Reformacja

Od jakiego wieku trwała reformacja?

od XVI wieku

Czym jest reformacja?

Wystąpienie przeciwko władzy papieża

Wymień przyczyny reformacji

1) symonia; 2) nepotyzm; 3) odpusty; 4) działalność Jana Husa 5) herezje

Wyjaśnij pojęcie i/lub znaczenie: symonia

legalne kupowanie stanowisk kościelnych, powodowała zawiść biednych

Wyjaśnij pojęcie i/lub znaczenie: nepotyzm

obsadzanie na stanowiskach kościelnych swoich krewnych

Wyjaśnij pojęcie i/lub znaczenie: odpusty

rozgrzeszanie za pieniądze, spowodowało to praktycznie całkowite zaniechanie podziału grzechów na lekkie i ciężkie; pojawienie się "kuponów na rozgrzeszenie"

Wyjaśnij pojęcie i/lub znaczenie: Jan Hus

jego wystąpienia spowodowały, że kościół nie był już nieomylny

Wyjaśnij pojęcie i/lub znaczenie: herezje

stanowiły podwaliny pomysłów Lutra i Kalwina

Kim był Marcin Luter?

najważniejsza osoba reformacji; duchowny, który nie przestrzegał celibatu; w 1517 roku na drzwiach katedry w Wittenberdze wywiesił swoje 95 tez

Podaj pierwsze 4 tezy Marcina Lutra

1) likwidacja zakonów-to dewiacja; 2) chrzest indywidualny-gdy jest się dojrzałym i świadomym; 3) Swobodna interpretacja Pisma Św.; 4) Spowiedź bez pośrednika (indywidualna)-duchowny też jest grzesznikiem; 5) komunia pod dwiema postaciam-chleba i wina

Podaj kolejne 6 tez Marcina Lutra

6) likwidacja celibatu; 7) likwidacja symonii i odpustów; 8) liturgia i Pismo Św. w językach narodowych; 9) anulowanie kultu świętych - zanim się nimi stali byli grzesznikami; 10) anulowanie wszelakich struktur - każdy duchowny jest równy

Podaj inne tezy Lutra, które nie są związane z kwestiami religijnymi

1) najlepszym ustrojem jest monarchia absolutna - silna władza świecka niezwiązana z religią, monarchia dziedziczna

Podaj charakterystykę kościoła Lutra (nazwa, nazwa świątyni, duchowny)

kościół: Ewangelicko-Augsburski; świątynia: zbór; duchowny: pastor (powinien on mieć rodzinę by wiedział, co mówi w tej kwestii wiernym)

Jakie było osiągnięcie Tomasza Münzera?

Stworzył anabaptyzm (obecnie baptyści)

Co różni Lutra i Münzera?

Poglądy w kwestiach społecznych-Münzer uważał, że przywileje stanowe trzeba znieść a chłopów uwolnić

Kim byli anabaptyści?

reprezentowali najuboższych lub tych, którzy mają mało perspektyw

Kiedy odbyło się powstanie chłopskie pod wodzą Münzera? Co było jego przyczyną? Jak się skończyło i dlaczego właśnie tak?

w 1525r.; przyczyną były nauki Münzera; upadło, bo Luter go nie poparł - uważał, że to rebelia

Kim był Jan Kalwin i gdzie działał?

Był teologiem ze stanu szlacheckiego, działał w Genewie, która kiedyś była częścią Francji

Scharakteryzuj kościół Kalwina

nazwa: ewangelicko-reformowany; kościół to zbór; duchowny to pastor

Podaj najważniejsze założenia Kalwina

1) predyscynacja; 2) utrzymanie ładu społecznego; 3) najlepszy ustrój to demokracja oparta na predystynacji; 4) rządy konsystoszu

Czym jest predystynacja?

Predystynacja-założenie, że geny i pochodzenie są najistotniejsze w życiu jednostki, bez względu na to, co robi liczy się to, co robili ojcowie i dziadkowie bo mamy w nich swoje geny, jeśli przodkowie zachowywali się godnie to my też będziemy

Wyjaśnij ład społeczny w koncepcji Kalwina

Ład społeczny sprzyja rozwojowi cywilizacji; akty łamania ładu: nuworysz-przechodzi do wyższej warstwy społecznej; mezalians-małżeństwo z osobą z niższego stanu; łamanie go to potencjalne grzeszenie

Wyjaśnij czym jest konsystorz

Są to rządy grupy ludzi wybieranej przez mieszkańców; każdy obywatel może zagłosować dwukrotnie (na kandydata świeckiego i duchownego kalwinizmu), kadencja konsystorzu trwa 4-5 lat, połowa jej składu to duchowni a druga połowa to osoby świeckie

Wyjaśnij jakie stanowisko ma Jan Kalwin w kwestii prowadzenia wojen

państwo może prowadzić wojny i są one dobre, jeśli prowadzimy je w celu zbożnym (szczytnym)-np. podbijamy ich by żyło im się lepiej; nie głosimy herezji na wojnie tylko dopiero po niej by naród od razu się nie dzielił

Czym jest akt supremacji?

Anglikanizmem

Czym jest supremacja?

Wyższością

Dlaczego Anglicy przeszli na reformizm?

Bo Państwo Kościelne nie chciało dać Henrykowi VII Tudorowi rozwodu z Katarzyną Aragońską

Jaki kościół stworzył Henryk VII Tudor?

Narodowy, oznacza to, że stoi on na czele kościoła

Czego Henryk Tudor nie zmienił w kościele reformowanym względem kościoła katolickiego?

Struktura, sakrament chrztu i komunię świętą, zakony, nazwa świątyni (kościół)

Co Henryk Tudor zostawił w kościele reformowanym względem założeń Lutra?

Brak celibatu, brak spowiedzi przez pośrednika, nazwa duchownego, anulowanie kultu świętych

Czy Biblię tłumaczono na j. angielski? Czy można było ją swobodnie interpretować?

Tak, tak ale najlepiej pod okiem pastora

Czym wg aktu supremacji jest anglikanizm?

Najważniejszą religią na świecie

W którym roku Henryk VII Tudor wydał akt supremacji?

1534

W jakich krajach toczyły się wojny religijne?

we Francji, Niderlandach (Belgia, Holandia, Luksemburg), tereny Rzeszy Niemieckiej

W jakich krajach nie wystąpiła reformacja?

Hiszpanii, Portugalii i Włoszech

Podaj skutki wojen religijnych w Rzeszy Niemieckiej

1) zasada "czyj kraj, tego religia" 3) rozwiązanie I Rzeszy 3) w miejsce Rzeszy powstają księstwa i królestwa

Czym charakteryzowały się księstwa i królestwa po rozwiązaniu I Rzeszy?

jeśli na czele księstwa stał protestant to było ono protestanckie; tylko 4 z nich były katolickie: Bawaria, Badenia, Hesja, Wintenberga - reszta to głównie protestantyzm

Czym i kiedy zakończyły się wojny religijne w Niemczech?

Zakończyły się pokojem w Augburgu w 1555r.

Czym charakteryzowały się wojny religijne we Francji?

powstała wtedy nazwa Hugenoci - byli to głównie Kalwini

Jak i kiedy kończą się wojny religijne we Francji?

Kończą się edyktem nantejskim w 1598r. zasadą "Paryż wart jest mszy" - "Hugenoci nie mają prawa kultu w ośrodkach miejskich" - Hugenoci się wściekli i wyemigrowali do Afryki Południowej

Podaj kiedy i jak zakończyły się wojny religijne w Niderlandach

Kończą się ugodą gandawską w 1609r. - obszar Belgii jest katolicki, Niderlandów protestancki; wszyscy Hugenoci zamieszkujący Niderlandy (obecna Belgia) musza wyemigrować do Afryki lub zamieszkać na terenach obecnych Niderlandów; H

Czy Hugenoci mieli jakiekolwiek szanse na terenach Niderlandów?

Nie, ponieważ nie znali języka