otázka  |
Odpoveď |
Jakie składniki uzyskiwane z pożywienia są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu? začať sa učiť
|
|
1) Białka. 2) Węglowodany (cukry). 3) Tłuszcze. 4) Witaminy. 5) Woda. 6) Sole mineralne.
|
|
|
Jakie funkcje pełnią białka w komórce? začať sa učiť
|
|
1) Są jej podstawowym materiałem budulcowym. 2) Jako enzymy przyspieszają przebieg reakcji chemicznych. 3) Umożliwiają jej ruch. 4) Uczestniczą w transporcie substancji. 5) Uczestniczą w obronie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. 6) Przekazują informacje w obrębie komórki i między komórkami. 7) Umożliwiają odbieranie informacji z otoczenia.
|
|
|
Z czego zbudowane są białka? začať sa učiť
|
|
Białka są zbudowane z setek, a nawet tysięcy cząsteczek, nazywanych aminokwasami.
|
|
|
W jaki sposób możemy podzielić aminokwasy ze względu na sposób ich pozyskiwania? začať sa učiť
|
|
Aminokwasy egzogenne i aminokwasy endogenne.
|
|
|
Czym charakteryzują się aminokwasy egzogenne? začať sa učiť
|
|
Są to aminokwasy, których organizm człowieka nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, dlatego pobiera je z pożywienia.
|
|
|
Czym charakteryzują się aminokwasy endogenne? začať sa učiť
|
|
Są to aminokwasy, które mogą powstawać w organizmie człowieka.
|
|
|
Jakie pokarmy zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne? začať sa učiť
|
|
Pokarmy pełnowartościowe. Są to pokarmy pochodzenia zwierzęcego, takie jak: mięso, jaja, mleko i sery.
|
|
|
Do czego organizm wykorzystuje aminokwasy? začať sa učiť
|
|
Wszystkie aminokwasy organizm wykorzystuje do wytworzenia własnych białek potrzebnych mu do prawidłowego funkcjonowania.
|
|
|
Jakie można wyróżnić grupy białek ze względu na pełnione funkcje? začať sa učiť
|
|
1) Białka receptorowe. 2) Białka motoryczne. 3) Białka enzymatyczne. 4) Białka sygnałowe. 5) Białka transportujące. 6) Białka budulcowe. 7) Białka obronne.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka receptorowe? začať sa učiť
|
|
Umożliwiają odbierania informacji ze środowiska. Na przykład rodopsyna zawarta w komórkach oka jest niezbędna w procesie widzenia.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka enzymatyczne? začať sa učiť
|
|
Przyspieszają przebieg reakcji zachodzących w organizmie. Należą do nich enzymy trawienne rozkładające składniki pokarmowe.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka motoryczne? začať sa učiť
|
|
Białka motoryczne znajdujące się w komórkach mięśniowych, takie jak aktyna i miozyna, umożliwiają ruch.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka sygnałowe? začať sa učiť
|
|
Pełnią funkcję przenośników informacji. Należą do nich np. hormony trzustki, które regulują stężenie glukozy we krwi.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka transportujące? začať sa učiť
|
|
Przenoszą wiele substancji w organizmie. Na przykład hemoglobina, znajdująca się w krwinkach czerwonych, transportuje do komórek tlen.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka budulcowe? začať sa učiť
|
|
Wchodzą w skład struktur organizmu. Na przykład kolagen jest głównym składnikiem skóry, włosów, kości i stawów.
|
|
|
Czym charakteryzują się białka obronne? začať sa učiť
|
|
Białka obronne, takie jak przeciwciała znajdujące się we krwi, unieszkodliwiają drobnoustroje chorobotwórcze.
|
|
|
Jakie związki przede wszystkim dostarczają energii? začať sa učiť
|
|
Energii dostarczają cukry proste, głównie glukoza.
|
|
|
W jaki sposób organizmy przechowują glukozę? začať sa učiť
|
|
W postaci cukrów złożonych. U zwierząt takim cukrem jest glikogen, magazynowany w wątrobie, a u roślin – skrobia, występująca na przykład w bulwach ziemniaków.
|
|
|
Jaki pokarm jest najbogatszym źródłem cukrów? začať sa učiť
|
|
To pokarm roślinny, przede wszystkim owoce, warzywa i ziarna zbóż.
|
|
|
Czym jest błonnik pokarmowy i gdzie występuje? začať sa učiť
|
|
Błonnik pokarmowy to materiał budujący ściany komórek roślinnych, którego nie trawimy. W skład błonnika wchodzi głównie celuloza. Wchłania ona dużo wody, co ułatwia przesuwanie się pożywienia w jelitach. Błonnik pokarmowy występuje w pokarmie roślinnym.
|
|
|
Czy tłuszcze są dla człowieka źródłem energii? začať sa učiť
|
|
Tak. Z jednego grama tłuszczu powstaje dwa razy więcej energii niż z tej samej ilości cukru lub białka. Dlatego tłuszcze nazywamy związkami wysokoenergetycznymi.
|
|
|
Jakie funkcje w organizmie pełnią tłuszcze? začať sa učiť
|
|
1) Dostarczają energii. 2) Są materiałem budulcowym. 3) Stanowią materiał zapasowy.
|
|
|
Czym charakteryzują się tłuszcze roślinne? začať sa učiť
|
|
Tłuszcze roślinne znajdują się głównie w olejach, nasionach i orzechach. Zawarte w nich kwasy tłuszczowe podnoszą odporność organizmu, poprawiają pamięć i pozytywnie wpływają na stan naczyń krwionośnych.
|
|
|
Czym charakteryzują się tłuszcze zwierzęce? začať sa učiť
|
|
Tłuszcze zwierzęce znajdują się na przykład w maśle czy tłustym mięsie. W nadmiarze są szkodliwe dla naszego zdrowia. Jedynie te zawarte w rybach mają zawsze pozytywny wpływ na nasz organizm i nie musimy ograniczać ich ilości.
|
|
|
Za pomocą czego można wykryć skrobię w produktach spożywczych? začať sa učiť
|
|
1) Za pomocą jodyny. 2) Za pomocą płynu Lugola.
|
|
|
