otázka  |
Odpoveď |
|
začať sa učiť
|
|
To najbardziej zewnętrzna skalna warstwa Ziemi.
|
|
|
Co tworzy skorupę ziemską? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
To pierwiastki chemiczne w stanie wolnym oraz związki chemiczne, które powstały w przyrodzie bez udziału człowieka.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Powstają one w wyniku procesów geologicznych i są naturalnymi skupiskami minerałów.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Powstają one w wyniku procesów geologicznych i są naturalnymi skupiskami minerałów.
|
|
|
Jakie są rodzaje minerałów? začať sa učiť
|
|
Dzielimy je na pierwiastki chemiczne i związki chemiczne.
|
|
|
Podaj cztery przykłady minerałów w formie pierwiastków chem. začať sa učiť
|
|
|
|
|
Podaj cztery różne WZORY minerałów w formie związków chem. začať sa učiť
|
|
|
|
|
Podaj cztery różne NAZWY minerałów w formie związków chem. začať sa učiť
|
|
kwarc, anhydryt, halit, korund
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
To skały i minerały wykorzystywane przez człowieka w różnych dziedzinach życia.
|
|
|
Podaj rodzaje surowców mineralnych (5 rodzajów) začať sa učiť
|
|
budowlane, chemiczne, energetyczne, metalurgiczne, zdobniczne
|
|
|
Podaj przykłady surowców mineralnych budowlanych. (2) začať sa učiť
|
|
skały - np. wapienne, gipsowe i krzemionka (=piasek)
|
|
|
Podaj przykłady surowców mineralnych chemicznych. (4) začať sa učiť
|
|
nawozy mineralne, skały wapienne, sól kuchenna, rudy metali
|
|
|
Podaj przykłady surowców mineralnych energetycznych (3) začať sa učiť
|
|
węgle kopalne, ropa naftowa, gaz ziemny
|
|
|
Podaj przykłady surowców mineralnych metalurgicznych. (1 i doprecyzować do tego 4) začať sa učiť
|
|
rudy: żelaza, miedzi, cynku, ołowiu
|
|
|
Podaj przykłady surowców mineralnych zdobniczych (2 i podać do nich po przykładzie) začať sa učiť
|
|
metale szlachetne, np. Au oraz kamienie szlachetne, np. diament
|
|
|
Podaj nazwy i wzór podstawowego minerału budującego skały wapienne. Jaka to sól? začať sa učiť
|
|
kalcyt/węglan wapnia/CaCO3. Jest to sól nieorganiczna
|
|
|
Wymień odczynniki potrzebne do wykonania doświadczenia wykrywania węglanu wapnia. (3) začať sa učiť
|
|
roztwór HCl, wapień, woda wapienna Ca(OH)2
|
|
|
Jaki jest cel powyższego doświadczenia? začať sa učiť
|
|
Stwierdzenie, czy kreda zawiera węglan wapnia.
|
|
|
Określ obserwacje powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
Po dodaniu HCl do probówki z kredą wydziela się bezbarwny gaz, który powoduje mętnienie wody wapiennej.
|
|
|
Określ wniosek powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
HCl reaguje z węglanem wapnia, który jest składnikiem kredy. Zmętnienie wody wapiennej świadczy o tym, że jednym z produktów reakcji chem. jest tlenek węgla (IV): CaCO3 + 2HCl→CaCl2 + H2O + CO2↑ //// CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O
|
|
|
Jakie są rodzaje skał wapiennych? začať sa učiť
|
|
Skały osadowe i metamorficzne (przeobrażone)
|
|
|
Jakie są przykłady skał osadowych? (2) začať sa učiť
|
|
|
|
|
Gdzie powstały skały osadowe? začať sa učiť
|
|
Powstały na dnie mórz i oceanów.
|
|
|
Podaj przykład skały metamorficznej. začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jak powstała skała metamorficzna i z czego jest utworzona? začať sa učiť
|
|
Przez wiele milionów lat działały na nią wysokie ciśnienie i temperatura. Utworzona jest z wapieni.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Ma zwykle białą lub beżową barwę.
|
|
|
Wymień zastosowania wapienia. (3) začať sa učiť
|
|
Jest stosowany w budownictwie, w produkcji szkła i jako nawóz w rolnictwie.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Ma białą lub szarą barwę.
|
|
|
Wymień trzy skały wapienne. začať sa učiť
|
|
|
|
|
Wymień trzy zastosowania kredy. začať sa učiť
|
|
Stosowana do produkcji kredy do pisania, białych farb i past do zębów.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
(4) začať sa učiť
|
|
Ma barwę białą, szarą, różową lub zielonkawą.
|
|
|
Jakie są zastosowania marmuru? (2) začať sa učiť
|
|
Jest stosowany jako materiał budowlany i rzeźbiarski
|
|
|
Jak nazywa się składnik skał gipsowych i jaki jest jego wzór? začať sa učiť
|
|
siarczan (VI) wapnia; CaSO4
|
|
|
Jakie są rodzaje skał gipsowych i ich wzory? (2) začať sa učiť
|
|
gips (CaSO4 ∙ 2H2O) i anhydryt (CaSO4)
|
|
|
Wymień pięć właściwości gipsu. začať sa učiť
|
|
1) substancja półprzezroczysta 2) zwykle posiada drobne kryształki 3) plastyczny 4) miękki 5) słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, natomiast dobrze w gorącej
|
|
|
Jakie jest zastosowanie gipsu? (1) začať sa učiť
|
|
Jest wykorzystywany w budownictwie.
|
|
|
Wymień trzy właściwości anhydrytu. začať sa učiť
|
|
1) substancja krystaliczna 2) ma zwykle barwę niebieskoszarą 3) łatwo wchłania wodę 3)... co powoduje zwiększenie jej objętości nawet o 60%, może przy tym pękać i się rozwarstwiać
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Hydrat to sól uwodniona. Cząsteczki wody w hydratach są związane bezpośrednio z jonem metalu albo występują w sieci krystalicznej.
|
|
|
Odczytaj nazwę poniższego hydratu. siarczan (VI) wapnia - woda(1/2) začať sa učiť
|
|
siarczan sześć wapnia woda jeden dwa
|
|
|
Na czym polega prażenie hydratów? začať sa učiť
|
|
Jest to ogrzewanie ich wysokiej temperaturze; umożliwia usunięcie związanej w nich wody
|
|
|
Gdzie stosuje się prażony gips? začať sa učiť
|
|
Prażony gips stosuje się w bandażach gipsowych.
|
|
|
Nadaj tytuł doświadczeniu. začať sa učiť
|
|
Usuwanie wody z hydratów (prażenie hydratów)
|
|
|
Podaj obserwację do powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
Chlorek kobaltu (II) - woda (1/6) przed ogrzaniem ma czerwoną barwę, a po ogrzaniu zmienia kolor na granatowy. Na ściankach probówki skrapla się ciecz.
|
|
|
Podaj wniosek do powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
Ogrzewanie hydratów powoduje usuwanie z nich wody w postaci pary wodnej, która skrapla się na ściankach probówki. Bezwodne sole są higroskopijne - chłoną wodę z powietrza.
|
|
|
|
Wymień do tego dwa zastosowania. začať sa učiť
|
|
To luźna skała okruchowa kwarcu stosowana w budownictwie i do produkcji szkła.
|
|
|
Nadaj tytuł powyższemu doświadczeniu. začať sa učiť
|
|
badanie właściwości tlenku krzemu (IV)
|
|
|
Podaj obserwacje do powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
W probówkach nie zaszły zmiany.
|
|
|
Podaj wniosek do powyższego doświadczenia. začať sa učiť
|
|
Tlenek krzemu (IV) nie reaguje z wodą ani z kwasami. Wyjątkiem jest kwas fluorowodorowy HF, w którym SiO2 roztwarza się, czyli przechodzi do roztworu w wyniku zachodzących reakcji chemicznych.
|
|
|
Wymień przynajmniej trzy właściwości fizyczne tlenku krzemu (IV). začať sa učiť
|
|
1) substancja stała o budowie krystalicznej 2) czysty (bez domieszek) 3) bezbarwny 4) twardy; rysuje szkło
|
|
|
Wymień trzy właściwości chemiczne tlenku krzemu (IV) začať sa učiť
|
|
1) mało reaktywny chemicznie 2) nie rozkłada się pod wpływem wysokiej temperatury 3) nie reaguje z wodą ani z kwasami (wyjątek HF)
|
|
|
Wymień 4 przykłady odmian kwarcu. začať sa učiť
|
|
ametyst, agat, kryształ górski, tygrysie oko
|
|
|
Jakie jest zastosowanie kwarcu? začať sa učiť
|
|
Kwarc jest powszechnie stosowany w jubilerstwie do wyrobu biżuterii.
|
|
|
