otázka  |
Odpoveď |
tkanka łączna właściwa – funkcje začať sa učiť
|
|
stanowi zrąb (stroma) i ochroną mechaniczną dla innych tkanek i narządów i nadaje im kształt, transportuje substancje odżywcze i produkty metabolizmu, broni organizm przed obcymi związkami chemicznymi, wirusami, bakteriami i innymi obcymi komórkami
|
|
|
Tkanka łączna właściwa – ogólna budowa začať sa učiť
|
|
zawiera komórki oraz szczególnie obfitą substancje międzykomórkową ECM (extracellular matrix)
|
|
|
Jak zbudowana jest substancja międzykomórkowa tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
Składa się z istoty podstawowej i włókien, znajdują się w niej liczne naczynia krwionośne; w istocie międzykomórkowej krąży płyn tkankowy, a wraz z nim substancje odżywcze i metabolity
|
|
|
z jakiej tkanki powstaje tkanka łączna właściwa? začať sa učiť
|
|
z mezenchymy która wywodzi się z mezodermy
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zarobkową i składową postacią tkanki łącznej, w której skład wchodzą komórki gwiaździste łączące się między sobą; istota między komórkowa jest bezpostaciowe tym żelem
|
|
|
jak inaczej określana jest mezenchyma? začať sa učiť
|
|
tkanka łączna galaretowata
|
|
|
gdzie występuje z mezenchyma? začať sa učiť
|
|
np. w sznurze pępowinowym, a po urodzeniu w miazdze zęba
|
|
|
Jak wygląda istota podstawowa tkanki łącznej właściwej oglądana przez mikroskop świetlny? začať sa učiť
|
|
ma charakter bezpostaciowy
|
|
|
czym jest istota podstawowa tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
jest rodzajem żelu wiążącego znaczne ilości wody i podtrzymującego komórki i włókna
|
|
|
Co wchodzi w skład istoty podstawowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
glikozaminoglikany (GAG), które wiążą się z białkami tworząc makro cząsteczki nazywane proteoglikanami, a także glikoproteiny
|
|
|
czym są glikozaminoglikany (GAG)? začať sa učiť
|
|
są długimi, nierozgałęzionymi łańcuchami składającymi się z disacharydów
|
|
|
Z czego składają się disacharydy glikozaminoglikanów (GAG)? začať sa učiť
|
|
z kwasu glukuronowego (lub iduronowego) oraz acetylogluozaminy i/lub acetylogalaktozaminy
|
|
|
Jakie rodzaje glikozaminoglikanów istoty podstawowej można wyróżnić? začať sa učiť
|
|
kwas hialuronowy, 4-siarczan chondroityny, 6-siarczan chondroityny, siarczan dermatanu, siarczan heparanu, heparynę i siarczan keratanu (nazywany kiedyś mukopolisacharydami)
|
|
|
co wypełnia przestrzenie istoty międzykomórkowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaka jest funkcja agregatów proteoglikanów w istocie międzykomórkowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
wiążą duże ilości wody, tworząc z istoty podstawowej rodzaj porowatego uwodnionego żelu; pozwala to na przemieszczanie dużych ilości hydrofilnych cząsteczek oraz stwarza podłoże dla ruchu komórek
|
|
|
jaki glikozaminohlikan odgrywa szczególnie ważną rolę w gojeniu się ran oraz w rozwoju płodowym? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaki proteoglikan występuje w chrząstce? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaki proteoglikan występuje na powierzchni komórek i w istocie międzykomórkowej? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaki proteoglikan występuje powszechnie w tkance łącznej? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jakie proteoglikany występują w blaszce podstawnej? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaki proteoglikan występuje w pęcherzykach wydzielniczych leukocytów začať sa učiť
|
|
|
|
|
jaki proteoglikan jest transbłonowym składnikiem komórek łączącym makrocząsteczki istoty międzykomórkowej z filamentami aktynowymi? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czym są glikoproteiny istoty podstawowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
są kompleksami niedużych cząsteczek oligosacharydów i dużych cząsteczek białek
|
|
|
jaki glikoproteiny wyróżnia się w istocie podstawowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
fibronektyna, laminina, osteopontyna
|
|
|
Jaka jest funkcja glikoprotein istoty podstawowej tkanki łącznej właściwej? začať sa učiť
|
|
odgrywają rolę przy przylega iu do podłoża komórek, w wyniku ich wiązania się z glikoproteinami błony komórkowej (integrynami i selektynami) oraz w kierunkowaniu ruchu komórek
|
|
|
Skąd pochodzi płyn tkankowy istocie podstawowej tkanki łącznej? začať sa učiť
|
|
głównie z osocza krwi ale także z płynu wypływającego z komórek
|
|
|
Jakie włókna znajdują się w istocie międzykomórkowej tkanki łącznej? začať sa učiť
|
|
włókna kolagenowe oraz ich odmiana – włókna siateczkowe, włókna sprężyste oraz ich odmiany – włókna oksytalanowe i włókna elauninowe
|
|
|
Włókna kolagenowe – inna nazwa začať sa učiť
|
|
|
|
|
Najczęściej występujące białko w ciele začať sa učiť
|
|
kolagen (ok. 25% wszystkich białek)
|
|
|
Jak zbudowana jest makrocząsteczka kolagenu? začať sa učiť
|
|
składa się z 3 spiralnie zwiniętych dookoła siebie łańcuchów polipeptydowych, które tworzą helisa alfa; Taka cząsteczka nazywa się tropokolagen
|
|
|
co jest głównym aminokwasem kolagenu? začať sa učiť
|
|
glicyna (ok. 35%) oraz prolina (ok. 12%)
|
|
|
Jakie są najbardziej charakterystyczne aminokwasy kolagenu? začať sa učiť
|
|
hydroksyprolina i hydroksylizyna, Które powstają przez hydroksylację proliny i lizyny
|
|
|
Ile łańcuchów kolagenu alfa zidentyfikowano? začať sa učiť
|
|
ok. 25 różniących Się między sobą składem aminokwasowy oraz charakterem i ich glikozylacji
|
|
|
Ile typów kolagenu zidentyfikowano? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jaki kolagen najczęściej występuje w tkankach? začať sa učiť
|
|
kolagen typu I, II, III, IV, V, VI, VII, IX i XII
|
|
|
Kolagen którego typu wytwarza fibrylarne makrocząsteczki i włókienka różnej grubości? začať sa učiť
|
|
kolagen typu I, II, III, V, VII i XI
|
|
|
Kolagen którego typu wytwarza struktury wielokątne, homogenne w obrazie mikroskopowym? začať sa učiť
|
|
|
|
|
kolagen którego typu wiąże się z różnymi włókienkami kolagenowymi, łącząc je między sobą? začať sa učiť
|
|
kolagen typu XII oraz kolagen FACIT
|
|
|
Co tradycyjnie określane jest mianem włókien kolagenowych? začať sa učiť
|
|
grubsze włókienka i włókna, zbudowany w kolagen typu I
|
|
|
co tradycyjnie określane jest mianem włókien siateczkowych? začať sa učiť
|
|
cieńsze włókna zbudowane z kolagenu typu III
|
|
|
Jaki typ kolagenu jest najczęściej spotykany w organizmie? začať sa učiť
|
|
kolagen typu I (ok. 90% kolagenu)
|
|
|
W jakiej postaci włókna kolagenowe występują najczęściej? začať sa učiť
|
|
włókna kolagenowe występują najczęściej w wiązkach o grubości 50 - 100 mikrometrów
|
|
|
cecha fizyczna włókien kolagenowych i ich wiązek začať sa učiť
|
|
Duża wytrzymałość na rozciąganie
|
|
|
Jaki enzym rozkłada kolagen? začať sa učiť
|
|
enzym hydrolityczny kolagenaza, występuje w soku trzustkowy, lizosomach fibroblastów, histiocytów, osteoblastów i innych komórek, a także w niektórych bakteriach
|
|
|
Kolagen jest na ogół kwaso- czy zasadochłonny? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Włókna siateczkowe – inna nazwa začať sa učiť
|
|
włókna retikulinowe lub włókna argentofilne
|
|
|
Jaki kolagen wchodzi w skład włóknien siateczkowych? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czym wybarwiają się włókna siateczkowe? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Gdzie występują włókna siateczkowe? začať sa učiť
|
|
występują obficie w większości narządów wewnętrznych, gdzie wchodzą w skład zrębu (stromy); wchodzą także w skład błon podstawnych
|
|
|
Gdzie syntetyzowane są polipeptydowe łańcuchy kolagenu? začať sa učiť
|
|
w RER fibroblastów, chondroblastów, komórek Ito wątroby (w stanach chorobowych), komórek mięśni gładkich, komórek nabłonka nerki i odontoblastów; ponadto kolagen typu IV jest syntezowany przez komórki nabłonków
|
|
|
Co może powstawać między sąsiednimi włókienkami tropokolagenu? začať sa učiť
|
|
wiązania krzyżowe (kowalnecyjne wązania lizyna-lizyna lub hydroksylizyna-hydroksylizyna) wytwarzane za pośrednictwem grup aldehydowych przez enzym oksydazę lizynową
|
|
|
Gdzie występują włókna sprężyste? začať sa učiť
|
|
występują obficie w narządach, których funkcje wymagają sprężystości, np. w ścianie tętnic, płucach, małżowinie usznej itp.
|
|
|
Główna cecha fizyczna włókien sprężystych začať sa učiť
|
|
|
|
|
czym swoiście wybarwiają się włókna sprężyste? začať sa učiť
|
|
|
|
|
z czego zbudowane są włókna sprężyste? začať sa učiť
|
|
Z glikoproteiny elastyny oraz włókienek, które są zatopione w elastynie
|
|
|
z czego zbudowane są włókienka we włóknach sprężystych? začať sa učiť
|
|
z fibryny 1, fibryny 2, glikoproteiny towarzyszącej (MAGP) i innych
|
|
|
Do jakich białek należy elastyna? začať sa učiť
|
|
do skleroprotein, które są rozciągliwe i sprężyste
|
|
|
Gdzie syntezowana jest elastyna? začať sa učiť
|
|
w RER fibroblastów, chondroblastów i miocytów gładkich; niekiedy komórki wytwarzające elastynę nazywane są elastocytami
|
|
|
Główne aminokwasy elastyny začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jakie włókna są szczególnie odporne na hydrolizę kwasową? začať sa učiť
|
|
włókna oksytalanowe (odmiana włókien sprężystych)
|
|
|
Gdzie występują włókna oksytalanowe? začať sa učiť
|
|
w ścięgnach, miazdze zębów, obwódce rzęskowej oka i innych skupieniach tkanki łącznej właściwej
|
|
|
Gdzie występują włókna elauninowe začať sa učiť
|
|
rzadko spotykane w tkance łącznej, szczególnie dużo występuje w błonie podstawnej nabłonka gruczołów potowych, gdzie są jedynymi włóknami tkanki łącznej
|
|
|
Metaloproteinazy – co to? začať sa učiť
|
|
enzymy hydrolityczne rozkładające kolagen i elastynę
|
|
|
Jaką rolę odgrywają metaloproteinazy? začať sa učiť
|
|
odgrywają ważną rolę w czasie rozwoju, wzrostu, gojeniu ran, angiogenezie i inwazji komórek nowotworowych, ułatwiając poruszanie się komórek w istocie międzykomórkowej
|
|
|
Jakie enzymy należą do metaloproteinaz? začať sa učiť
|
|
stromelizyny, kolagenazy 1, 2, i 3, gelatynazy A i B
|
|
|
Co rozkładają stromelizyny? začať sa učiť
|
|
kolagen typu IV i elastynę
|
|
|
Co rozkładają kolagenazy 1, 2 i 3? začať sa učiť
|
|
kolagen typu I, II, III i V
|
|
|
Co rozkładają gelatynazy A i B? začať sa učiť
|
|
|
|
|
