Słownik historyczny

 0    51 informačný list    milkos1450
stiahnuť mp3 vytlačiť hrať Skontrolujte sa
 
otázka język polski Odpoveď język polski
aliant
začať sa učiť
sprzymierzeniec sojusznik podczas I wojny światowej państwa walczące po stronie Ententy z państwami centralnymi w czasie II wojny światowej państwa należące do koalicji antyhitlerowskiej
antypapież
začať sa učiť
nie uznawany przez kościół katolicki papież wybrany przez opozycyjną grupę duchowieństwa który objął stanowisko za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie gdy urząd ten pozostawał nieobsadzony
archonci
začať sa učiť
9 najwyższych rangą urzędników w starożytnych Atenach wybranych raz w roku początkowo i władza była bardzo Rozległa jednak z czasem została ograniczona do spraw Sądownictwa
areopag
začať sa učiť
główny organ ustawodawczy i sądowy w starożytnych Atenach który początkowo kontrolował działalność urzędników oraz czuwał nad moralnością obywateli od czasów jego członkami dożywotnio zostali archonci
beneficjum
začať sa učiť
czasowe albo dożywotnie prawo czerpania dochodów z gruntu nadane przez seniora wasalowi w zamian za służbę wojskową
branka
začať sa učiť
potoczne określenie poboru do wojska rosyjskiego zarządzany przez Aleksandra wielopolskiego i przeprowadzone w Królestwie Polskim w styczniu 1863 roku bramka była bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania styczniowego
Bulla
začať sa učiť
urzędowy dokument papieski Cesarski lub królewski wydawany w sprawach szczególnej wagi opatrzony pieczęcią
burżuazja
začať sa učiť
określenie przedsiębiorców i osób zamożnych wywodzących się spośród mieszkańców miast
cech
začať sa učiť
organizacja zawodowa społeczna skupiająca rzemieślników wykonujących ten sam zawód w mieście cechy pełniły funkcje i nie tylko gospodarcze lecz także kulturalne religijne samopomocowe i wojskowe
Chomąto
začať sa učiť
uprząż najczęściej drewniane albo podbita skórą mocowana na szyi wołu lub konia w wykorzystywanych do ciągnięcia wozu albo pługa
czynsz
začať sa učiť
w okresie feudalizmu stałe świadczenie ponoszone przez chłopa na rzecz właściciela gruntu w zamian za ich użytkowanie mogło być uiszczane w pieniądzach lub produktach
demagogowie
začať sa učiť
w starożytnych Atenach politycy uznawani za przywódców ludu nie piastowali żadnego urzędu publicznego a ich znaczenie rosło wraz z płatnością wśród ludu ateńskiego
diadochowie
začať sa učiť
dowódcy armii Aleksandra Wielkiego którzy po śmierci władcy stali się jego następcami i podzielili między siebie obszar imperium
domena Królewska
začať sa učiť
w okresie rozdrobnienia feudalnego terytoria podlegające bezpośredniej władzy króla
Dworianie
začať sa učiť
kategoria rosyjskiej szlachty która w odróżnieniu od bojarów dysponowała własnością ziemską dożywotnią na dowolną w zamian za służbę władcy
dyktatura proletariatu
začať sa učiť
okres następujących bezpośrednio po obaleniu dyktatury burżuazji i przejęciu władzy przez marksistowskich Rewolucjonistów realizowana w Rosji po 1917 roku jako etap przejściowy na drodze do budowy bezklasowego społeczeństwa komunistycznego
dziesięcina
začať sa učiť
stała danina pobierana przez kościół obciążająca ogólności początkowa wynosiła 1/10 plonów lub dochodów później zaczęła przybierać inne formy między innymi stałej opłaty pieniężnej płaconej przez chłopów od łana
eforowie
začať sa učiť
wyższy rangą urzędnicy w starożytnej Sparcie tworzyli pięcioosobowe gremium czuwali nad przestrzeganiem praw wprowadzili między innymi nadzór nad sprawami finansowymi politykę zagraniczną oraz przygotowania do wojny
emancypacja
začať sa učiť
nadanie danej grupie społecznej pełni praw
Emir
začať sa učiť
w Imperium arabskie zarządca prowincji mianowanej i odwoływany przez Kalifa
emisariusz
začať sa učiť
tajny wysłannik mający za zadanie zebranie informacji na temat sytuacji panującej na danym obszarze
fakcja
začať sa učiť
staropolskie określenie magnackiego stronnictwa politycznego
Faktoria
začať sa učiť
placówka założona w Kolonii lub na terytorium zamorskie w celu prowadzenia wymiany handlowej z miejscową ludnością
fizjokratyzm
začať sa učiť
doktryna ekonomiczna która powstała w 18 wieku zgodnie z jej zasadami podstawą bogactwa każdego państwa i społeczeństwa jest głównie produkcja rolna
glejt (list żelazny)
začať sa učiť
w średniowieczu wystawiany przez monarchę dokument gwarantujący danej osobie nietykalność na terytorium jego państwa
gnuśni królowie
začať sa učiť
określenie ostatnich władców frankijskich z dynastii Merowingów panujących w latach 639-751 powstało w sytuacji stopniowego tracenia przez ich realnej władzy królewskiej na rzecz arystokracji
gospodarka naturalna
začať sa učiť
typ gospodarki w której produkcję przeznacza się jedynie na zaspokojenie własnych potrzeb producenta a nie na wymianę handlową
gubernia
začať sa učiť
najwyższa jednostka podziału administracyjnego obowiązująca w Rosji od 1929 roku
heloci
začať sa učiť
w starożytnej Sparcie niewolnik łop i stanowili własność Police i tylko jej władze miały prawo ich uwolnić na przykład w nagrodę za służbę wojskową
Hetman
začať sa učiť
w Polsce i na Litwie od końca 15 wieku najwyższy dowódca wojsk zaciężnych początkowo powoływane tylko na czas wojny od 1581 roku dożywotni
Hetman polny
začať sa učiť
od końca 16 wieku zastępca hetmana Wielkiego
Hetman Wielki
začať sa učiť
od końca 16 wieku najwyższy dowódca wojsk zaciężnych w czasie pokoju pozostałą przy dworze i zajmował się sprawami administracyjno-finansowy mi wojska
hetyci
začať sa učiť
lud indoeuropejski który w drugim tysiącleciu przed naszą erą zajął tereny dzisiejszej Turcji a w 12 wieku przed naszą erą stworzył tam rozległe Imperium rywalizujące z Egiptem o wpływ w Syrii
hiberna
začať sa učiť
obowiązek utrzymania wojska zaciężne go zakwaterowane go na czas zimy w danej miejscowości ciążący na dobrach Królewskich i kościelnych regulowany w gotówce wypłacane jako dodatek do żołdu
hospodar
začať sa učiť
słowo w językach wschodniosłowiańskich oznaczające władcę w ten sposób w 15 i 18 wieku określano w Polsce władców Mołdawii i wołoszczyzny
idealizm
začať sa učiť
filozofii pogląd głoszący realność Fiata idei wiecznych doskonałych Bytów niematerialnych poznawanych drogą rozumowanie i nierealność lub wtórność świata materialnego w stosunku do idei pierwszym znaczącym filozofem głoszącym taki pogląd był Platon
immunitet
začať sa učiť
w średniowieczu przywilej nadawany przez monarchę właścicielowi ziemskiemu. dobra objęte immunitetem były zwolnione ze świadczeń na rzecz państwa podatku i w określonym zakresie wyłączone spod władzy sądów królewskich
Inkwizycja
začať sa učiť
instytucja kościoła katolickiego powołana do wykrywania i zwalczania herezji utworzona w drugiej połowie 12 wieku i funkcjonująca do 19 wieku
Interdykt
začať sa učiť
zakaz odprawiania obrzędów religijnych przez daną osobę lub na określonym terytorium nałożony przez władze kościelne
internowanie
začať sa učiť
przymusowe umieszczenie w specjalnych obozach osób lub rozbrojony oddziałów wojskowych które przekroczyły granice państwa neutralnego.
inwestytura
začať sa učiť
w średniowieczu nadanie lenna wasalowi przez seniora
inwestytura duchowna
začať sa učiť
nadawanie stanowisk kościelnych przez monarchę
jakobini
začať sa učiť
lewicowy klub polityczny zwany oficjalnie towarzystwem przyjaciół Konstytucji działający podczas rewolucji francuskiej i posiadający w tym okresie czasowym władzę we Francji głównymi przedstawicielem tego ugrupowania był Maksymilian Robespierre
janczarzy
začať sa učiť
elitarne oddziały piechoty tureckiej od 15 do 19 wieku
jarłyk
začať sa učiť
w okresie uzależnienia Rusi od złotej ordy pisemna zgoda na sprawowanie władzy zwierzchniej wydawana przez fanów książętom ruskim
Kalif
začať sa učiť
tytuł następców proroka Mahometa nadawane od 7 wieku w przywódcą muzułmańskich społeczności państwowo religijnych kalifatu
kanclerz
začať sa učiť
tytuł szefa rządu w Austrii i w Niemczech
karbonariusze aka węglarze
začať sa učiť
członkowie tajnej organizacji Rewolucyjnej działający po okresie napoleońskim w różnych krajach Europy sprzeciwiali się absolutyzm o v i dążyli do wprowadzenia znaczących zmian społeczno politycznych w Europie
Kasztelan
začať sa učiť
w średniowiecznej Polsce urzędnik lokalny zajmujący się ściganiem danin obronnością i sądownictwem na terenie kasztelanii zasiadał w radzie królewskiej a po wykształceniu się sejmu walnego w senacie
katarzy (albigensi)
začať sa učiť
ruch retycki istniejący 11-13 wieku w południowej Francji i północnych Włoszech jego przedstawiciele głosili dualizm Boga współistnienie złego i dobrego bóstwa ich zdaniem warunkiem zbawienia było odrzucenie świata doczesnego zostali wytępieni
komornik
začať sa učiť
w średniowiecznej Polsce urzędnik zarządzający gospodarką dworu i skarbem państwa

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.