otázka  |
Odpoveď |
Jak inaczej nazywamy starożytność? začať sa učiť
|
|
|
|
|
W których wiekach był antyk? najdłuższa epoka začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jaka była główna postawa filozoficzna starożytności? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Co miało wpływ na kulturę europejską? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Wymień najsłynniejsze dzieła antyku z przykładami. začať sa učiť
|
|
eposy ("Iliada" i "Odyseja" Homera), tragedie greckie ("Antygona" Sofoklesa), poezja (utwory Horacego), mity, biblia.
|
|
|
Na co wpływała kultura grecka, a na co kultura rzymska w antyku? začať sa učiť
|
|
Grecja: system demokracji, filozofia, teatr. Rzym: prawodawstwo, osiągnięcia techniczne.
|
|
|
Wymień najsłynniejsze rzeźby antyku. (3) začať sa učiť
|
|
"Grupa Laokoona", Myron "Dyskobol", "Wenus z Milo"
|
|
|
Wymień najsłynniejsze dzieła architektoniczne antyku. (3) začať sa učiť
|
|
Koloseum, Partenon, Panteon
|
|
|
Wymień najsłynniesze obrazy antyku (5) začať sa učiť
|
|
Sandro Boticelli „Narodziny Wenus”, Peter Bruegel „Upadek Ikara”, Michał Anioł „Stworzenie Adama”, Rembrandt van Rijn „Powrót syna marnotrawnego”, Peter Bruegel „Wieża Babel”
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian.
|
|
|
Na czym polega racjonalizm w literaturze antycznej? začať sa učiť
|
|
Tworzenie zgodnie z zasadą "decorum", aby przekonać społeczeństwo, pisarze stosowali zasady retoryki i racjonalne argumenty (zamiast uczuć i emocji). Zasada "decorum", czyli dostosowanie stylu wypowiedzi do tematu oraz zachowanie regularnej formy utworu.
|
|
|
Wymień najważniejszych filozofów antyku. začať sa učiť
|
|
Tales, Sokrates, Platon, Arystoteles
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Jest on uważany za pierwszego filozofa.
|
|
|
Kto to jest Sokrates i jakie jest jego słynne powiedzenie? začať sa učiť
|
|
Sokrates to filozof, którego słynnym powiedzeniem jest "Wiem, że nic nie wiem".
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Platon to uczeń Sokratesa, który wprowadził system idealistyczny (ważność idei), rozwijał myśli swojego nauczyciela.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Arystoteles to uczeń Platona, który jest odpowiedzialny za całokształt wiedzy antyku.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Epikureizm to antyczny kierunek filozoficzny podkreślający dar, jakim jest życie i szczęście. Warunkiem osiągnięcia szczęścia jest brak cierpienia, więc należy go unikać.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Wyraża zwątpienie w możliwość poznania prawdy. Podkreśla, że skoro żadne twierdzenie nie jest pewne, należy powstrzymać się od wydawania sądów.
|
|
|
Ile ksiąg zawiera Stary Testament i o czym opowiada? začať sa učiť
|
|
Stary Testament składa się z 46 ksiąg i opowiada o: stworzenie świata i człowieka, dzieje narodu żydowskiego, oczekiwanie na Mesjasza, przepowiednie i pouczenia proroków, psalmy. Jest on ważny dla żydów.
|
|
|
Ile ksiąg zawiera Nowy Testament i o czym opowiada? začať sa učiť
|
|
Nowy Testament składa się z 27 ksiąg i opowiada o życiu i działalności Jezusa, męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, dzieje apostołów, apokalipsa (przepowiednie dotyczące końca świata). Jest on ważny dla chrześcijan.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Nauka o Bogu, jego naturze, relacji z człowiekiem i światem.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
Opisz stworzenie świata wg Biblii. začať sa učiť
|
|
1. Stworzenie nieba i ziemi, oddzielenie światłości od ciemności (dzień i noc). 2. Oddzielnie sklepienia niebieskiego od wody. 3. Wyodrębnienie ziemi od morza stworzenie roślinności. 4. Stworzenie ciał niebieskich (księżyc, słońce itp.) i pór roku. 5. Stworzenie organizmów morskich i ptaków. 6. Stworzenie zwierząt lądowych i człowieka. 7. Odpoczynek.
|
|
|
Opisz krótko "Przypowieść o siewcy". začať sa učiť
|
|
słowo Boże = ziarno, siewca = Jezus, różne rodzaje podłoża = ludzie, jeśli ziarno spadnie na zachwaszczoną glebę lub skałę, nie rozwinie się, jeśli ziarno spadnie na żyzną glebę, wyda obfite plony Tylko ludzie, którzy wypełniają słowo Boże i próbują żyć jak nakazuje Bóg, przynoszą owoc obfity.
|
|
|
Opisz krótko "Przypowieść o talentach". začať sa učiť
|
|
pan rozdający talenty = Bóg, słudzy = różne postawy ludzi: pomnażanie talentów = dodatkowa nagroda, brak rozwoju talentów = odebranie tego, co otrzymano Przypowieść przestrzega przed zaprzepaszczeniem darów otrzymanych od Boga i skłania do realizacji swego powołania i rozwoju duchowego.
|
|
|
Opisz krótko "Przypowieść o pannach roztropnych". začať sa učiť
|
|
panny roztropne (mądre): czekają, są przygotowane, mają zapas oliwy do swych lamp, panny nieroztropne (głupie): zabrakło im oliwy do lamp, nie ma ich na miejscu, gdy przychodzi oblubieniec Ludzie powinni czuwać na przyjście zbawiciela, bo nie znają dnia ani godziny.
|
|
|
Opisz krótko "Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie". začať sa učiť
|
|
pobitemu i osamotnionemu człowiekowi pomaga Samarytanin, żydowscy kapłani przechodzą obojętnie W każdym człowieku należy widzieć bliźniego, któremu należy pomóc.
|
|
|
Opisz powstanie świata wg mitologii. začať sa učiť
|
|
na początku był chaos, z chaosu wyłoniła się pierwsza para bogów: Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia), rodzenie się dzieci odrażających wyglądem, które trafiły do Tartaru, krainy ciemności, zrodzenie trzech bogiń zemsty - Erynii podział władzy: Zeus - Olimp, ziemia i niebo, Posejdon - morza i oceany, Hades - królestwo zmarłych Kronos i Rea sprawują rządy nad światem, narodziny Zeusa, odzyskanie zjedzonego rodzeństwa od Uranosa: Hadesa, Posejdona, Herę, Demeter, Hestię, pokonanie Kronosa
|
|
|
Opisz krótko mit o Prometeuszu. začať sa učiť
|
|
1. Prometeusz przekazuje wykradziony bogom ogień ludziom. 2. Kara od Zeusa: przykuty do skały cierpiał, ponieważ sęp codziennie wyjadał mu wątrobę, która odrastała. 3. Zabicie ptaka i uwolnienie Prometeusza przez Heraklesa. 4. Zesłanie na ziemię pięknej kobiety, Pandory. 5. Otworzenie puszki Pandory, z której wyleciały smutki, nieszczęścia, choroby, które zaczęły towarzyszyć ludziom w życiu.
|
|
|
Opisz krótko mit o Syzyfie. začať sa učiť
|
|
1. Zdrada tajemnicy Zeusa przez Syzyfa. 2. Za karę został skazany na śmierć. 3. Uwięzienie bożka śmierci. Nawiązanie: "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego. 4. Sroga kara: przebywa w Hadesie i z wielkim wysiłkiem musi wtaczać na górę dużą skałę. Gdy ma już nadzieję na umieszczenie na szczycie głazu, wymyka się on mu z rąk i musi zaczynać od początku.
|
|
|
Opisz krótko mit o Demeter i Korze. začať sa učiť
|
|
1. Złamanie zakazu o niezerwaniu narcyza przez Korę. 2. Uprowadzenie Kory przez Hadesa. 3. Małżeństwo Kory i Hadesa. wiosna - córka powraca do matki, co powoduje wielką radość, dlatego ziemia budzi się do życia, lato - przebywanie razem daje plony, jak również ziemia 4. Wyjaśnienie powstania pór roku: jesień - Kora odchodzi od matki, która jest smutna, dlatego robi się zimno, szaro, ponuro, zima - matka jest pogrążona w smutku, a ziemia razem z nią "zasypia".
|
|
|
Opisz mit o Dedalu i Ikarze. začať sa učiť
|
|
1. Skonstruowanie skrzydeł przez Dedala, aby razem z synem mogli się wydostać z wyspy. 2. Nieposłuszeństwo Ikara poprzez wzbicie się za wysoko. 3. Śmierć poprzez wpadnięcie do morza. 4. Wyspa została nazwana Ikarią a morze Ikaryjskim.
|
|
|
Co to jest zakazany owoc? začať sa učiť
|
|
Rzecz niedozwolona, zakazana i przez to budząca pożądanie.
|
|
|
Co to jest Sodoma i Gomora? začať sa učiť
|
|
Miejsce, w którym dzieje się coś niemoralnego, występnego.
|
|
|
Kto to jest syn marnotrawny? začať sa učiť
|
|
Człowiek, który zawinił, ale zasługuje na drugą szansę.
|
|
|
Co to jest salomonowy wyrok? začať sa učiť
|
|
Wyrok mądry, sprawiedliwy.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Skromna, ale zasługująca na uznanie ofiara ubogiego człowieka.
|
|
|
Co to jest hiobowa wieść? začať sa učiť
|
|
Wiadomość zła, budząca trwogę.
|
|
|
Co to jest manna z nieba? začať sa učiť
|
|
Niespodziewany dar, bogactwo, na które nie należy oczekiwać.
|
|
|
Co to są ciemności egipskie? začať sa učiť
|
|
Nieprzeniknione ciemności.
|
|
|
Co to znaczy umyć od czegoś ręce? začať sa učiť
|
|
Nie brać za coś odpowiedzialności.
|
|
|
Co to znaczy przenieść się na łono Abrahama? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Zagłada, kres, ostateczna katastrofa.
|
|
|
Co to znaczy dobry pasterz? začať sa učiť
|
|
Osoba dbająca o podwładnych.
|
|
|
Co to znaczy droga krzyżowa? začať sa učiť
|
|
Określenie życia pełnego trosk, problemów, cierpienia.
|
|
|
Co to znaczy kraina mlekiem i miodem płynąca? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Co to znaczy lata tłuste i chude? začať sa učiť
|
|
Czasy powodzenia, dobre, obfite, przeplatające się z latami kryzysu, upadku.
|
|
|
Co to znaczy wieża Babel? začať sa učiť
|
|
Zamęt, brak porozumienia, zamieszanie.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Postawa poświęcenia się dla ludzkości, cierpienie dla czyjegoś dobra.
|
|
|
Co to znaczy puszka Pandory? začať sa učiť
|
|
Źródło trosk, nieszczęść, chorób.
|
|
|
Co to znaczy syzyfowa praca? začať sa učiť
|
|
Ciężki, niekończący się wysiłek, który nie przynosi żadnego efektu, praca skazana na niepowodzenie.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Bezkrytyczne samouwielbienie, zachwyt nad samym sobą.
|
|
|
Co to znaczy stajnia Augiasza? začať sa učiť
|
|
Miejsce szczególnie brudne, trudne do posprzątania.
|
|
|
Co to znaczy nić Ariadny? začať sa učiť
|
|
Cenna wskazówka, zbawienne wyjście z trudnej sytuacji.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Bardzo smaczna potrawa, przysmak.
|
|
|
Co to znaczy jabłko niezgody? začať sa učiť
|
|
Przedmiot będący przyczyną sporu.
|
|
|
Co to znaczy koń trojański? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Co to znaczy paniczny strach? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Co to znaczy róg obfitości? začať sa učiť
|
|
Oznaka ogromnego bogactwa, powodzenia lub sławy.
|
|
|
Co to znaczy ikarowy lot. začať sa učiť
|
|
Ryzykowne plany, marzenia, przedsięwzięcia, z góry skazane na niepowodzenie.
|
|
|
