otázka  |
Odpoveď |
środowisko "jałowe" (sterylne) - definicja začať sa učiť
|
|
środowisko, które nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów, niezależnie od stadium rozwojowego, a więc zarówno form wegetatywnych, jak też form przetrwalnikowych (endospory bakterii, zarodniki grzybów)
|
|
|
Procesy stosowane w jałowieniu začať sa učiť
|
|
dezynfekcja, sterylizacja
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
proces zabicia wszystkich form wegetatywnych mikroorganizmów chorobotwórczych za pomocą metod fizycznych, chemicznych i mechanicznych; dezynfekcja nie zapewnia całkowitej jałowości, gdyż pozostają aktywne formy przetrwalnikowe bakterii
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
proces mający na celu zabicie wszystkich mikroorganizmów niezależnie od stadium rozwojowego, a więc zarówno form wegetatywnych, jak też form przetrwalnikowych (endospory bakterii, zarodniki grzybów)
|
|
|
metody sterylizacji (wyjaławiania) začať sa učiť
|
|
fizyczne (sterylizacja cieplna sucha, sterylizacja cieplna mokra (parą wodną), promieniowanie, sączenie), chemiczne
|
|
|
metody sterylizacji cieplnej suchej začať sa učiť
|
|
wyżarzanie i opalanie; gorące i suche powietrze
|
|
|
wyżarzanie i opalanie - opis začať sa učiť
|
|
Ezy i igły wyżarza się do czerwoności przed i po użyciu; wyloty naczyń zamykanych korkami (np. probówki, kolby) opala się po otworzeniu, co zapobiega zanieczyszczeniu pożywki i hodowli; szklane bagietki i głaszczki opala się po zanurzeniu w 70% alk. etyl.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
drucik z oczkiem wykonanym z platyny lub ze stopu platyno podobnego
|
|
|
gorące i suche powietrze - opis začať sa učiť
|
|
Szkło labolatoryjne (probówki, kolby) wyjaławia się w suszarkach w gorącym i suchym powietrzu o temperaturze 160°-180°C przez 60-120min
|
|
|
gorąca para wodna pod zwiększonym ciśnieniem - opis začať sa učiť
|
|
Większość pożywek mikrobiologicznych, płyn fizjologiczny, bufory, wodę destylowaną wyjaławia się w autoklawie (autoklawowanie) w temperaturze 120°C przez 20-30 minut. Jałowienie zachodzi w nasyconej parze wodnej pod ciśnieniem 1 atmosfery
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
działanie na drobnoustroje temperaturą do 100°C w strumieniu pary wodnej. W procesie tym giną jedynie formy wegetatywne, natomiast nie ulegają zniszczeniu formy przetrwalnikowe bakterii, które wytrzymują wielogodzinne gotowanie
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
proces trzykrotnej sterylizacji przeprowadzanej w odstępach co 24 godziny w aparacie Kocha
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
aparat używany do tyndalizacji; zamykany pokrywą kocioł z podwójnym dnem, którego spód stanowi zbiornik z wodą podgrzewaną do temperatury wrzenia; gorąca para wodna ulatnia się przez dziurkowane dno zbiornika
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
1. pasteryzacja w 100°C przez 30’, giną formy wegetatywne; przerwa - kiełkowanie form przetrwalnikowych; 2. pasteryzacja zabija formy wegetatywne, które rozwinęły się z form przetrwalnikowych; 3. pasteryzacja upewnia o zabiciu wszystkich drobnoustrojów
|
|
|
sterylizacja przez sączenie (filtrowanie) - opis začať sa učiť
|
|
wyjaławianie płynów ulegających zniszczeniu (zmianom fizykochemicznym) nawet przy niewielkim podgrzaniu; filtrowaniu poddaje się roztwory cukrów, witamin, aminokwasów, pożywki zawierające mocznik, surowicę krwi, płyny wysiękowe
|
|
|
sterylizacja poprzez promieniowanie - opis začať sa učiť
|
|
wykorzystuje się najczęściej hamujące lub zabójcze działanie na mikroorganizmy nadfioletowej części widma słonecznego o długości fali 230-270nm (promienieniowanie ultrafioletowe) i promieniowanie jonizujące (promienie X i gamma)
|
|
|
co stosuje się do sterylizacji przez sączenie? začať sa učiť
|
|
filtry membranowe (0,2µm)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
selektywna eliminacja drobnoustrojów, zapobiegającą przenoszeniu niektórych niepożądanych mikroorganizmów przez działanie na ich strukturę lub metabolizm, niezależnie od funkcjonalnej postaci komórki
|
|
|
różnica między dezynfekcją a sterylizacją začať sa učiť
|
|
Różnica pomiędzy dezynfekcją a sterylizacją polega na rodzaju środków oraz spektrum drobnoustrojów, które są eliminowane podczas ich stosowania
|
|
|
środki stosowane do dezynfekcji začať sa učiť
|
|
środki chemiczne: alkohole, związki utleniające (głównie związki chloru), kwasy, zasady, sole metali ciężkich, aldehydy i inne
|
|
|
podłoże mikrobiologiczne - definicja začať sa učiť
|
|
sztucznie stworzone środowisko wzrostu do hodowli drobnoustrojów, zazwyczaj mieszanina odpowiednio dobranych składników odżywczych, służąca do hodowania drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych
|
|
|
do czego stosowane są podłoża mikrobiologiczne? začať sa učiť
|
|
do izolacji, różnicowania, identyfikacji i namnażania drobnoustrojów, określania ich właściwości fizjologicznych, biochemicznych i hodowlanych, jak również do otrzymywania określonych produktów metabolizmu bakterii
|
|
|
podział podłoży mikrobiologicznych ze względu na skład chemiczny začať sa učiť
|
|
naturalne, syntetyczne, płósyntetyczne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
podłoże o nie w pełni zdefiniowanym składzie chemicznym zawierające wyciągi z tkanek roślinnych lub zwierzęcych, hydrolizaty białkowe, itp.; m.in. bulion odżywczy, brzeczka, mleko odtłuszczone lub pełne
|
|
|
podłoże syntetyczne - opis začať sa učiť
|
|
podłoże złożone ze związków chemicznych o ściśle określonym i znanym składzie chemicznym (jakościowym i ilościowym)
|
|
|
podłoże półsyntetyczne - opis začať sa učiť
|
|
częściowo poznane pod względem składu substancji odżywczych, np. podłoże M9 wg Adamsa wzbogacone dodatkiem glukozy i autolizatu drożdży (do hodowli drobnoustrojów Proteus i Escherichia)
|
|
|
podział podłoży mikrobiologicznych ze względu na zawartość składników odżywczych začať sa učiť
|
|
pełne, minimalne, wzbogacone
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zawiera wszystkie niezbędne substancje odżywcze, umożliwiające dobry wzrost drobnoustrojów (np. bulion odżywczy)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zawiera tylko składniki pokarmowe, które są niezbędne do podtrzymania wzrostu drobnoustrojów (np. podłoże M9 wg Adamsa)
|
|
|
podłoże wzbogacone - opis začať sa učiť
|
|
sporządza się dla drobnoustrojów słabo rosnących in vitro wymagających w tych warunkach dodatkowych substancji odżywczych; jako czynniki wzbogacające stosowane są: krew, surowica, płyny wysiękowe, wyciąg wątrobowy, mleko
|
|
|
podział podłoży mikrobiologicznych ze względu na konsystencję začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
służy głównie do namnażania drobnoustrojów
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zawiera 0,1-0,7% agar i służy do hodowli mikroorganizmów o mniejszym zapotrzebowaniu na tlen; na podłożu tym bada się również ruch bakterii
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zawiera 1,5-2% agar i służy obok namnażania bakterii do ich różnicowania
|
|
|
podział podłoży mikrobiologicznych ze względu na przeznaczenie i zastosowanie začať sa učiť
|
|
namnażające, wybiórcze, namnażająco-wybiórcze, izolacyjne, różnicujące
|
|
|
podłoże namnażające - opis začať sa učiť
|
|
służy do otrzymywania dużej biomasy drobnoustrojów badanego szczepu; najczęściej są to podłoża płynne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
podłoże zawierające dodatek związków chemicznych hamujących wzrost konkretnej grupy drobnoustrojów
|
|
|
podłoże namnażająco-wybiórcze - opis začať sa učiť
|
|
pozwala na namnożenie się tylko jednego rodzaju lub gatunku drobnoustrojów lub jednej grupie mikroorganizmów, znajdujących się w posiewanym materiale; podłoża te zawierają składniki hamujące wzrost jednych i ułatwiające namnażanie innych drobnoustrojów
|
|
|
podłoże izolacyjne - opis začať sa učiť
|
|
podłoże stałe (płytki), zawierające odpowiedni wskaźnik (identyfikator) pozwalający odróżnić od siebie kolonie bakterii
|
|
|
podłoże różnicujące - opis začať sa učiť
|
|
są to podłoża identyfikujące i diagnostyczne; pozwalają na rozróżnienie dwóch typów bakterii
|
|
|
hodowla (kultura) mikroorganizmów - definicja začať sa učiť
|
|
zespół osobników żyjących w tym samym środowisku (podłożu)
|
|
|
podział hodowli mikroorganizmów začať sa učiť
|
|
hodowla czysta, hodowla mieszana
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zbiór mikroorganizmów tego samego gatunku rosnących na podłożu (stanowią potomstwo jednej pierwotnie wyosobnionej komórki)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zbiór mikroorganizmów różnych gatunków rosnących na podłożu
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
widoczne gołym okiem skupisko drobnoustrojów na podłożu stałym. Na ogół kolonia powstaje w wyniku podziałów pojedynczej komórki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zespół identycznych pod każdym względem komórek
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
klony komórek wyprowadzone z poszczególnych czystych kultur, izolowanych niezależnie od siebie. Szczepy mogą różnić się właściwościami antgoenowymi, chorobotwórczymi, rzadziej biochemicznymi
|
|
|
metody otrzymywania hodowli czystych začať sa učiť
|
|
metody pośrednie, metody bezpośrednie
|
|
|
metody bezpośrednie otrzymywania hodowli czystych začať sa učiť
|
|
Pobranie z hodowli mieszanej wykorzystując mikromanipulator i przeniesienie do jałowego podłoża
|
|
|
metody pośrednie otrzymywania hodowli czystych začať sa učiť
|
|
posiew redukcyjny, posiew powierzchniowy, posiew wgłębny, repliki (płytki odciskowe)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Płytki Petriego zawierające podłoże hodowlane; do posiewu redukcyjnego wykorzystujemy ezę
|
|
|
posiew powierzchniowy - opis začať sa učiť
|
|
Mikroorganizmy rozcieńczamy poprzez serię dziesięciokrotnych rozcieńczeń; 0,1 ml nanosimy na płytkę z podłożem hodowlanym, jałowimy głaszczkę w alkoholu i opalamy w płomieniu palnika; rozprowadzamy po powierzchni płytki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Mikroorganizmy rozcieńczamy, dodajemy do szalki Petriego i zalewamy upłynnionym podłożem hodowlanym; po zakrzepnięciu pożywki i inkubacji wyrastają kolonie wgłębne denne i powierzchniowe
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
hodowla zamknięta (okresowa) - definicja začať sa učiť
|
|
prowadzone przez określony czas aż do wyczerpania związków pokarmowych lub zatrucia własnymi toksycznymi produktami metabolizmu. Nie doprowadza się związków pokarmowych
|
|
|
hodowla otwarta (ciągła) - definicja začať sa učiť
|
|
hodowla rozcieńczana jest nowym podłożem hodowlanym. Utrzymywana w określonej fazie wzrostu
|
|
|
