|
otázka |
Odpoveď |
|
ipso iure začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
cessante ratione legis cessat et lex ipsa začať sa učiť
|
|
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę traci moc i sama ustawa
|
|
|
|
dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur začať sa učiť
|
|
ustawy czasami drzemią (śpią), ale nigdy nie umierają
|
|
|
|
de iure začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ius cogens začať sa učiť
|
|
prawo bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius dispositivum začať sa učiť
|
|
prawo względnie obowiązujące
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet začať sa učiť
|
|
nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
ignorantia legis neminem excusat začať sa učiť
|
|
nikogo nie usprawiedliwia nieznajomość ustawy
|
|
|
|
ius personalissimum začať sa učiť
|
|
prawo ściśle związane z osobą
|
|
|
|
lex retro non agit začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ius infinitum začať sa učiť
|
|
prawo nieograniczone, dające nieograniczone władztwo
|
|
|
|
lex specialis začať sa učiť
|
|
ustawa szczególna (specjalna)
|
|
|
|
sensu largo začať sa učiť
|
|
w szerokim (szerszym) znaczeniu
|
|
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio začať sa učiť
|
|
przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia -lub- gdzie jest taka sama przyczyna ustawy (uzasadnienie), tam taka sama dyspozycja ustawy
|
|
|
|
nudum ius začať sa učiť
|
|
gołe prawo (bez możliwości jego zrealizowania-wyegzekwowania)
|
|
|
|
vacatio legis začať sa učiť
|
|
okres między ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie
|
|
|
|
lex severior retro non agit začať sa učiť
|
|
ustawa surowsza nie działa wstecz
|
|
|
|
iura novit curia začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
de lege lata začať sa učiť
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego/ wg ustawy już uchwalonej-obowiązującej
|
|
|
|
executio iuris non habet iniuriam začať sa učiť
|
|
wykonywanie/egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem
|
|
|
|
secundum legem začať sa učiť
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
iuxta legem začať sa učiť
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
ratio legis začať sa učiť
|
|
uzasadnienie (podstawa, przyczyna, cel uchwalenia) ustawy
|
|
|
|
de facto začať sa učiť
|
|
faktycznie/ w rzeczywistości
|
|
|
|
pleno iure začať sa učiť
|
|
pełnoprawny/ pełnoprawnie/ na mocy całego prawa
|
|
|
|
lex mitior retro agit začať sa učiť
|
|
ustawa łagodniejsza działa wstecz
|
|
|
|
sensu stricto začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
sensum, non verba spectamus začať sa učiť
|
|
patrzymy na sens, nie na słowa
|
|
|
|
ipso facto začať sa učiť
|
|
tym samym/ na mocy samego faktu/ przez sam fakt
|
|
|
|
sententia facit ius začať sa učiť
|
|
wyrok tworzy (stanowi) prawo
|
|
|
|
stricti iuris začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
universitas iuris začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
de lege ferenda začať sa učiť
|
|
co do przyszłego unormowania/ co do pożądanej, postulowanej zmiany prawa
|
|
|
|
de iure začať sa učiť
|
|
zgodnie z prawem/ według prawa
|
|
|
|
in fraudem legis začať sa učiť
|
|
w celu obejścia ustawy/ z obejściem ustawy
|
|
|
|
ex lege začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
verba legis začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
summum ius, summa iniuria začať sa učiť
|
|
najwyższe prawo jest (może stać się) najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet začať sa učiť
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma
|
|
|
|
contra legem začať sa učiť
|
|
przeciw ustawie/ sprzecznie z przepisami prawa
|
|
|
|
contra agere non valenti non currit praescriptio začať sa učiť
|
|
przedawnienie nie biegnie przeciw temu, kto jest niezdolny do działania (
|
|
|
|
ex iure začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
vis maior začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
lex prospicit, non respicit začať sa učiť
|
|
ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz
|
|
|
|
dolus začať sa učiť
|
|
podstęp/ zły zamiar/ świadome i celowe wyrządzenie szkody
|
|
|
|
negotium claudicans začať sa učiť
|
|
czynność prawna kulejąca, niezupełna
|
|
|
|
lex lege tollitur začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
vis absoluta začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
tacitus consensus začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
lex posterior derogat legi priori začať sa učiť
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
|
|
|
|
praesumptio iuris začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
negotium nullum začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
tempus continuum začať sa učiť
|
|
okres ciągły, liczony według kolejnych dni bez przerwy
|
|
|
|
vi consensus začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali začať sa učiť
|
|
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej szczególnej
|
|
|
|
vis compulsiva začať sa učiť
|
|
przymus psychiczny (siła zniewalająca)
|
|
|
|
qui tacet, consentire videtur, ubi loqui potuit ac debuit začať sa učiť
|
|
wydaje się, że kto milczy, ten się zgadza tam, gdzie mógłby i powinien był mówić
|
|
|
|
negotiorum gestio začať sa učiť
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|
|
solo consensu začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
praesumptio facti začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
lex commissoria začať sa učiť
|
|
klauzula przepadku - zastrzeżenie umowne, na mocy którego dłużnik traci swoje prawa z umowy, w razie niedotrzymania zobowiązania
|
|
|
|
lex primaria derogat legi subsidiariae začať sa učiť
|
|
ustawa podstawowa (zasadnicza) znosi ustawę pomocniczą
|
|
|
|
vi legis začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
vi contractus začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
matrimonium malum začať sa učiť
|
|
małżeństwo nieważnie zawarte
|
|
|
|
tempus utile začať sa učiť
|
|
czas odpowiedni, użyteczny (do obliczeń tylko dni bez przeszkód w działaniu)
|
|
|
|
matrimonium non existens začať sa učiť
|
|
małżeństwo nieistniejące (gdy nie wystąpiły przesłanki zawarcia małżeństwa)
|
|
|
|
computatio naturalis začať sa učiť
|
|
obliczanie czasu dokładnie od chwili do chwili
|
|
|
|
essentialia negotii začať sa učiť
|
|
składniki przedmiotowo istotne czynności prawnej
|
|
|
|
pater est, quem nuptiae demonstrant začať sa učiť
|
|
ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
praescriptio temporis začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
naturalia negotii začať sa učiť
|
|
składniki przedmiotowo nieistotne czynności prawnej (objęte przepisami względnie obowiązującymi)
|
|
|
|
dies a quo začať sa učiť
|
|
termin zawieszający (początkowy)
|
|
|
|
accidentalia negotii začať sa učiť
|
|
składniki dodatkowe czynności prawnej/ podmiotowo istotne
|
|
|
|
inter vivos začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
mortis causa začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
donatim mortis causa začať sa učiť
|
|
darowizna na wypadek śmierci
|
|
|
|
ad solemnitatem začať sa učiť
|
|
do ważności/ pod rygorem nieważności
|
|
|
|
ad probationem začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ad eventum začať sa učiť
|
|
dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
pactum de forma začať sa učiť
|
|
zastrzeżenie przez strony formy szczegółowej
|
|
|
|
dies začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
dies ad quem začať sa učiť
|
|
termin rozwiązujący (końcowy)
|
|
|
|
tempus začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
tempus facti začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
tempus scientiae začať sa učiť
|
|
dzień powzięcia wiadomości
|
|
|
|
computatio civilis začať sa učiť
|
|
obliczanie czasu według prawa cywilnego (wg dni kalendarzowych)
|
|
|
|
prior tempore, potior iure začať sa učiť
|
|
pierwszy w czasie, lepszy w prawie
|
|
|
|
ex tunc začať sa učiť
|
|
od wtedy/ od tamtej chwili/ z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nunc začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ex ante začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
ex post začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
condicio začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
sub condicione začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
pendente condicione začať sa učiť
|
|
w czasie trwania warunku (zawieszającego)
|
|
|
|
condicio sine qua non začať sa učiť
|
|
warunek nieodzowny, bez którego czynność nie może zaistnieć
|
|
|
|
condicio potestativa začať sa učiť
|
|
warunek, którego spełnienie się zależy od woli stron
|
|
|
|
condicio casualis začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
condicio resolutiva začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
condicio suspensiva začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
dolus directus začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
culpa začať sa učiť
|
|
wina nieumyślna/ niedbalstwo
|
|
|
|
culpa in abstracto začať sa učiť
|
|
wina polegająca na niezachowaniu staranności określanej według wzorca abstrakcyjnego
|
|
|
|
culpa lata začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
culpa levis začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
culpa levis in concreto začať sa učiť
|
|
niezachowanie przez dłużnika staranności, którą zwykł był i powinien zachować przy prowadzeniu swoich spraw
|
|
|
|
in abstracto začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
in concreto začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo začať sa učiť
|
|
wina w wyborze (np. przy powierzaniu wykonania czynności)
|
|
|
|
cuius commodum eius periculum začať sa učiť
|
|
czyja korzyść, tego i ryzyko
|
|
|
|
casum sentit dominus začať sa učiť
|
|
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia losowego
|
|
|
|
error začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
error in persona začať sa učiť
|
|
błąd co do osoby (której składa się oświadczenie woli)
|
|
|
|
error in qualitate personae začať sa učiť
|
|
błąd co do przymiotu osoby
|
|
|
