|
otázka |
Odpoveď |
|
peculium castrense začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
peculium quasicastrense začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
iudicium domesticium začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
adrogatio per rescriptum principis začať sa učiť
|
|
adrogatio przez reskrypt princepsa
|
|
|
|
adoptio plena/ minus plena začať sa učiť
|
|
adopcja pod patria potestas/tylko dziedziczenie
|
|
|
|
adulterium začať sa učiť
|
|
stosunek z zamężną kobietą
|
|
|
|
stuprum začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
confereatio začať sa učiť
|
|
forma zawarcia małżeństwa - tylko dla patrycjuszy, w obecności kapłanów i 10 świadków + ofiarowanie chleba orkiszowego
|
|
|
|
coemptio začať sa učiť
|
|
małżeństwo przez mancypacje
|
|
|
|
usus začať sa učiť
|
|
małżeństwo przez mieszkanie, nieprzerwanie, przez roku u męża
|
|
|
|
fiscus začať sa učiť
|
|
majątek państwowy do dyspozycji cesarza
|
|
|
|
aerarium začať sa učiť
|
|
skarb państwa należący do narodu rzymskiego
|
|
|
|
capitis deminutio maxima/media/minima začať sa učiť
|
|
uszczuplenie zdolności do czynności prawnych pełne/średnie/małe
|
|
|
|
fictio legi Corneliae začať sa učiť
|
|
fikcja prawna - dostałeś się w niewolę = umarłeś
|
|
|
|
status: libertatis, civitatis, familiae začať sa učiť
|
|
zdolność prawna majątkowa zależała od:
|
|
|
|
descendentes začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ascendentes začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
manumissio in ecclesia začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
manumissio censu začať sa učiť
|
|
manumissio przez wpisanie do spisu obywateli
|
|
|
|
manumissio vindicta začať sa učiť
|
|
manumissio przez in iure cessio - z adsertor libertatis - obrońcą wolności
|
|
|
|
edictum tralaticium začať sa učiť
|
|
część edyktu, którą nowy pretor zachowuje
|
|
|
|
adiuvare, supplere, corrigere začať sa učiť
|
|
edykt pretorski - wspomagać uzupełniać poprawiać
|
|
|
|
cavere - agere - respondere de iure začať sa učiť
|
|
juryści w okresie przedklasycznym - układać - pomagać stronom - odpowiadać
|
|
|
|
organizacje (związki) ludzi, masy majątkowe wyodrębnione jako twory społeczne do realizacji określonych zadań, posiadające zdolność prawną. začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
municipia, collegia, populus romanum, fiscus, sodalitates, collegia, corpora, societas začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
właściciel odpowiadał do wysokości peculium, mógł jednak najpierw potrącić swoje wierzytelności (tzw. prawo dedukcji), a dopiero potem spłacać wierzycieli w kolejności zgłoszeń. začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
w przypadku ustanowienia peculium na cele handlowe, właściciel musiał podzielić (tribuere) peculim pomiędzy wierzycieli, bez możliwości pokrycia własnych wierzytelności w drodze dedukcji. začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
w przypadku czynności prawnych zawartych na polecenie właściciela (iussum), właściciel odpowiadał do pełnej wartości zobowiązania začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
– jeśli w wyniku zawartej czynności prawnej powiększył się majątek właściciela, odpowiadała on do wysokości przysporzenia. začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
za zobowiązanie zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego kapitanem statku - w pełnej wysokości, o ile mieściło się w praepositio začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
actio institutoria začať sa učiť
|
|
za zobowiązania niewolnika, ustanowionego kierownikiem przedsiębiorstwa handlowego (institutor), o ile zaciągnięte zobowiązanie mieściło się w granicach ustanowienia (praepositio), właściciel odpowiadał do pełnej wysokości.
|
|
|
|
prawo uczestniczenia w obrocie prawno-majątkowym i dokonywania czynności prawa cywilnego začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
cudzoziemcy, których tereny zostały włączone do Imperium Romanum w wyniku podboju. začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
"cudzoziemcy określonej miejscowości") - mieszkańcy gmin, państw, które uznały zwierzchność Rzymu, a w zamian uzyskały autonomię, najczęściej ograniczającą się do własnej administracji i sądownictwa začať sa učiť
|
|
peregrini certae civitatis
|
|
|
|
nieformalnie wyzwoleni niewolnicy začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
byli to Latyni osiedleni w koloniach rządzących się prawem latyńskim začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
mieszkańcy Lacjum oraz członkowie związku miast latyńskich. W stosunku do mieszkańców pozostałych gmin italijskich mieli bardzo dogodną sytuację prawną začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
1) wiek, 2) płeć, 3) choroba umysłowa, 4) marnotrawstwo. začať sa učiť
|
|
zdolność do czynności prawnych zależała od
|
|
|
|
uporządkowany zbiór edyktów pretorów, edyla kurulnego oraz prawdopodobnie namiestnika prowincji; wszelkie ew. zmiany należały od tego momentu do cesarza; 130r.n.e začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
praepositio začať sa učiť
|
|
zakres działań związanych z powierzoną niewolnikowi działalnością
|
|
|
|
W prawie rzymskim grupa specjalnych powództw opartych na prawie pretorskim, za pomocą których dochodzono należności ze zobowiązań zaciągniętych przez niewolnika lub inną osobę alieni iuris na jego polecenie lub za jego zgodą začať sa učiť
|
|
Actiones adiecticiae qualitatis
|
|
|
|
Mos (mos maiorum) Leges regiae Leges - rogatae - datae [np. ustawa XII tablic] Plebiscita začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
Mos Leges (plebiscita=leges) Edykt pretorski ustawa XII tablic] Działalność jurystów: začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
Leges (do I w ne) Edykt pretorski (od Hadriana edictum perpetuum) Senatus consulta Konstytucje cesarskie (edicta, mandata, decreta, rescripta) Działalność jurystów (ius respondendi) začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
Konstytucje cesarskie začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
Corpus Iuris Civilis: Kodyfikacja prawa: Digesta Codex Institutiones + (doszły później) Novellae začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
praescriptio, rogatio, sanctio začať sa učiť
|
|
z czego składały się leges?
|
|
|
|
lex aelia sentia začať sa učiť
|
|
4.r.p.n. e - ograniczenia wiekowe wyzwalanego i wyzwalającego (-ący: 20+,-any: 30+); szczególne powody dla zaniechanie w.w. wymagań - consilium; wyzwoleni wbrew wymogom - latyni iuańscy
|
|
|
|
lex aquilia začať sa učiť
|
|
286 r.p.n.e. -m.in. odpowiedzialność za delikty bezprawnego uszkodzenia cudzej rzeczy; głównie dot. uszkodzenia niewolnika bądź zwierzęcia; szkoda musiała wynikać z: bezpośredniego działania sprawcy, obiektywnie bezprawnego, szkoda -charakter materialny
|
|
|
|
lex falcidia začať sa učiť
|
|
40 r.p.n. e -legaty nie mogły przekraczać 3/4 majątku; w przypadku współspadkobierców każdy z nich powinien otrzymać 1/4 tego co by otrzymał na podstawie testamentu; zapisy +3/4 były nieważne
|
|
|
|
lex iunina norbana začať sa učiť
|
|
19 r.n. e-wyzwoleni nieformalnie - status latyna iuańskiego; nie mogli otrzymać ani sporządzić testamentu
|
|
|
|
lex mincia začať sa učiť
|
|
ok. 90.r.p.n. e - nakazywała, aby dziecko otrzymywało niższy status
|
|
|
|
lex iulia de adulteris coercendis začať sa učiť
|
|
18 r.p.n. e- wprowadzała karę za stuprum i adulterium; mąż mógł zabić cudzołożnika(żonę tylko ojciec); musiał wnieść o rozwód, inaczej popełniał przestępstwo stręczycielstwa
|
|
|
|
lex iulia de maritandis ordinibus začať sa učiť
|
|
18rpne-nakaz pozostawania w związku małżeńskim(m25-60, k20-50); dot. również rozwodników i wdowców(m-niezwłocznie, k-18miesiący po rozwodzie, 2 lata po śmierci m); ius trium liberorum; bezdzietni - 1/2 z testamentu, caelibes - 0
|
|
|
|
lex papia popea začať sa učiť
|
|
9rne- zakaz małżeństw między senatorami a wyzwolenicami, aktorkami, itp.
|
|
|
|
lex voconia začať sa učiť
|
|
169rpne-kobiety nie mogły być spadkobiercami obywatela 1. klasy cenzusorskiej; nie dotyczyło ab intestato kobiet sui heredes; zapisobiorca nie mógł otrzymać więcej niż spadkobierca/wszyscy współspadkobiercy razem
|
|
|
|
edykt pretorski 1-3 / 5 części začať sa učiť
|
|
Pierwsza część zawiarała zasady dotyczące zakresu działalności pretora oraz postępowania przed jego urzędem. Część druga i trzecia przedstawiały poszczególne przypadki udzielenia przez pretora ochrony prawnej przez udzielenie skargi-powództwa.
|
|
|
|
edykt pretorski 4-5/5 części začať sa učiť
|
|
Część czwarta przedstawiała sposoby egzekwowania orzeczeń sądowych. Część piąta zajmowała się udzielaniem ochrony prawnej przez pretora w postępowaniu pozaprocesowym
|
|
|
|
Lex Furia Testamentaria (204 – 169 pne) začať sa učiť
|
|
ograniczono wysokość legatu windykacyjnego do 1000 asów; wyjątek dla małżonków, zaręczonych oraz dla kognatów do szóstego stopnia, wśród zstępnych rodzeństwa do siódmego stopnia
|
|
|
|
SC Neronianum začať sa učiť
|
|
60r. - o legatach - konwersja per vindicationem/per preceptionem w per damnationem
|
|
|
|
rodzaje substytucji začať sa učiť
|
|
Substytucja zwykła – substitutio vulgaris; Substytucja pupilarna; Substytucja quasi-pupilarna
|
|
|
|
SC Trebellianum začať sa učiť
|
|
56r. - fideikomisariusz uniwersalny stawał się następcą ogólnym spadkodawcy;
|
|
|
|
SC Pegasianum začať sa učiť
|
|
73r. - kwarta pegazjańska (tylko 3/4 dla fideikomisariusza)
|
|
|
|
dziedziczenie wg. XII tablic začať sa učiť
|
|
1. sui heredes 2. proximi agnati 3. gentyle
|
|
|
|
hereditatis petitio začať sa učiť
|
|
skarga dla dziedziców prawa cywilnego przeciw dziedzicom testamentowym
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne czynne začať sa učiť
|
|
każdy z kilku wierzycieli był uprawniony do całości świadczenia, a dłużnik uwalniał się od zobowiązania po jego spełnieniu na rzecz jednego z wierzycieli.
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne bierne začať sa učiť
|
|
zobowiązanie spełnienia świadczenia w całości ciąży na wszystkich dłużnikach, ale wykonanie obowiązku przez jednego zwalnia także pozostałych. Umorzenie zobowiązania współdłużników następowało po rzeczywistym zaspokojeniu wierzyciela.
|
|
|
|
lex laetoria začať sa učiť
|
|
ustawa stworzyła skargę penalną przeciw tym osobom dojrzałym, które nadużywając niedoświadczenia i nieznajomości spraw prawno-majątkowych osób małoletnich sui iuris w wieku poniżej 25 roku życia
|
|
|
|
oficjalny zbiór konstytucji cesarskich začať sa učiť
|
|
kodeks teodozjański (438r.)
|
|
|
|
nieoficjalne zbiory konstytucji cesarskich začať sa učiť
|
|
kodeks hermogeniański i gregoriański
|
|
|
|
konstytucja raweńska začať sa učiť
|
|
sędzia musi uznać zdanie większości, jeżeli =, to Papiniana (426r)
|
|
|
|
5 prawników główynch začať sa učiť
|
|
Papinian, Modestyn, Gaius, Paulus, Ulpian
|
|
|
|
exceptio doli začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
dos začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
dotis datio začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
dotis dictio začať sa učiť
|
|
jednostronne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
dotis promissio začať sa učiť
|
|
stypulacyjne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
actio rei uxoriae začať sa učiť
|
|
pozew dobrej wiary, mąż miał prawo retencji; potrącenia >1/2 posagu
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis začať sa učiť
|
|
utrzymanie naruszonego posiadania
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt uti possidetis začať sa učiť
|
|
interdykty zachowaniu posiadanie reguła-interdyktdot. nieruchomości; przy posiadaniu pozostaje, który w chwili wydania interdy. był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt utrubi začať sa učiť
|
|
dot. głównie niewolników; utrzymuje się przy posiadaniu ten, który przez większość pop. roku posiadał sporną rzecz
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis začať sa učiť
|
|
interdykt odzyskiwania mienia
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- interdyktu unde vi začať sa učiť
|
|
przysługiwał niewadliwemu posiadaczowi nieruchomości, którego wyzuto z posiadania przemocą
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- intedykt de precario začať sa učiť
|
|
przeciw prekarzyście, które nei zwracał rzeczy oddanej w prekarium
|
|
|
|
prawa na rzeczy cudzej začať sa učiť
|
|
służebności, zastaw, emfiteuza, superficies
|
|
|
|
służebności osobiste začať sa učiť
|
|
ususfructus, usus, habitatio, operae servorum et animalium
|
|
|
|
najstarsze formy testamentu začať sa učiť
|
|
testamentum calatis comitiis i procinctu
|
|
|
|
dziedziczenie przeciwtestamentowe formalne začať sa učiť
|
|
gdy testator dokonał wydziedziczenia w niewłaściwy sposób
|
|
|
|
obliczanie zachowku - ułamki začať sa učiť
|
|
ogólnie - 1/4; gdy zapisano na rzecz osoby postronnej - 1/2; za Justyniana -1/3
|
|
|
|
pretorskie dziedziczenie przeciwtestamentowe začať sa učiť
|
|
(wcześniej MUSIAŁ tylko synów) pretorzy rozciągnęli na WSZYSTKIE dzieci i wnuków ze strony syna
|
|
|
|
testament z wydziedziczonymi sui heredes začať sa učiť
|
|
testamentum ionfficiosum; skarga-quarela inofficiosi testamenti; dziedziczenie przeciwtestamentowe materialne
|
|
|
|
Justynian - 537r. začať sa učiť
|
|
kwarta ubogiej wdowy(, gdy więcej niż troje dzieci - na równi z nimi)
|
|
|
|
media sententia začať sa učiť
|
|
właściciel materiału; jeśli nie → przetwórca
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników formalne začať sa učiť
|
|
vindicta, in ecclesia, testamentaria directa i indirecta, censu
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników nieformalne začať sa učiť
|
|
inter amicos, per mensam(przy stole), per epistulam,
|
|
|
|
systematyka pandektowa začať sa učiť
|
|
1. ogólna 2. rodzinne 3. rzeczowe 4. zobowiązania 5. spadkowe
|
|
|
|
rodzaje czynności začať sa učiť
|
|
formalne/nie...;1/2stronne; między żyjącymi/na wypadek śmierci; rozporządzające/zobowiązujące; odpłatne/nie; kauzalne/abstrakcyjne
|
|
|
|
actio familiae erciscundae (potem actio communi dividundo) začať sa učiť
|
|
1. podział majątku spadkowego (ta druga chyba do wszystkich współwłasności)
|
|
|
|
pochodne nabycia własności začať sa učiť
|
|
mancipatio, in iure cessio, traditio
|
|
|
|
pierwotne nabycia własności začať sa učiť
|
|
occupatio, accessio, specificatio, fructus, thesaurus, usucapio
|
|
|
|
przesłanki niezbędne do zasiedzenia začať sa učiť
|
|
res habilis, possesio, tempus, fides, titulus
|
|
|
|
actio aquae pluviae arcendae začať sa učiť
|
|
skarga przeciwko właścicielowi, który zmienił naturalny odpływ wody deszczowej ze szkodą dla sąsiada
|
|
|
|
actio finium regundorum začať sa učiť
|
|
o wytoczenie zatatych granic
|
|
|
|
cautio damni infecti začať sa učiť
|
|
powództwo - zabezpieczenie przed szkodą z sąsiedniego gruntu
|
|
|
|
operis novi nuntiatio začať sa učiť
|
|
zakaz dalszego wznoszenia nowej budowli na gruncie sąsiada
|
|
|
|
interdykt saliwiański začať sa učiť
|
|
dotyczył wejścia w życiu zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza
|
|
|
|
uprawnienia właściciela začať sa učiť
|
|
possidendi, utendi(do korzystania), ius fruendi(czerpania pożytków naturalnych i cywilnych), abutendi(korzystania aż do zużycia), disponendi,
|
|
|
|
rodzaje testamentów začať sa učiť
|
|
in procinctu; calatis comitiis; mancypacyjny; pretorski; principi oblatum; apud acta conditum; holograficzny;żołnierski
|
|
|
|
błędy oświadczenia woli začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic powstały začať sa učiť
|
|
adopcja, emancypacja, testamentum per aes et libram
|
|
|
|
actio rationibus distrahendis začať sa učiť
|
|
przeciwko tutorowi, który przywłaszczył rzeczy z majątku pupila
|
|
|
|
cautio muciana začať sa učiť
|
|
przy spadku - warunek zawieszający ujemny potestatywny
|
|
|
|
cautio Curiana začať sa učiť
|
|
to z substytutem na dziecko, które nie istniało
|
|
|
|
actio auctoritatis začať sa učiť
|
|
przeciwko zbywcy rzeczy z wadami prawnymi
|
|
|
