otázka  |
Odpoveď |
Czym jest teoria komórkowa Schleidena Schwanna (i Remaka)? začať sa učiť
|
|
Ta teoria mówi nam o tym że wszystkie organizmy składają się z komórek. oraz że każda komórka bierze się z komórki już isteniejącej "Omnis cellula e cellula"
|
|
|
Jaki jest ogólny podział komórek? I kluczowa cecha która je wyróżnia, wymień gdzie jakie występują začať sa učiť
|
|
Na komórki EUKARIOTYCZNE (zwierzęce, roślinne, grzybowe, protisty) i PROKARIOTYCZNE (bakteryjne, archeony/prokarionty) KOmórki eukariotyczne=jądro(EU=właściwe), prokariotyczne=brak jądra komórkowego (bo PRO). Są wyjątki ERYTROCYTY=eukariotyczne mimo że są bezjądrzaste (tracą jaro wtórnie-aby więcej hemoglobiny się mieściło w nich) W praktyce prokariotyczne to bakteryjne oraz archeony i eukariotyczne to wszystko pozanimi. Archeony/archeobakteri to jednokomórkowce, bakterie najcześciej też
|
|
|
|
też pod względem budowy i wystepowania začať sa učiť
|
|
1. Prokariotyczne budowa: mają minimum zawartości (to co potrzebne do wytwarzania białek - genefor, rybosomy, plazmidy)- to jest jakby większośc co one posiadają jako organella (oprócz jakiś enzymów), posiadają ściane kom, i błone kom. 2. Występowanie: Mimo ich minimlanej zawartości opanowały one wszystkie środowiska te najbardziej ekstrelmalne (prawie)-głównie archeony
|
|
|
Porównaj rozmiary komórek eukariotycznych i prokariotycznych. začať sa učiť
|
|
1. Kom. prokariontów są znacznie mniejsze (z nilicznymi wyujątkami-siarkowa perła namibi bakteria 1mm) [ich kom. ma kilka mikrometrów czyli 1/1000mm]. 2. Kom. eukariotyczne: Są one większe lub bardzo bardzo dużo większe (duże zróżnicowanie w ich wielkości) od kilkadziesięcia mikrometrów, ok. 1mm-u ssaków, 13cm jajo strusie (bo jaja ptaków to pojedyńcze komórki), neuron (1.5m). U ptaków te komórki takie duże bo większośc stanowi materiał zapasowy.
|
|
|
Dlaczego komórki sa takie małe? začať sa učiť
|
|
Wynika to z ich geometri - powierzchnia komórki i objętośc nie rosną równomiernie.! Niekorzystny ponieważ trudniej komórce przez tą powierzchnie pobierać np. substancje odżywcze a potem usuwać zbędne produkty przemiany materi... Wniosek jest taki że powierchnia komórki MNIEJ rośnie, (i robi się niekorzystny stosunek powierzhcni do objętości)... A w objętości mieści się więcej organelli (tego co potrzebuje róznych wymian). NAJGORSZYM przypadkiem jest KULISTA komórka. 2x większa objętośc nie równa się 2x większej powierzchni.Np. 1. V=1cm3 Pc=6cm2 (6x1cm2) 2.(kostka większa w boku o 1cm) V=8cm3 Pc=24cm3. "Króliczkom braknie okienek"! KORZYSTNIE jak komórka jest POFAŁDOWANA-kosmki jelitowe.
|
|
|
Jakie są kształty komórek? podaj przykład jak bardzo różne začať sa učiť
|
|
Są bardzo różne kształty komórek.np. neurony. Rzadko zdarzają sie komórki kuliste (stos. powierzchni do V, oraz komórka może być kulista jesli nie ma ucisku z innych komórek-więc u wielokomórkowców mało kiedy).
|
|
|
Jakie są rodzaje zależności/złożoności międzykomórkowych? začať sa učiť
|
|
1. Jednokomórkowce-składają się z jednej komórki, która jest samowystarczalna i nie potrzebuje do przeżycia nic.(wieększość organizmów na ziemi 1cm=1000mil bakteri) 2. Formy kolonijne, "razem a jednak osobno", np. bakteri, takie formy mogą żyć też samemu 3. Organizmy wielokomórkowe (Plechowce: {grzybnia, moga być podzielne} i Tkankowce: {duże mozliwości i rozmiary z wyjątkami, i brak podzielności, bardzo duże zależnośc, "troche jak w mieście")="Plechy i bebechy" Jednokomórkowce (samostnie, kolonijnie), wielokomórkowce(plechowce, tkankowce "plechy i bebechy")
|
|
|
Po co są błony komórkowe? začať sa učiť
|
|
Przedewszystkim jest to BARIERA (odzielają od środowiska zewnętrznego) i ŁĄCZNOŚĆ (zapewniają transport do środowiska zewnętrznego). "Troche pełni funkcje jak nasz dom i ich Ściany"
|
|
|
Opisz budowe błony komórkowej. začať sa učiť
|
|
Buduja ją: FOSFOLIPIDY(mają reszte fosforanową), GLIKOLIPIDY(mają cukier), BIAŁKA. Główki glicerolowe-hydrofilowe (zew. warstwa), a kwasy tłuszcowe hydrofobowe (wew. warstwa)==dwuwarstwa lipidowa. Aby białko mogło być w błonie musi mieć przynajmniej fragment hydrofobowy. Glikolipidy tworzą w zewnętrznej warstwie GLIKOKALIKS/płaszc cukrowy - ochronia komórki przed uszkodzeniami chemicznymi i mechanicznymi, oraz odgrywa role w rozpoznawianiu komórek. Róznica w budowie (estrów alkoholi) glikolipidów a fosfolipidów to (kwas tłuszcowy + glicerol + reszta fosforanowa/cukier)-podana kolejnośc od dołu do góry (cz. hydrofobowej->hydrofilowej)
|
|
|
Opisz cechy fizykochmiczne błony. (pł, as) začať sa učiť
|
|
1. Jedną z nich jest płynnośc - jest ona regulowana przez np. cząsteczki cholesterolu, które zmniejszają jej płynność 2. Błony komórkowe są asymetryczne - glikokaliks wystepuje tylko od zewnątrz (w rzeczywistości ten glikokaliks bardzo obsiewa komórke - patrz zdjęcie) Jeśli chodzi o płynnośc to powinieneś błone se wyobrażać jako tłum ludzi - troche luźno ale trudne do przetracia się przez nia, i z tym porównaniem łączy się cecha taka że jak się rozerwie to się w tym miejscu zasklepi.
|
|
|
Opisz białka błonowe i wymień jakie są začať sa učiť
|
|
Białka błonowe to GLIKOPROTEINY (mają reszte cukrową) i LIPOPROTEINY (mają reszte lipidową).
|
|
|
Jakie są białak błonowe ze względu na położenie w błonie komórkowej? začať sa učiť
|
|
1. Integralne - zakotwiczone bezpośrednio w warstwie lipidowej, są zintegrowane z błoną czyli nie przechodzą na wylot jej, a znajdują się po jednej stronie 3. Białka powierzchniowe-są związane z białkami intergalnymi 2. Integralne transbłonowe-one już przechodzą na wylot przez błone (często kanały lub przenośniki, które przenoszą z jednej strony na drugą)
|
|
|
Po co sa nam białka błonowe? začať sa učiť
|
|
Białka błonowe mogą być: Receptorami (wiązanie cz. hromonów), Wzamcniać mechaniczne błone, działać jako Kanały Przenośniki czy Pompy, Enzymy, branie udział w rekacjach odpornościowych (MHC-białka zgodności tkankowej "oznaczają nasze" i prezentuja antygen Prezentacja antygenu "paszportu" swojego lub czyjegoś i limfocyt np. zainicjuje zniszcenie tej komórki która została złapana.
|
|
|
Opisz cechy błony fizykochemiczne (pó). začať sa učiť
|
|
Błony są półpszepuszcalne czyli przepuszcalne selektywnie - przepuszcają jedne substancje a inne zatrzymują. Ogólna zasada tej selektywności błony to - małe cząsteczki pozbawione ładunku przechodą samoistnie, a duże cząsteczki albo jony potrzebuja przenośników.
|
|
|
Podsumuj najważniejsze informacje apropo błon komórkowych. (wymień cechy błon) začať sa učiť
|
|
1. Są one zbudowane z fosfolipidów, glikolipidów, cholesterolu, białek, cukrów (reszt ich, i cukry w przypadku zwierząt, rosliny->sterole). 2. Są płynne/półplynne 3. są asymetryczne (glikokaliks na zewnątrz) 4. Półprzepruszcalne
|
|
|
W jakich organellach zachodzi synteza ATP? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Gdzie w komórce zwierzęcej przechowywana jest infromacja gentyczna. začať sa učiť
|
|
Jądro komórkowe, mitochondria
|
|
|
W jakim organellu zachodą modyfikacje białek oraz lipidów przeznaczonych do egzocytozy? začať sa učiť
|
|
W aparacie (struktura) Golgiego
|
|
|
Co odbywa się w miekiszu polisadowym i gąbczastym oraz jaka struktura to umozliwia? začať sa učiť
|
|
W miękiszu polisadowym i gąbczastym przeprowadana jest fotosynteza dzięki chloroplastą
|
|
|
Co odbywa się w miękiszu spichrzowym i jakie organelle to umożliwia? začať sa učiť
|
|
Jest tam gromadzona skrobia poprzez leukoplasty (amyloplasty) - gromadzą meteriał zapasowy skrobie u roślin.
|
|
|
