Średniowiecze - podstawowe informacje o epoce

4.8  4    28 informačný list    Mimisia
stiahnuť mp3 vytlačiť hrať Skontrolujte sa
 
otázka język polski Odpoveď język polski
Ramy czasowe średniowiecza:
začať sa učiť
od 476 roku – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, do 1453 roku – upadek Konstantynopola
Ramy czasowe średniowiecza w Polsce:
začať sa učiť
od 966 roku – chrzest Polski, do 1543 roku – wydanie „O obrotach sfer niebieskich” Mikołaja Kopernika
Język średniowiecza:
začať sa učiť
łacina, język Kościoła
Pierwsze uniwersytety europejskie powstały w:
začať sa učiť
Oxfordzie, Cambridge, Paryżu, Padwie, Rzymie, Orleanie, Florencji, Pizie, Pradze i Krakowie
Kiedy powstał uniwersytet w Krakowie?
začať sa učiť
1364 rok
Co odgrywało najważniejszą rolę w kulturze średniowiecza?
začať sa učiť
śmierć i życie pozagrobowe (przyczyniły się do tego liczne wojny i epidemie)
Kiedy wybuchła epidemia dżumy i jakie miała znaczenie?
začať sa učiť
Czarna Śmierć objęła w latach 1348-1350 całą Europę i zabiła 30% jej populacji
Charakterystyczne cechy średniowiecza:
začať sa učiť
teocentryzm; uniwersalizm; asceza; dualizm świata; anonimowość; pareneza; dwujęzyczność
Teocentryzm
začať sa učiť
Bóg w centrum wszystkiego
Uniwersalizm
začať sa učiť
wszystkich łączy władza chrześcijańska i zwierzchność Papieża
Asceza
začať sa učiť
wyrzekanie się przyjemności i umartwianie w celu osiągnięcia zbawienia
Dualizm świata
začať sa učiť
wszystko ma byt doczesny, materialny oraz duchowy, wieczny
Anonimowość
začať sa učiť
autorzy nie ujawniali nazwisk, unikali sławy
Pareneza
začať sa učiť
literatura parenetyczna – pouczająca, propagująca postawy godne naśladowania
Dwujęzyczność
začať sa učiť
łacina była drugim językiem całej Europy
Filozofia średniowiecza:
začať sa učiť
chrześcijańska, oparta o Biblię oraz myśl antyczną
Scholastyka
začať sa učiť
wykształcona w szkołach myśl filozoficzna, starająca się wyjaśniać rozumowo dogmaty Kościoła
Mistycyzm
začať sa učiť
zakładał możliwość osiągnięcia jedności z Bogiem poprzez intuicję i uczucia
Wybitni filozofowie średniowiecza:
začať sa učiť
św. Augustyn, św Tomasz z Akwinu
Style w sztuce średniowiecza:
začať sa učiť
romański i gotycki
Styl romański:
začať sa učiť
rzymski, XI – XIII wiek; prostota i masywność bryły, grube mury, ciężkie sklepienia, półkoliste łuki, małe i wąskie okna, wieże i półokrągłe przybudówki
Przykłady stylu romańskiego:
začať sa učiť
drzwi katedry gnieźnieńskiej ze scenami z życia św. Wojciecha, kolegiata w Tumie pod Łęczycą, kościół św. Andrzeja w Krakowie
Styl gotycki:
začať sa učiť
XII – XV wiek; lekkie, strzeliste budowle, łukowe sklepienia krzyżowo-żebrowe, wysokie filary, duże okna o ostrych łukach i barwnych witrażach, wieloskrzydłowe ołtarze, spadziste i strome dachy
Przykłady stylu gotyckiego:
začať sa učiť
katedra Notre Dame w Paryżu, kościół Mariacki w Krakowie, ołtarz wita Stwosza, zamek rycerski w Malborku
Tematyka literatury średniowiecza:
začať sa učiť
religijno-kościelna; świecka (epika rycerska, liryka miłosna, kroniki, roczniki, satyry)
Przykład epiki rycerskiej:
začať sa učiť
Pieśń o Rolandzie; Pieśń o Cydzie; Opowieści o Tristanie i Izoldzie; Pieśń o Nibelungach; Słowo o wyprawie pułku Igora; Opowiadania o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu
Zabytki literackie w języku polskim:
začať sa učiť
Bogurodzica; Posłuchajcie, bracia miła; Legenda o św. Aleksym; Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Satyra na leniwych chłopów; Wiersz o zachowaniu się przy stole (Przecław Słota); Historyja o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim (Mikołaj z Wilkowiecka)
Polscy kronikarze średniowieczni:
začať sa učiť
Gall Anonim; Wincenty Kadłubek; Jan Długosz

Podstawowe informacje o średniowieczu – teocentryzm, asceza, dualizm świata

Teocentryzm (z gr. theos – bóg i z łac. centrum – środek) – pogląd uznający Boga/bogów za centrum wszystkiego, za przyczynę i cel istnienia wszystkich bytów. Jest to jeden z wielu poglądów, charakteryzujących średniowiecze. Z naszego zestawu dowiesz się o większości z nich, m.in. czym jest asceza, jak wyglądał styl romański i jak przebiegało średniowiecze w Polsce. Lekcja „Średniowiecze – podstawowe informacje o epoce” pozwoli Ci na opanowanie podstawowego materiału, niezbędnego do zdania każdej kartkówki czy sprawdzianu, a może też wzbudzi Twoje zainteresowanie tą epoką. Okres średniowiecza przestanie stanowić problem.

Średniowiecze – epoka między okresem starożytności a nowoczesnością

Początek średniowiecza to rok 476, wraz z którym nastąpił upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, aż do 1453, czyli upadku Konstantynopola i początku renesansu oraz wielkich odkryć geograficznych. Dzieli się na wczesne, pełne (dojrzałe) i późne średniowiecze. Do charakterystycznych cech średniowiecza należały m.in. teocentryzm, uniwersalizm, asceza, dualizm świata, anonimowość, pareneza oraz dwujęzyczność. Wszystkie te terminy odnajdziesz w naszym zestawie i za pomocą fiszek szybko się ich nauczysz, a co najważniejsze zrozumiesz i zapamiętasz.

Historia wraz z Fiszkoteką

Jeżeli powyższa lekcja Ci nie wystarcza i chcesz poznać inne ciekawostki historyczne – średniowiecze nadal czeka na odkrycie! Twoją wiedzę pozwolą pogłębić jeszcze inne zestawy, które bez problemu znajdziesz na stronie Fiszkoteki. Z chęcią pomożemy i podpowiemy m.in. Ważne Daty (Średniowiecze), Styl Gotycki, Rozbicie dzielnicowe, dzięki którym lepiej zrozumiesz średniowiecze w Polsce, modę, która wtedy panowała czy dokładniej zapamiętasz średniowieczne daty.

Komentáre:

Paulina napísal: 2011-03-23 18:04:09
Bardzo dobre informacje, na prawdę przydatne :)))

KiNiA napísal: 2011-04-18 20:02:33
super

Kasia napísal: 2011-09-12 19:30:59
Świetna pomoc i bardzo czytelna:)

kasiajanicka1996 napísal: 2013-09-22 12:14:57
Bardzo mi się to przydało!!!! :D

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.