Substancje aktywne - Seminarium III

*NNKT – w tym kwas γ-linolenowy

Oenothera biennis – wiesiołek dwuletni

*olejki eteryczne, flawonoidy, furanokumaryny, pochodne kwercetyny i kemferolu, alkaloidy (skimianina, graweolina, arborynina)

Ruta graveolens – ruta zwyczajna

garbniki/ nasiona i owoce: zespół saponin triterpenowych zwany escyną, flawon(p. kwercetyny), kumaryny, karotenoidy. kora: eskulina i fraksetyna, escyna, triterpeny. kwiaty: escyna, flawon (p. kemferolu i izokwercetyny), kumaryny, cukry, kwasy fenolowe

Aesculus hippocastanum – kasztanowiec zwyczajny

nasiona: śluzy, olej tłusty, glikozydy cyjanogenne, sterole, białka; w niedojrzałych nasionach obecna linatyna– antagonista wit. B6

Linum usitatissimum – len zwyczajny

alkaloidy chinolizydynowe – sparteina, flawonoidy (skoparozyd, witeksyna), aminy aromatyczne

Sarothamnus scoparius – żarnowiec miotlasty

olejek eteryczny, flawonoidy (ononina, onospina, trifolizaryna, dihydroononina), triterpeny, garbniki, fitoaglutyniny, sole mineralne, kw. organiczne

Ononis spinosa – wilżyna ciernista

w świeżym zielu melilotozyd, glikozyd kw. kumarynowego – podczas suszenia ulega rozpadowi i powstaje kumaryna (zapach siana), melilotyna, kw. kumarynowy, dikumarol, zw. azotowe (alantoina), flawonoidy, garbniki, sole min

Melilotus offininalis – nostrzyk lekarski

flawonoidy (robinina, akacyina, kemferol, apigenina), biozydy, olejek eteryczny, leukoantocyjanozyd, kw. org., zw. cukrowe, sole min

Robinia pseudacacia – grochodrzew biały

alkaloidy chinolizydynowe (cytyzyna, lupaina, anagiryna), flawonoidy (genistyna, genisteina, luteolina), garbniki, gorycze, ślady olejku eterycznego, sole mineralne

Genista tinctoria – janowiec barwierski

saponiny, flawonoidy (izoramnetyna, kemferol, kwercetyna), śluzy, garbniki

Anthyllis vulneraria – przelot pospolity

saponiny triperpenowe (glicyryzyna), flawonoidy, fitosterole, pochodne hydroksykumaryny, węglowodany, aminokwasy, żywice, olejek eteryczny, sole min., glicyramaryna

Glycyrrhiza glabra – lukrecja gładka

garbniki, glikozydy (salikaryna), fenolokwasy, flawonoidy (orienyna, witeksyna), antocyjany (malwidyna)

Lythrum salicaria – krwawnica pospolita

śluzy, tłuszcze, saponiny steroidowe (diosgenina) i ich połączenia estrowe z białkami (fenugrekina), białka, gorycze, flawonoidy, olejek eteryczny, witaminy PP i D, alkaloidy (karpaina, gencjanina)

Trigonella foenum – kozieradka

flawonoidy, furanokumaryny, olejki eteryczne, witaminy, sole min., białka

Apium graveolens – seler zwyczajny

olejek eteryczny, karwon, olej tłusty, zw. białkowe, cukry, zw. kumarynowe, sole mineralne

Carum carvi – kminek zwyczajny

olejek eteryczny: 13-felandren, pentadekanolid (zapach); zw. kumarynowe, kw. org., fitosterole, flawonoidy, czynnik pobudzający wytwarzanie interferonu

Angelica officinalis – arcydzięgiel lekarski

olejki eteryczne, flawonoidy, olej tłusty

Foeniculum vulgare

olejek eteryczny, flawonoidy, olej tłusty, sole min., śladowe ilości furanokumaryn

Petroselinum sativum – pietruszka zwyczajna

olejek eteryczny: anetol; olej tłusty, białka, węglowodany

Pimpinella anisum – biedrzeniec anyż

olejek eteryczny: ftalidy, pochodne terpenowe, kw. fenolowe, zw. kumarynowe, cukry, cholina, fitosterole, kw. org, sole min.

Levisticum officinale – lubczyk lekarski

olejek eteryczny: linalol, flawonoidy, zw. kumarynowe, fitosterole, fenolokwasy, olej tłusty, białka, węglowodany

Coriandrum sativum – kolendra siewna

olejek eteryczny, olej tłusty, fenolokwasy, flawonoidy, zw. kumarynowe, sole mineralne

Anethum graveolens – koper ogrodowy

furanokumaryny, flawonoidy, olejek eteryczny, olej tłusty, cukry, zw. azotowe, witaminy, zw. mineralne

Pastinaca sativa – pasternak siewny

garbniki katechinowe, katechina, triterpeny, fitosterole, kumaryny, olejek eteryczny, p-ksylilenodwucyjanid o słabym działaniu cytotoksycznym

Viburbum opulus – kalina koralowa

flawonoidy, kw. fenolowe, kw. org., garbniki, sole min., produkty rozpadu sambunigryny

Sambucus nigra – bez czarny

olejek eteryczny: mieszanina tri-, seskwi-terpenów, poch. azulenowych i estrów z kw. org., alk. terpenowe (walerynina, scynantyna), wolne kw. org.; trójestry polihydroksycyklopentanopyranu z kwasami izowalerianowym, octowym, izokapronowym

Valeriana officinalis – kozłek lekarski

flawonoidy, aminy, fenolokwasy, tri terpeny, glikoproteidy typu lektyny o wł. cytostatycznych i kancero statycznych, wiskotoksyna

Viscum album – jemioła pospolita

hydroksymetyloantrazwiązki – glikozydy: glukofrangularozydy A i B; palmidyny, antranole, antrony, flawonoidy, saponiny, garbniki, sole mineralne

Frangula alnus – kruszyna pospolita

antrazwiązki (frangulina, emodyna), flawonoidy, garbniki, sole mineralne

Rhamnus cartharitica – szakłak pospolity

glikozydy kumaryny i irydoidowe – asperulozyd, flawonoidy, garbniki, sole mineralne

Asperula odorata – marzanka wonna

zw. gorzkie: gencjopikryna, erytrocentauryna (glikozydy laktonowe); alkaloidy, triterpeny, fenolokwasy, flawonoidy, cukry, sole mineralne (dużo magnezu)

Centaurium erythraccea

gorycze (gencjopikryna, amarogentyna, gencjomaryna), cukry, śluzy, olejki eteryczne, pektyny, sole min., alkaloidy pirydynowe – gencjanina

Gentiana lutea

meniantyna, flawonoidy, garbniki katechinowe, alkaloidy (gencjanina, gencjanidyna, gencjalutyna), olejek eteryczny, saponiny, kwas askorbowy

Mentyanthes trifoliata – bobrek trójlistkowy

mieszanina alkaloidów (winka mina, wuncyna, wunkanoryna), flawonoidy, triterpeny, garbniki

Vinca minor – barwinek trójlistkowy

Liście – kumaryny, flawonoidy, fenolokwasy. Kora – zw. kumarynowe (fuksyna, es kulina), kw. ursolowy, sterole, garbniki

Fraxinus excelsior – jesion wyniosły

bulwy – skrobia, niewielkie ilości wit. C Kwiaty, pędy zielone i owoce – solanina

Solanum tuberosum – ziemniak

alkaloidy tropanowe (mieszanina histocyjaminy, atropiny, skopolaminy)

Atropa belladonna – pokrzyk wilcza jagoda

alkaloidy tropanowe, garbniki, flawonoidy, sole mineralne

Datura stramonium – bieluń dziędzierzawa

kapsaicyna, karotenoidy, flawonoidy (poch. luteoiny, apigeniny), olejek eteryczny, wit. C, B i E, sole min.

Capsicum annuum – pieprzowiec roczny

garbniki, krzemionka, allantoina, flawonoidy, śluzy, sole mineralne, saponiny

Pulmonaria officinalis – miodunka plamista

flawonoidy, zw. śluzowe, garbniki, kwasy org., sole mineralne zawierające rozpuszczalną krzemionkę; olej zawiera NNKT do 20% kw. gamma-linolenowego

Borago officinalis – ogórecznik lekarski