otázka  |
Odpoveď |
Tkanka łączna galaretowata niedojrzała w co różnicują się kom. gwiaździste rozpocznij naukę začať sa učiť
|
|
tylko w okresie zarodkowym i płodowym, prekursorowa dla wszystkich innych tkanek łącznych; kom. gwiaździste połączone wypustkami, bezpostaciowa subst. międzykom., silnie uwodniona w fibroblasty i inne kom. tkanki łącznej
|
|
|
gdzie występuje tkanka galaretowata dojrzała? 2 začať sa učiť
|
|
1. zrąb pępowiny (galareta Whartona), 2. miazga zęba obecność fibroblastów oraz substancji międzykomórkowej bogatej w proteoglikany i posiadającej włókna kolagenowe
|
|
|
obecność fibroblastów oraz substancji międzykomórkowej bogatej w proteoglikany i posiadającej włókna kolagenowe začať sa učiť
|
|
przeważa substancja międzykomórkowa
|
|
|
Na czynność tkanki łącznej właściwej wpływają začať sa učiť
|
|
ACTH, glikokortykoidy kory nadnerczy, hormony tarczycy, hormony gonad
|
|
|
Komórki w tkance łącznej wiotkiej začať sa učiť
|
|
fibroblastów, plazmocytów, mastocytów, nielicznych komórek tłuszczowych, makrofagów, komórek napływowych
|
|
|
Jak ułożone są włókna kolagenowe w tkance łącznej wiotkiej? začať sa učiť
|
|
W pęczki o luźnym, nieregularnym układzie kolagenowe, siateczkowate, sprężyste
|
|
|
Występowanie tkanki łącznej wiotkiej? 10 začať sa učiť
|
|
1. przestrzenie pomiędzy innymi tkankami i narządami, 2. większość błon śluzowych i podśluzowych, 3. torebki narządów i przegrody łącznotkankowe, 4. zrąb dla wielu narządów, 5. otacza naczynia krwionośne, limfatyczne i nerwy, włókna mięśniowe, 6. Błony surowicze jam ciała, 7. warstwa siateczkowata skóry, 8. opona pajęcza, 9. warstwa brodawkowata skóry, 10. tkanka podskórna
|
|
|
Tkanka łączna włóknista zwarta začať sa učiť
|
|
przewaga włókien kolagenowych nad sprężystymi, kolagenowe grube i ściśle przylegające; fibrocyty mniej liczne niż w tkance łącznej wiotkiej
|
|
|
Gdzie występuje tkanka łączna zbita nieregularna? 4 začať sa učiť
|
|
1. skóra właściwa, błona śluzowa niektórych odcinków dróg moczowych, 3. torebki włókniste niektóych narządów (wątroby, śledzione, nerki), 4. twardóweka gałki ocznej
|
|
|
Tkanka łączna zbita nieregularna - cechy začať sa učiť
|
|
dużo wł. kolagenowych w grubych pęczkach ułożonych w róznych kierunkach, tworzą sieć przestrzenną, między pęczkami włókna sprężyste
|
|
|
Gdzie występuje tkanka zbita regularna? 3 začať sa učiť
|
|
1. ścięgnach, 2. powięziach, 3. więzadłach
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Pęczki wł. kolagenowych równolegle do siebie, między nimi KOMÓRKI SKRZYDELKOWE/ścięgniste - fibrocyty układające się w SZEREGI RANVIERA Pęczki włókien otacza ościęgna wewnętrzna (tkanka łączna wiotka) i zewnętrzna (tkanka łączna włóknista zwarta)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
otaczają stawy maziowe i przyczepiają się z jednej strony do kości, a z drugiej do zewnętrznej powierzchni torebki stawowej. W budowie są podobne do ścięgien + wł. sprężyste
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
pęczki włókien kolagenowych w warstwach, równoległe w warstwach, warstwy do siebie pod kątem
|
|
|
Gdzie występuje tkanka łączna siateczkowata (retikulinowa) 2 začať sa učiť
|
|
1/ zrąb narządów limfatycznych (węzły chłonne, migdałki, śledziona, 2. błony śluzowe blaszka właściwa przewodu pokarmowego - jelito cienkie i grube
|
|
|
Tkanka łączna siateczkowata - wygląd začať sa učiť
|
|
kom. gwiaździste łączące się ze sobą wypustkami (siateczka) oraz fibroblasty - komórki siateczki wytwarzające wł. retikulinowe
|
|
|
Gdzie występuje tkanka tłuszczowa żółta? 5 začať sa učiť
|
|
1. warstwa podskórna skóry, 2. otacza naczynia krwionośne, 3. nerki, 4. serce, 5. sieć duża i mała
|
|
|
Cechy kom. tkanki tłuszczowej żółtej rozpocznij naukę začať sa učiť
|
|
wielokątne komórki, sygnetowaty wygląd, kolor dzięki karetonoidom (lipochromom)
|
|
|
Funkcje tkanki tłuszcz. żółtej začať sa učiť
|
|
magazyn energetyczny, izolator termiczny, amortyzator wstrząsów, lipogeneza i lipoliza, wydzielanie hormonow (i adipocytokin)
|
|
|
Jakie hormony wpływaja na tkankę tłuszczową żółtą? 6 začať sa učiť
|
|
1. hormony tarczycy, 2. hormon wzrostu, 3. prolaktyna, 4. glikokortykoidy, 5. ACTH, 6. lipotropina
|
|
|
Gdzie występuje tkanka tłuszczowa brunatna? 8 začať sa učiť
|
|
1. tkanka podskórna okolicy międzyłopatkowej, 2. na szyi, 3. śródpiersie, 4. okolica nerek, 5. nadnercza, 6. grasica, 7. przytarczyce, 8. w pobliżu tętnic szyjnych i podobojczykowych
|
|
|
Cechy tkanki tłuszcz. brunatnej začať sa učiť
|
|
układają się w zraziki przedzielone tkanką łączną właściwą wiotką, bogato unaczyniona termoregulacja (wytwarzanie ciepła) regulowana przez układ nerwowy (noradrenalinę) i hormony tarczycy
|
|
|
Co, jako gruczoł dokrewny, wydziala tkanka tłuszczowa żółta? 6 začať sa učiť
|
|
1. leptyna, 2. rezystyna, 3. adiponektyna, 4. angiotensyna, 5. IL-g, 6. TNF-alfa
|
|
|
Wygląd kom. tłuszcz brunatnych začať sa učiť
|
|
centralnie położone jądro, tłuszcz w postaci drobnych kropelek, kolor brunatny - cytochromy w mitochondriach
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kom chrzęstne - chondrocyty oraz substancja międzykomórowa (włókna kolagenowe i sprężyste, substancja podstawowa z wodą związaną)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
brak naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów, niski metabolizm, pochodzenie mezenchymalne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej. Zawiera naczynia krwionośne oraz komórki mezenchymalne, które różnicują się w komórki chrząstkotwórcze tzw. chondroblasty, odżywianie chrząstki - dyfuzja subs. odż. przez nią, rozbudowa od zewnątrz (apozycja)
|
|
|
Jak odżywiają się chrząstki stawowe? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
komórki chrząstki leżące w jamkach chrzęstnych pojedynczo lub w grupach izogenicznych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
grupa chondrocytów powstała w wyiku podziału jednego, w chrząstkach nasadowych mają układ słupkowy
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kształt owalny lub kulisty, wieksze w cz. środkowej, mniejsze na obwodzie chrząstki; jedno lub dwa jądra z jąderkiem lub jąderkami kolagen, glikozaminoglikany oraz białka wydzielane następnie do substancji międzykomórkowej jako proteoglikany
|
|
|
Co pobudza podziały chondrocytów? 4 Co hamuje aktywność chondrocytów? 2 začať sa učiť
|
|
1. hormon wzrostu, 2. somatomedyna, 3. testosteron, 4. tyroksyna
|
|
|
Składnikami substancji podstawowej tkanki chrzęstnej? 3 opis subs. międzykomórkowej chrząstki začať sa učiť
|
|
1. kwas hialuronowy, 2. proteoglikany bogate w chondroitynosiarczany (chondroityna A i C), 3. siarczan keratanu jednorodna subs. podstawowa i włókna
|
|
|
Co zmienia się w miarę starzenia tkanki chrzęstnej? Na co wpływa obecność chondroityny i siarczanu keratanu začať sa učiť
|
|
zwiększa się ilość siarczanu keratanu decyduje o zasadochłonności substancji podstawowej oraz wpływa na twardość i sprężystość chrząstki (dzięki wiązaniu dużej ilości cząsteczek wody)
|
|
|
Funkcje subs. podstawowej chrząstki začať sa učiť
|
|
• mechaniczną (twardość oraz sprężystość, dzięki której chrząstka jest wytrzymała na ściskanie) • pośredniczy w wymianie substancji odżywczych między naczyniami ochrzęstnej a chondrocytami.
|
|
|
Włókna subst. międzykomórkowej chrząstki začať sa učiť
|
|
włókna kolagenowe (DWUŁOMNOŚĆ - anizotropowa i kwasochłonna), występujące w chrząstce szklistej i włóknistej, bądź sprężyste w obrębie substancji międzykomórkowej chrząstki sprężystej
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
szklista, włóknista i sprężysta
|
|
|
Gdzie znajduje się chrząstka szklista w 1. okresie zarodkowym i płodowym, 2. w okresie rozwojowym? Gdzie występuje chrząstka szklista w organizmie dojrzałym? 6 začať sa učiť
|
|
1. tworzy modele chrzęstne całego szkieletu, 2. na granicy nasady i trzonu 1. pierścienie chrzęstne tchawicy, 2. ściana oskrzeli, 3. duże chrząstki krtani (pierścieniowata, tarczowata, nalewkowata), 4. przegroda nosa, 5. powierzchnie stawowe, 6. części chrzęstne żeber
|
|
|
Ile procent suchej masy to włókna kolagenowe w chrząstce szklistej? začať sa učiť
|
|
typ II, cienkie fibryle o nieregularnym układzie, brak pęczków, tylko gęsta sieć, bardziej uporządkowane w chrząstce nasadowej
|
|
|
Jak zmienia się barwliwość substancji międzykomórkowej chrząstki wraz z wiekiem? rozpocznij naukę začať sa učiť
|
|
W młodym wieku jest zasadochłonna, wraz z wiekiem staje się kwasochłonna, bo zwiększa sie ilość włókien kolagenowych
|
|
|
Ile procent masy chrząstki szkilstej to woda? co buduje subs. podstawową začať sa učiť
|
|
proteoglikany (wiązanie wody) i kwas hialuronowy
|
|
|
Chondron - terytorium komórkowe začať sa učiť
|
|
grupa izogeniczna chondrocytów w jamkach chrzęstnych otoczone grubą warstwą subs. międzykomórkowej; oddzielone od siebie subs. międzyterytorialną zestarzały chondron o zatartych granicach i barwiący się zasadochłonnie
|
|
|
Występowanie chrząstki włóknistej? 4 začať sa učiť
|
|
1. krązki międzykręgowe, 2. spojenie łonowe, 3. miejsce przyczepu ścięgien i więzadeł do kości 4. chrząstki śródstawowe mało subs. podstawowej, dużo włókien kolagenowych, zwłaszcza kolagen typu I, ułozone w grube równoległe pęczki, między pęczkami słabo rozwinięte chondrony; odporna na rozciąganie
|
|
|
Występowanie chrząstki sprężystej - siatkowatej začať sa učiť
|
|
Występowanie chrząstki sprężystej - siatkowatej słabo rozwinięte terytoria chrzęstne, regularnie rozmieszczone, włókna kolagenowe II nieliczne; w subs. międzykom. siateczka z włókien sprężystych
|
|
|
Chondrogeneza - subs. międzykomórkowa Chondrogeneza - chondrocyty začať sa učiť
|
|
Substancja prochondralna (zasadochłonna) ->wtórna subs. prochondralna (zasadochłonna) + protochondralna (kwasochł) chondroblasty dzielą się i przekształcają w chondrocyty
|
|
|
Rodzaje kom. tkanki kostnej występowanie w org. dojrzałym rozpocznij naukę začať sa učiť
|
|
kom. osteogenne, osteoblasty, osteocyty, osteoklasty w okostnej, śródkostnej tworząc warstwy kambialne, wyścielają kanały Haversa; jedna warstwa spłaszczonych kom. przylega do beleczek kostnych oraz w szpiku kostnym
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
z mezenchymy pierwotnej, różnicują się w osteoblasty i chondroblasty, w dojrzałym org. są w stanie spoczynku
|
|
|
Osteoblasty - funkcja, wydzielanie začať sa učiť
|
|
synteza skład. org. subs międzykomórkowej kości, synteza kolagenu typu I, glikozaminoglikanów i proteoglikanów, mineralizacja tkanki kostnej
|
|
|
Wygląd osteoblastów w stanie nieaktywnym začať sa učiť
|
|
spłaszczone, kształt wrzecionowaty, wydłużone jądra ściśle przylegają do powierzchni kości sześcienny kształt, okrągłe jądro z jąderkiem, zasadochłonna cytoplazma
|
|
|
Co pobudza czynnośc osteoblastów?6 co hamuje czynność osteoblastów začať sa učiť
|
|
1. parathormon, 2. hormony tarczycy, 3. hormon wzrostu, 4. witamina d3, 5. cytokiny, 6. prostaglandyny kortykosterydy kory nadnerczy
|
|
|
Kiedy czynne są osteoblasty začať sa učiť
|
|
w trakcie wzrostu i rozwoju kości oraz w czasie uszkodzeń
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Kom. kostne dojrzałej tkanki kostnej, leżą w jamkach kostnych, otoczone subs. międzykomórkową, łączą się za pomocą wypustek biegnących w kanalikach kostnych typu nexus - wymiana metabolitów
|
|
|
Wyściółka jamek i kanalików kostnych začať sa učiť
|
|
bezkomórkowa warstwa soli mineralnych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kom. kościogubne, powstają po zlaniuu się kom. prekursorowych ze szpiku kostnego; odmiana kom. układu makrofagalnego; wiele jąder, zasadochłonna cytoplazma
|
|
|
Co znajduje się na powierzchni osteoklastów? začať sa učiť
|
|
na powierzchni kości w miejscach aktywnej resorpcji, zatoki Howshipa (erozyjne) rąbek szczoteczkowy zwiększający pow. resorpcyjną
|
|
|
enzym aktywny w osteoklastach začať sa učiť
|
|
rozsysaniu (rozpuszczaniu) kości i niszczeniu jej, czyli w warunkach fizjologicznych na jej modelowaniu i przebudowie
|
|
|
Co pobudza czynnośc osteoklastów? 3 začať sa učiť
|
|
1. parathormon, 2. metabolity wit. D3, 3. czynnik martwicy nowotworów, interleukina 1
|
|
|
Co hamuje aktywność osteoklastów?5 začať sa učiť
|
|
1. kalcytonina, 2. estrogeny, 3. interferon, 4. prostaglandyny, 5. tlenek azotu
|
|
|
Skład substancji międzykomórkowej tkanki kostnej Substancje wchodzące w skłąd substancji podstawowej tkanki kostnej. 5 začať sa učiť
|
|
osseomukoid (wł. kolagenowe i subs. podstawowa) oraz substancja nieorganiczna (minerał kości) 1. proteoglikany (głównie siarczan chondroityny), 2. białka niekolagenowe - osteonektyna, osteokalcyna, 3. sialoproteiny, 4. lipidy, 5. białka związane z osteogenezą - czynnik wzrostu kości
|
|
|
Substancje nieorganiczne w tkance kostnej Ile procent masy tkanki kostnej to substancje nieorganiczne? začať sa učiť
|
|
fosforany wapnia, magnezu, węglan wapnia, jony sodu, potasu, fluoru, chloru; hydroksyapatyt Ca10(PO4)6(OH)2
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
Gdzie u człowieka dorosłego występuje tkanka kostna grubowłóknista=splotowata? 3 Gdzie kość splotowata - grubowłóknista występuje w życiu płodowym? začať sa učiť
|
|
1. błędnik kostny ucha wewnętrznego, 2. wyrostki zębodołowe szczęki, 3. szwy kostne, wszystkie kości człowieka tzw. kość płodowa
|
|
|
Czym cechuje się kość grubowłóknista? začať sa učiť
|
|
duża ilość osteocytów o bezładnym układzie, dużo osseomukoidu, włókna kolagenowe w grubych pęczkach o nieregularnym przebiegu
|
|
|
Tkanka kostna drobnowłóknista - blaszkowata začať sa učiť
|
|
zbudowana z blaszek kostnych z substancji międzykomórkowe, w każdej blaszce pojedyncze drobne włókna kolagenowe równoległe do siebie i nietworzące pęczków, pomiędzy blaszkami kom. kostne kość gąbczasta - beleczkowata oraz kość zbita - zwarta
|
|
|
Gdzie znajduje się kość gąbczasta? 2 začať sa učiť
|
|
beleczki kostne ułożone z blaszek kostnych ułożonych równolegle; beleczki ukłądają się w różnych kierunkach, dając gąbczasty układ, pomiędzy beleczkami szpik, osteocyty w jamkach łączące się wypustkami w kanalikach kostnych nasady kości długich i wewnątrz kości płaskich
|
|
|
Rodzaje blaszek kości zbitej gdzie znajduje się kość zbita? 2 začať sa učiť
|
|
systemowa, międzysystemowa, podstawna zewnętrzna i podstawowa zewnętrzna i wewnętrzna 1. trzony kości długich, 2. zewnętrzne warstwy kości płaskich
|
|
|
blaszki międzysystemowe rozpocznij naukę začať sa učiť
|
|
występują pomiędzy osteonami, powstają dzięki stale zachodzącej przebudowie kości
|
|
|
blaszki podstawowe zewnętrzne blaszki systemowe wewnętrzne začať sa učiť
|
|
pokrywają kość od strony zewnętrznej (leżą pod okostną) pokrywają kość od strony jamy szpikowej (leżą pod śródkostną).
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa kości zbitej tzw. system Haversa kształt walca, tworzy go kanał osteonu i otaczające go blaszki kostne
|
|
|
Ile blaszek buduje osteon? Jaka tkanka wypełnia wnętrze kanału Haversa? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
blaszki kostne osteounu są ułożone koncentrycznie wokół kanału, kolagen w nich ułożony jest równolegle, w kanalikach kostnych wypustki plazmatyczne osteocytów; kanaliki kostne łączą jamki kostne system kanalików pozwala na transport metabolitów od kanału Haversa do obwodowych części osteonu
|
|
|
Jak się nazywają kanały odżywcze biegnące prostopadle do kanału Haversa? začať sa učiť
|
|
kanały Volkmanna; biegną w nich naczynia krwionośne łączące naczynia biegnące w kanałach Haversa
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Pokrywa zewnętrzną powierzchnię kości z wyjątkiem powierzchni stawowych połączona z kością włóknami kolagenowymi, zbudowana z tkani łącznej włóknistej zwartej, silnie unaczyniona i unerwiona, odżywia kość i szpik
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zawiera dużo włókien kolagenowych, a mało komórek zawiera liczne komórki osteogenne, które mogą się różnicować w osteoblasty lub chondroblasty i biorą udział w przebudowie kości i naprawie uszkodzeń kości, znajdują się w niej liczne naczynia.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
warstwa komórek osteogenny pokrywająca wewnętrzne ściany jamy szpikowej
|
|
|
