicznego o mniejszej energii w porównaniu z energią substratu  | |||
| fosforylacja fotosyntetyczna -  | proces syntezy ATP, w którym jest wykorzystywana energia świetlna  | |||
| fosforylacja oksydacyjna -  | wytwarzanie ATP przy wykorzystywaniu energii uwalnianej w ostatnim etapie oddychania komórkowego, nazywanym łańcuchem oddechowym  | |||
| nośniki elektronów:  | NADH + H+ i FADH2  | |||
| redukcja - elektrony są przyjmowane  | utlenianie - elektrony są oddawane  | |||
| reakcja redoks -  | reakcja oparta na przepływie elektronów  | |||