|
otázka |
Odpoveď |
pojawienie się człowieka rozumnego začať sa učiť
|
|
|
|
|
przybycie ludzi rozumnych do Europy začať sa učiť
|
|
|
|
|
początek ocieplania się klimatu začať sa učiť
|
|
|
|
|
młodsza epoka kamienna na Bliskim Wschodzie začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
ogromna i bardzo gruba pokrywa lodowa
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
obszar porośnięty jedynie trawami, krzewami i pojedynczymi drzewami
|
|
|
Co to jest Bliski Wschód? začať sa učiť
|
|
południowo-zachodnia Azja i północno-wschodnia Afryka
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
to inna nazwa 'starszej epoki kamiennej'. (ludzie używali prostych narzędzi z kamienia)
|
|
|
Dlaczego ludzie żyjący w paleolicie nie nauczyli się uprawiać ziemi? začať sa učiť
|
|
przez większą część roku była zmarznięta
|
|
|
Dlaczego ludzie żyjący w paleolicie nie budowali domów z drewna? začať sa učiť
|
|
nie rosły lasy, drzew było zbyt mało
|
|
|
Czym zajmowali się ludzie starszej epoki kamiennej? začať sa učiť
|
|
myślistwem i zbieractwem, nie budowali trwałych domów - wędrowali w poszukiwaniu pożywienia
|
|
|
Z jakiego schronienia korzystali ludzie paleolitu, gdy zatrzymywali się w danym miejscu na jakiś czas? začať sa učiť
|
|
Mieszkali w jaskiniach albo namiotach z kości mamuta okrytych zwierzęcymi skórami
|
|
|
Czym się różni klimat dzisiejszej Europy od tego sprzed 40 tys. lat? začať sa učiť
|
|
Trwał wtedy okres ochłodzenia - średnia temperatura lipca na południu Europy (gdzie jest cieplej) wynosiła 5 st.
|
|
|
Jak długo ówcześni ludzie zatrzymywali się w danym miejscu? začať sa učiť
|
|
Aż wybili tyle zwierząt, że zaczynało im brakować.
|
|
|
Dlaczego jaskinia była dobrym schronieniem? začať sa učiť
|
|
Chroniła przed zimnem, wiatrem, deszczem i dzikimi zwierzami
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
grzał jaskinię, piekł mięso;), odstraszał dziekie zwierze i Yeti
|
|
|
Opisz ubiór mieszkańca jaskini začať sa učiť
|
|
Nosili skórzane stroje z rękawami, a nawet kapturami, które szyli igłą z kości. Nić robili ze zwierzęcych jelit
|
|
|
Do czego jeszcze wykorzystywano jaskinię? začať sa učiť
|
|
W jej głębi grzebano zmarłych wraz z bronią, ozdobami i innymi codziennymi przedmiotami
|
|
|
Co to znaczy koczowniczy tryb życia? začať sa učiť
|
|
What does this nomadic lifestyle mean?
|
|
|
W jakiej grupie żyli ludzie starszej epoki kamiennej?q začať sa učiť
|
|
Żyli w tzw. 'gromadach' liczących 20-30 osób.
|
|
|
Dlaczego gromada liczyła 20-30 osób? začať sa učiť
|
|
Mniejsza nie dałaby rady upolować większego zwierzęcia (Yeti lub mamut), a większej nie starczyłoby jedzenia.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Myśliwi polowali na muty, dźwiedzie, byki, konie, renifery. Łowili też ryby, a kobiety i dzieci zbierały owoce, nasiona, jadalne korzenie i kradli jaja ptakom.
|
|
|
Z czego wyrabiali broń i narzędzia? začať sa učiť
|
|
Z krzemienia - to twarda skała, którą można łupać na kawałki o ostrych krawędziach.
|
|
|
Jakie przykłady broni i narzędzi umiesz wymienić? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Kiedy wynaleziono łuk? Jaka była jego zaleta? začať sa učiť
|
|
Kilkanaście tysięcy lat temu. Dzięki niemu można było polować na szybkie zwierzęta, takie jak renifery.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Uderzano krzemieniem o piryt (rodzaj kamienia). Z pirytu sypały się iskry, które rozpalały suchą trawę.
|
|
|
Co spowodowało rewolucję neolityczną? začať sa učiť
|
|
ok. 20 tys. lat temu klimat zaczął się ocieplać, lądolód zaczął się cofać na północ (do góry), zaczęły padać obfite deszcze dzięki czemu zaczęły rosnąć gęste lasy, wysokie trawy i dzikie zboża
|
|
|
Od kiedy trwa 'okres ciepły'? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Gdzie najwcześniej nastał 'okres ciepły' i dlaczego? začať sa učiť
|
|
Na Bliskim Wschodzie (lód cofał się na północ, a Bliski Wschód jest na południu). Dopiero potem ocieplił się obszar Europy.
|
|
|
Jakie zmieny wywołało ocieplenie klimatu? začať sa učiť
|
|
Ludzie zaczęli uprawiać ziemię, zajęli się hodowlą zwierząt na mięso, skóry, wełnę i mleko. (początki rolnictwa)
|
|
|
Co skłoniło ludzi do ulepszenia narzędzi? začať sa učiť
|
|
Potrzeba karczowania (wycinania) lasów i uprawy ziemi.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
To młodsza epoka kamienna (8000-2500 pne na Bliskim Wschodzie). Gdzie indziej - dużo pózniej
|
|
|
Co to jest rewolucja neolityczna? začať sa učiť
|
|
Przejście z myślistwa i zbieractwa do rolnictwa.
|
|
|
Skutki rewolucji neolitycznej to: začať sa učiť
|
|
1. osiadły tryb życia (doglądali pól, mieli trwałe domy z drewna. 2. lepsze narzędzia 3. udomowienie kóz, owiec, bydło, świnie. 4. Dzięki rolnictwu - więcej jedzenia - przybywało ludzi - powstawały osady i wsie. 5. garncarstwo i tkactwo
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
wykonywanie przedmiotów użytkowych za pomocą prostych narzędzi
|
|
|
