otázka  |
Odpoveď |
Czym charakteryzuje się szereg homologiczny związków organicznych? začať sa učiť
|
|
Związki organiczne uporządkowane w szeregu homologicznym mają podobne właściwości, ale w ich cząsteczkach zwiększa się liczba atomów węgla. Oznacza to, że kolejne związki chemiczne tworzące ten szereg homologiczny mają coraz większe cząsteczki.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Alkany należą do węglowodorów nasyconych. Węglowodory nasycone to takie, w których cząsteczkach występują wyłącznie wiązania pojedyncze między atomami węgla.
|
|
|
Jak się tworzy nazwy alkanów? začať sa učiť
|
|
Nazwy pierwszych czterech alkanów – metan, etan, propan i butan – są nazwami zwyczajowymi. Nazwy kolejnych węglowodorów nasyconych tworzy się od liczebników greckich (np. penta – pięć) określających liczbę atomów węgla w cząsteczce z dodaną końcówką -an, np. pentan.
|
|
|
Jakich wzorów można użyć do zapisu związków organicznych? začať sa učiť
|
|
W chemii organicznej oprócz wzorów sumarycznych i strukturalnych stosuje się także wzory półstrukturalne i grupowe.
|
|
|
Jakie wiązania występują w cząsteczkach alkanów? začať sa učiť
|
|
W cząsteczkach alkanów występują wiązania pojedyncze między atomami węgla, utworzone przez 2 elektrony walencyjne (1 parę elektronową).
|
|
|
Co to jest wzór półstrukturalny? začať sa učiť
|
|
We wzorze półstrukturalnym zapisane są rodzaj i liczba atomów w cząsteczce węglowodoru oraz rodzaj i liczba wiązań chemicznych występujących między atomami węgla.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Wzór grupowy uwzględnia rodzaj i liczbę atomów w cząsteczce węglowodoru. Pomija wszystkie wiązania chemiczne występujące w cząsteczce, przedstawiając tylko kolejne grupy atomów. Powtarzające się w cząsteczce grupy atomów zapisuje się w nawiasie, uwzględniając ich liczbę.
|
|
|
Jak za pomocą modeli przestawia się budowę cząsteczek związków organicznych? začať sa učiť
|
|
Budowę cząsteczek związków organicznych można przedstawić za pomocą modeli czaszowych i pręcikowo-kulkowych. W modelach czaszowych widoczne są jedynie atomy tworzące cząsteczkę. Natomiast w modelach pręcikowo-kulkowych można dostrzec również liczbę i rodzaj wiązań między atomami.
|
|
|
Co to jest szereg homologiczny alkanów? začať sa učiť
|
|
Alkany są uporządkowane według zwiększającej się liczby atomów węgla w cząsteczce. Tworzą w ten sposób szereg, w którym każdy następny węglowodór ma o jeden atom węgla więcej od poprzedniego. Jest to szereg homologiczny węglowodorów nasyconych, czyli alkanów.
|
|
|
Czy tylko alkany tworzą szereg homologiczny? začať sa učiť
|
|
Szeregi homologiczne tworzą związki organiczne o podobnej budowie i właściwościach.
|
|
|
Jakie węglowodory nasycone są spalane w kuchenkach gazowych? začať sa učiť
|
|
W kuchenkach gazowych spalane są węglowodory gazowe, zawierające od 1 do 4 atomów węgla w cząsteczce.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Benzyna stosowana w przemyśle paliwowym to mieszanina węglowodorów ciekłych, zawierających od 5 do 12 atomów węgla w cząsteczce.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Parafina, to mieszanina węglowodorów o stałym stanie skupienia, zawierających od 18 do 35 atomów węgla w cząsteczce.
|
|
|
Jak zapisać wzór ogólny alkanów? začať sa učiť
|
|
Na podstawie analizy wzorów alkanów w szeregu homologicznym można podać wzór ogólny: CnH2n+2, gdzie n – liczba naturalna; liczba atomów węgla w cząsteczce alkanu; n > 0.
|
|
|
Czym jest izomeria łańcuchowa? začať sa učiť
|
|
Łańcuch węglowy w cząsteczce alkanu może być prosty lub rozgałęziony. Zjawisko to nosi nazwę izomerii łańcuchowej. Izomery mają taki sam wzór sumaryczny, lecz różne wzory strukturalne, a przez to i właściwości. Im więcej atomów węgla tworzy cząsteczkę alkanu, tym więcej izomerów ma węglowodór, np. heksan C6H14 ma 5 izomerów, a oktan C8H18 18 izomerów.
|
|
|
Jak długie mogą być cząsteczki alkanów? začať sa učiť
|
|
Chemikom udało się otrzymać alkany o bardzo długich cząsteczkach (łańcuchach nierozgałęzionych). Najdłuższy znany węglowodór nasycony to otrzymany w 1990 roku związek chemiczny o wzorze C390H782.
|
|
|
