otázka  |
Odpoveď |
Oddychanie komórkowe – definicja začať sa učiť
|
|
Proces utleniania związków organicznych (np. glukozy) do CO₂ i H₂O, z wytworzeniem ATP.
|
|
|
Równanie sumaryczne oddychania tlenowego začať sa učiť
|
|
C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + energia (ok. 38 ATP)
|
|
|
Etapy oddychania tlenowego začať sa učiť
|
|
Glikoliza, reakcja pomostowa, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy
|
|
|
Glikoliza – lokalizacja i produkty začať sa učiť
|
|
Cytoplazma; z 1 glukozy → 2 pirogroniany, 2 ATP (substratowo), 2 NADH
|
|
|
Reakcja pomostowa – lokalizacja i przebieg začať sa učiť
|
|
W matrix mitochondrium; pirogronian → acetylo-CoA + CO₂ + NADH
|
|
|
Cykl Krebsa – lokalizacja i produkty začať sa učiť
|
|
W matrix mitochondrium; z 1 acetylo-CoA → 2 CO₂, 3 NADH, 1 FADH₂, 1 ATP.
|
|
|
Łańcuch oddechowy – lokalizacja i funkcja začať sa učiť
|
|
W wewnętrznej błonie mitochondrium; elektrony z NADH i FADH₂ przekazywane są na tlen, powstaje H₂O i ATP.
|
|
|
Ilość ATP z oddychania tlenowego (całkowita) začať sa učiť
|
|
Ok. 36–38 ATP z jednej glukozy
|
|
|
Fosforylacja oksydacyjna – co to? začať sa učiť
|
|
Synteza ATP z ADP i Pi przy użyciu energii z przenoszenia elektronów
|
|
|
Rola tlenu w oddychaniu tlenowym začať sa učiť
|
|
Ostateczny akceptor elektronów – tworzy wodę
|
|
|
Oddychanie beztlenowe (anaerobowe) začať sa učiť
|
|
Proces utleniania związków bez udziału tlenu; ostatecznym akceptorem elektronów nie jest tlen
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Beztlenowy rozkład glukozy, w którym akceptorem elektronów są związki organiczne
|
|
|
Fermentacja mlekowa – równanie začať sa učiť
|
|
Glukoza → 2 kwas mlekowy + 2 ATP
|
|
|
Fermentacja alkoholowa – równanie začať sa učiť
|
|
Glukoza → 2 etanol + 2 CO₂ + 2 ATP
|
|
|
Fermentacja masłowa – produkt końcowy začať sa učiť
|
|
|
|
|
Fermentacja a oddychanie – główna różnica začať sa učiť
|
|
Fermentacja dostarcza znacznie mniej ATP (tylko z glikolizy)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Synteza związków organicznych z nieorganicznych z użyciem energii z utleniania związków nieorganicznych
|
|
|
Organizmy chemosyntetyzujące (chemoautotrofy) začať sa učiť
|
|
Bakterie nitryfikacyjne, siarkowe, żelazowe, wodorkowe
|
|
|
Chemosynteza a fotosynteza – różnice začať sa učiť
|
|
• Źródło energii: fotosynteza – światło, chemosynteza – reakcje chemiczne. • Miejsce: fotosynteza – chloroplasty; chemosynteza – cytoplazma bakterii
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Uczestnictwo w obiegu pierwiastków, np. azotu, siarki, żelaza
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
Dlaczego glikoliza zachodzi w każdym organizmie? začať sa učiť
|
|
Jest najstarszym ewolucyjnie procesem uzyskiwania energii – nie wymaga tlenu ani organelli
|
|
|
Związek między fotosyntezą a oddychaniem začať sa učiť
|
|
Fotosynteza dostarcza substratów (glukozy i tlenu) dla oddychania; oddychanie dostarcza CO₂ i H₂O dla fotosyntezy
|
|
|
Co dzieje się z NADH i FADH₂ w łańcuchu oddechowym? začať sa učiť
|
|
Oddają elektrony i protony, regenerując NAD⁺ i FAD potrzebne do dalszego utleniania
|
|
|
Katabolizm tłuszczów – główny produkt wchodzący do cyklu Krebsa začať sa učiť
|
|
Acetylo-CoA (z β-oksydacji kwasów tłuszczowych)
|
|
|
Katabolizm białek – główny produkt energetyczny začať sa učiť
|
|
Aminokwasy → deaminacja → włączenie do cyklu Krebsa jako pirogronian, acetylo-CoA lub intermediaty cyklu
|
|
|
Dlaczego fermentacja jest mniej wydajna niż oddychanie tlenowe? začať sa učiť
|
|
Ponieważ nie zachodzi łańcuch oddechowy – większość energii pozostaje w produktach organicznych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Proces konkurujący z fotosyntezą, gdy Rubisco wiąże O₂ zamiast CO₂ (zmniejsza wydajność)
|
|
|
Różnica między fosforylacją oksydacyjną a fotosyntetyczną začať sa učiť
|
|
• Oksydacyjna – energia z utleniania związków organicznych. • Fotosyntetyczna – energia z fotonów światła.
|
|
|
Peroksysomy – rola w metabolizmie začať sa učiť
|
|
Utlenianie związków organicznych z udziałem H₂O₂
|
|
|
Rola tlenu w metabolizmie komórkowym začať sa učiť
|
|
Ostateczny akceptor elektronów – umożliwia wydajne wytwarzanie ATP
|
|
|
Energia metaboliczna w organizmach – w jakiej formie występuje? začať sa učiť
|
|
Głównie w postaci ATP, NADH, FADH₂ oraz gradientów protonowych
|
|
|
