otázka  |
Odpoveď |
|
začať sa učiť
|
|
fonetyka, fleksja, słowotwórstwo, składnia, komunikacja językowa, kultura języka, retoryka
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Obraz, przedmiot, gest, dźwięk lub inny element wywołujący określone skojarzenie; każdy znak ma formę i treść, np. biała litera P na niebieskim tle (forma) oznacza miejsce do parkowania samochodów (treść).
|
|
|
Dokonaj podziału znaków i podaj przykłady. začať sa učiť
|
|
Znaki naturalne są zrozumiałe przez wszystkich, wynikają ze związku przyczynowo-skutkowego, który nie jest ustalony przez człowieka. Konwencjonalne, czyli umowne wynikają z umowy między członkami jakiejś społeczności, są nadawane celowo, mają nadawcę i odbiorcę. Przykład znaku naturalnego: unoszący się nad lasem dym może być znakiem pożaru. Przykład znaku konwencjonalnego: znaki dymne w dawnych kulturach plemiennych.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
System znaków konwencjonalnych (słownictwo) oraz reguł ich łączenia w większe całości (gramatyka) oraz zasad wymowy i zapisu. "Język to gramatyka plus słownik." Noam Chomsky (językoznawca) Do skutecznego porozumiewania się potrzebna jest kompetencja językowa, czyli znajomość słownictwa i gramtyki.
|
|
|
Wymień podsystemy języka i scharakteryzuj je. začať sa učiť
|
|
fonologiczny (najmniejsze cząstki języka - fenomy, czyli głoski nie znaczące nic pojedynczo), morfologiczny (najmniejsze znaczące jednostki języka - morfemy, np. -po w wyrazie pobiegłem) leksykalny (zbiór wyrazów danego języka), składniowy (zawiera schematy budowy wypowiedzeń)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Osoba, która mówi lub pisze do kogoś.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Osoba, która słucha lub czyta i rozumie komunikat.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
To, co zostało powiedziane lub napisane przez nadawcę.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Wspólny dla nadawcy i odbiorcy system znaków.
|
|
|
Co to jest kontakt (kanał)? začať sa učiť
|
|
Droga przekazywania komunikatu (pośredni/bezpośredni).
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Pozajęzykowa rzecywistość (znana nadawcy i odbiorcy), do której odsyła komunikat.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
komunikacyjna (informatywna), ekspresywna, impresywna, poetycka, metajęzykowa, fatyczna, stanowiąca (sprawcza)
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji komunikacyjnej (informatywnej). začať sa učiť
|
|
cel: przekazanie informacji; przykładowe środki: zdania oznajmujące, sformułowania jednoznaczne, rzeczowe; przykładowe formy wypowiedzi: tekst naukowy, ogłoszenie, powiadomienie, sprawozdanie; Przykładowa wypowiedź: Pociąg z Gdańska do Warszawy jest opóźniony 15 minut.
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji ekspresywnej. začať sa učiť
|
|
cel: wyrażanie uczuć i opinii, nacechowanie emocjonalne; przykładowe środki: słownictwo nacechowane emocjonalnie, oceniające, wykrzyknienia, pytania retoryczne, zdrobnienia, zgrubienia; Przykładowa wypowiedź: Uwielbiam komiksy! przykładowe formy wypowiedzi: pamiętnik, dziennik, list, recenzja, literatura piękna;
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji impresywnej. začať sa učiť
|
|
cel: skłonienie odbiorcy do określonych reakcji, np. zachęcenie do czegoś, poinstruowanie o czymś, nakazanie czegoś; przykładowe środki: apostrofy, czasowniki w formie trybu rozkazującego, bezokoliczniki, zdania pytające, wykrzyknikowe; Przykładowa wypowiedź: Zamknij drzwi! przykładowe formy wypowiedzi: polecenie, regulamin, instrukcja, podanie; Szczególna odmiana tej funkcji to funkcja perswazyjna, np. To najlepszy telefon. Musisz go mieć! Występuje w tekstach propagandowych i reklamach.
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji poetyckiej. začať sa učiť
|
|
cel: wywołanie przeżyć estetycznych, zwrócenie uwagi na właściwości samego tekstu; przykładowe środki: środki stylistyczne, np. epitety, porównania, metafory, onomatopeje, powtórzenia, apostrofy; Przykładowa wypowiedź: Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, / Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, / Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, / Omijam koralowe ostrowy burzanu. (A. Mickiewicz "Stepy Akermańskie") przykładowe formy wypowiedzi: literatura piękna, teksty retoryczne, codzienne sytuacje komunikacyjne
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji metajęzykowej. začať sa učiť
|
|
cel: przekazanie informacji o języku, jego składnikach, zasadach nim rządzących; przykładowe środki: słownictwo z zakresu nauki o języku; przykładowe formy wypowiedzi: wypowiedzi i teksty pisane na temat języka; Przykładowa wypowiedź: Wyraz "język" jest pochodzenia prasłowiańskiego.
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji fatycznej. začať sa učiť
|
|
cel: nawiązywanie lub podtrzymywanie kontaktu; przykładowe środki: zwroty grzecznościowe, formuły powitalne lub pożegnalne, pytania; przykładowe formy wypowiedzi: codzienne sytuacje komunikacyjne; Przykładowa wypowiedź: Halo! Oczywiście! Słuchasz mnie?
|
|
|
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji stanowiącej (sprawczej). začať sa učiť
|
|
cel: zmiana w rzeczywistości pozajęzykowej, w życiu społecznym; przykładowe środki: czasowniki o znaczeniu sprawczym w czasie teraźniejszym, specjalne formuły prawne; przykładowe formy wypowiedzi: zarządzenia, akty prawne, śluby, przyrzeczenia; Przykładowa wypowiedź: Zarządzam, że od jutra lekcje rozpoczynają się od 8:15. Z tą funkcją wiąże się funkcja magiczna, np. Stoliczku, nakryj się! Przykładowe środki to czasowniki w trybie rozkazującym, partykuła niech. Przykładowe formy wypowiedzi to zaklęcia, klątwy; współcześnie: życzenia.
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja komunikacyjna? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja ekspresywna? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja impresywna? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja poetycka? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja metajęzykowa? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czym wiąże się funkcja fatyczna? začať sa učiť
|
|
|
|
|
