otázka |
Odpoveď |
Kultura kreteńska (minojska) - kiedy się rozwinęła, kto začať sa učiť
|
|
Rozwinięta między 2200 a 1450 r. p.n.e. na Krecie. Lud który stworzył tą kulturę nie należał do plemion greckich, jednak jego dorobek znacznie wpłynął na rozwój starożytnej greckiej cywilizacji. Minojczycy pozostawali pod wpływem kultur Bliskiego Wschodu.
|
|
|
Rozwój życia miejskiego minojczyków - funkcje pałaców začať sa učiť
|
|
Pałace były wielofunkcyjne - były siedzibami władców, centrami administracyjnymi oraz służyły sprawowaniu kultu religijnego. Były także centrami produkcji i magazynami żywności.
|
|
|
Sztuka kreteńska (zdjęcie) začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Plemiona greckie które przemieszczały się na obszar grecji z północy w trakcie II tysiąclecia p.n.e. nazywały siebie Hellenami, dopiero Rzymianie zaczęli ich nazywać grekami.
|
|
|
Hellenowie - państwa, kultura začať sa učiť
|
|
Tworzyli wiele miast-państw o różnych systemach społeczno-politycznych i interesach. Łączyły ich wierzenia relgiijne oraz wspólne elementy kultury i obyczajów. Greka jako język wspólny ukształtowała się stopniowo.
|
|
|
Warunki geograficzne Grecji i ich wpływ, co importowali i eksportowali? začať sa učiť
|
|
Grecja to kraina górzysta, otoczona morzami o długiej linii brzegowej. Brak w niej żyznej ziemii, co zmuszało do importu. Eksportowali z kolei świetne wyroby rzemiosła.
|
|
|
Kultura mykeńska (achajska) - kiedy, z nim rywalizowali Achajowie začať sa učiť
|
|
od 16 do 13 w. p.n.e. w płd i śr. Grecji rozwinęła się kultura Mykeńska. Rywalizowali z Kreteńczykami, a w połowie 15 w. p.n. e ich najechali i podporządkowali.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Achajowie zdobyli Troję ok. 1300 r. p.n.e. lub 1184 r. p.n.e. - niewiadomo dokładnie.
|
|
|
Upadek kultury mykeńskiej - kiedy, czemu? začať sa učiť
|
|
W połowie 12 w. p.n.e., był związany z działaniami wrogich ludów które wywołały kryzys gospodarczy, a później też najechały Mykeny.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Okres od 12 do 9 w. p.n.e. w Grecji po upadku kultury Mykeńskiej (m.in. przez najazd Dorów) nastąpiło zwolnienie rozwoju cywilizacyjnego, a Grecy zatracili umiejętność posługiwania się pismem więc nie zostawili żadnych źródeł.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Od schyłku Wieków Ciemnych, zwłaszcza w epoce archaicznej (8 - 5 w. p.n.e.) kształtowały się grecjie państwa miasta (polis, poleis l.mn.) Większość z nich była mała, z wyjątkiem Sparty i Aten.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Centrum polis, plac wokół którego skupiało się życie publiczne.
|
|
|
Uprawnienia obywateli polis demokratycznych (2) začať sa učiť
|
|
Możliwość sprawowania urzędów, głosowania nad sprawami publicznymi.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Początkowo greckie miasta-państwa miały swoich monarchów którzy byli zależni od najmożniejszych rodów. Członków takich rodów, które decydowały o sprawach polis, nazywano aristoi (najlepsi), skąd pochodzi pojęcie arystokracja.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Ustrój w którym do władzy były dopuszczone tylko osoby należące do najmożniejszych rodów, czyli arystokracja.
|
|
|
Demokracja (poleis) - definicja začať sa učiť
|
|
Rządy obywateli, choć nie wszyscy w Grecji nimi byli. Mimo to zwykli ludzie mieli znacznie większą władzę niż w systemie oligarchii.
|
|
|
Tyrania (poleis) - definicja začať sa učiť
|
|
Władza osoby, która niezgodnie z istniejącym systemem ustrojowym przejmowała jednoosobowo pełnię władzy w polis. Najczęściej tyranii obejmowali rządy opierając się na niższych warstwach ludności, widzących w nich szansę na poskromienie arystokracji.
|
|
|
Kto posiadał prawa polityczne przysługujące obywatelom w Poleis? začať sa učiť
|
|
Dorośli mężczyźni urodzeni jako wolni, nie miały ich kobiety.
|
|
|
Sparta (Lacedemon) - czym była? začať sa učiť
|
|
Największa z greckich poleis. Jej mieszkańców określano mianem Lacedemończyków.
|
|
|
Związek Peloponeski - kiedy i kto stworzył? začať sa učiť
|
|
Ok. 550 r. p.n.e. Sparta dzięki nawiązaniu wielu sojuszy stworzyła Związek Peloponeski obejmujący większość poleis leżących na półwyspie Peloponez.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Jedyni pełnoprawni obywatele Sparty. Byli członkami elitarnej warstwy wojowników. Było ich kilka tysięcy.
|
|
|
Spartańskie wychowanie - definicja začať sa učiť
|
|
Wczesne oderwanie dzieci od rodziców, poddanie ich surowej dyscyplinie i wdrażanie do posłuszeństwa.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Osoby osobiście wolne, ale pozbawione praw politycznych. Wywodzili się z ludności podbitej przed Spartę.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Niewolni chłopi, którzy stanowili własność państwa i wraz z ziemią byli przekazywani Spartanom.
|
|
|
Jeden z powodów wyjątkowo zmilitaryzowanego charakteru Sparty začať sa učiť
|
|
Częste powstania helotów, którzy byli wielokrotnie liczniejsi niż spartiaci.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
oligarchiczny, oficjalnie głoszona równość spartiatów nie była odzwierciedlona w rzeczywistości gdyż główne organy władzy reprezentowali arystokraci.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Członkowie rady starszych w Sparcie (powyżej 60 r.ż.)
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Wybierani na jednoroczną kadencję w Sparcie, było ich pięciu, kontrolowali proces stanowienia prawa i politykę zagraniczną.
|
|
|
Ateny - koniec monarchii, oligarchia. začať sa učiť
|
|
Po ustaniu rządów królewskich (VII w. p.n.e.) początkowo stały się oligarchią. Najwyższymi członkami Rady Areopagu oraz archontami mogli być tylko arystokraci.
|
|
|
kodeks Drakona - kiedy spisany, czym się charakteryzował? začať sa učiť
|
|
Prawo Drakona (621 p.n.e.) to pierwszy spisany kodeks Aten, znany z surowości – większość przestępstw karano śmiercią. Miało ograniczyć samowolę arystokracji, lecz było uznawane za brutalne i niesprawiedliwe.
|
|
|
Solon - co i kiedy zrobił začať sa učiť
|
|
Solon (594/593 p.n.e.) przeprowadził reformy w Atenach: zniósł niewolę za długi, podzielił obywateli na klasy majątkowe, stworzył sąd ludowy (heliaję) i ograniczył władzę arystokracji.
|
|
|
Rządy tyrańskie w Atenach začať sa učiť
|
|
W 561 r. p.n.e. Pizystrat wykorzystał konflikty społeczne i przejął władzę. Po nim władze przejmowali synowie aż do 510 r. p.n.e.
|
|
|
Koniec rządów tyranów w Atenach začať sa učiť
|
|
Zakończył je ród Alkmeonidów który posłużył się do tego zbrojną interwencją Sparty.
|
|
|
Klejstenes - w którym wieku żył i co zrobił? začať sa učiť
|
|
Żył w VI w. p.n.e. Ustanowił nowy podział administracyjny, osłabił wpływy arystokracji, przypisał obywateli do 10 fyl.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Kontrolowała urzędników i zwoływała zgromadzenie ludowe. Każda fyla wysyłała po 50 losowych obywateli
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Najważniejszy organ decyzyjny w ateńskiej polis. W zgromadzeniu mogli uczestniczyć wszyscy wolni obywatele.
|
|
|
Ostracyzm (sąd skorupkowy) začať sa učiť
|
|
Metoda mająca zabezpieczyć Ateny przed powrotem tyranii. Co roku obywatele mogli wskazać jedną osobę która ich zdaniem zagrażała polis. Wskazana osoba musiała opuścić Ateny na 10 lat, choć nie traciła statusu obywatela.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
W latach 50 5 w. p.n.e. skupił w swoim ręku największą władzę w Atenach. W jego czasach ateńska polis przeżywała lata świetności, zwłaszcza po pokonaniu Persów. Wprowadził reformy zwiększające uprawnienia osób z niższych warstw społecznych.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Zagraniczni mieszkańcy Aten. Byli wolni i dopuszczani do życia towarzyskiego, nie mieli jednak praw politycznych. Nie mogli posiadać nieruchomości, byli zobowiązani do służby wojskowej i podatków.
|
|
|
Wielka Kolonizacja Greków - kiedy i co się działo začať sa učiť
|
|
Między 8 a 6 w. p.n.e. Grecy założyli ok. 200 kolonij na wybrzeżach mórz Śródziemnego i Czarnego, w tym na Sycylii.
|
|
|
Wielka Kolonizacja - kiedy, przyczyny (2) začať sa učiť
|
|
Trwała głównie od 8 do 6 w. p.n.e. Główne przyczyny to: Wzrost zaludnienia poleis, nasilający się niedobór ziemii żywności itp.
|
|
|
Wielka Kolonizacja - skutki (4) začať sa učiť
|
|
Wzrost zamożności kolonii, dalszy rozwój żeglarstwa, wzrost znaczenia Hellenów w basenach mórz, oddziaływanie Greków na kultury obszarów sąsiadujących z koloniami.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Fenicjanie prowadzili kolonizację jeszcze przed Hellenami, chciał załamała się ona po podbojach przez Asyrię w 9 w. p.n.e. Konkurentem Greków stała się Kartagina czyli kolonia fenicka.
|
|
|
Opanowanie małoazjatyckich poleis i Lidii przez Persów - kiedy, który król wtedy rządzi? začať sa učiť
|
|
Stało się to w latach 40. 6 wieku p.n.e. za sprawą Cyrusa II Wielkiego - Króla Persji.
|
|
|
Imperium perskie w 6 i 5 w. p.n.e. - rozrost, gdzie sięgało, pierwsze nabytki w Europie - władca i gdzie začať sa učiť
|
|
Zaczęło się gwałtownie rozrastać okolo 550 r. p.n.e. a za Cyrusa II oraz następcy - Kambyzesa II sięgało pogranicza Indii oraz Egiptu. Kilkadziesiąt lat później za Dariusza I Wielkiego uzyskali pierwsze nabytki w Europie - w rejonie czarnomorskim i Tracji
|
|
|
Epoka klasyczna Hellady - kiedy začať sa učiť
|
|
rozpoczęta na początku 5 w. p.n.e., trwała do 323 r. p.n.e. (śmierć Aleksandra Macedońskiego)
|
|
|
Powstanie jońskie - kiedy, o co chodzi? začať sa učiť
|
|
Wybuchło w 499 r. p.n.e., małoazjatyckie poleis zbuntowały się przeciwko władzy Perskiej. Powstanie upadło po pięciu latach, a z europejskich poleis wsparły je jedynie Ateny i Eretria.
|
|
|
I wojna perska - kiedy, przyczyny začať sa učiť
|
|
W 490 r. p.n.e. Dariusz I postanowił ukarać poleis wspierające powstańców jońskich. Zniszczył Eretrię, po czym zwrócił się przeciw Atenom.
|
|
|
Bitwa pod Maratonem - kiedy, o co chodzi začať sa učiť
|
|
Rozegrała się w 490 r. p.n.e. kiedy to wojska Perskie w kilkukrotnej przewadze przegrały z Ateńczykami do których pomoc Sparty nie dotarła na czas. Bitwa rozegrała się 40km od Aten - pod Maratonem
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Szyk bojowy greckiej ciężkozbrojnej piechoty
|
|
|
Związek Hellenów - co to, po co, kto przewodził začať sa učiť
|
|
Sojusz militarny powstały w celu obrony przed planowanym przez króla Persów Kserksesa zajęciem Hellady. Przewodziła w nim Sparta.
|
|
|
II wojna perska (wyprawa Kserksesa) - kiedy, o co chodzi začať sa učiť
|
|
Rozpoczęta w 480 r. p.n.e. Persowie zaatakowali Helladę droga lądową, od północy, a także siłami morskimi.
|
|
|
Bitwa pod Termopilami - kiedy, o co chodzi, co się stało začať sa učiť
|
|
W 480 r. p.n.e. 300 spartanów wraz z królem Leonidasem poświęciło swoje życie osłaniając odwrót reszty helleńskich wojsk. Zginęli, umożliwiając jednak bezpieczne wycofanie sił helleńskich.
|
|
|
Zniszczenie Aten p.n. e - kiedy, czemu začať sa učiť
|
|
W 480 r. p.n.e. Persowie zdobyli Attykę i zniszczyli Ateny w trakcie II wojny perskiej. Mieszkańcy wcześniej je opuścili i schronili się na Peloponezie.
|
|
|
Wycofanie się Persów z Grecji p.n.e. začať sa učiť
|
|
W 480 r. p.n.e. Grecy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Salaminą, a rok później pod Platejami. Doprowadziło to do wycofania Persów z Grecji. Ostatecznie wolność odzyskały też poleis Azji Mniejszej.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
floty różnych poleis pod przewodnictwem Aten. Toczył wojny z Persją do 448 r. p.n.e.
|
|
|
Wojna peloponeska - kiedy, czemu začať sa učiť
|
|
W latach 431-404 p.n.e. Sparta i jej sojusznicy walczyli z Atenami i Związkiem Morskim. Ateny przegrały przez co utraciły wiodącą pozycję w Helladzie, a Związek Morski został rozwiązany.
|
|
|
Na czym polegało wyobrażenie greckich bogów przez ludzi w sposób antropomorficzny? začať sa učiť
|
|
Zasadniczo podobni do ludzi, ale o wiele potężniejsi i zazwyczaj piękniejsi.
|
|
|
bogini Gaja - krótki opis začať sa učiť
|
|
bogini uosabiająca ziemię, jedno z najstarszych bóstw, które wyłoniło się z Chaosu
|
|
|
začať sa učiť
|
|
syn Gai-Ziemi i Uranosa-Nieba, stojący na czele pokolenia bogów-tyranów
|
|
|
bogini Reja - krótki opis začať sa učiť
|
|
bogini płodności, która zrodziła z Kronosem kolejne po tytanach pokolenie bogów: Hestię, Demeter, Herę, Hadesa, Posejdona i Zeusa.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
najmłodszy syn Rei i Kronosa, którego obalił, aby objąć panowanie nad światem, sprawował zwierzchnią władzę nad ludźmi i bogami, władca piorunów, panował nad wszystkimi zjawiskami atmosferycznymi.
|
|
|
bóg Posejdon - krótki opis začať sa učiť
|
|
bóg mórz, patron żeglarzy i rybaków
|
|
|
začať sa učiť
|
|
władca podziemnego świata umarłych (nazywanego także Hadesem)
|
|
|
bogini Hestia - krótki opis začať sa učiť
|
|
opiekunka ogniska domowego
|
|
|
bogini Demeter - krótki opis začať sa učiť
|
|
Bogini urodzaju i patronka kobiet, matka Persefony porwanej przez Hadesa.
|
|
|
bogini Hera - krótki opis začať sa učiť
|
|
siostra i małżonka Zeusa, patronka małżeństwa i macierzyństwa
|
|
|
začať sa učiť
|
|
jeden z synów Zeusa, przywracał ład, patronował wróżbiarstwu i lecznictwu oraz sztuce wiedzy
|
|
|
bogini Artemida - krótki opis začať sa učiť
|
|
bliźniacza siostra Apolla, patronka lasów i łowów
|
|
|
bogini Afrodyta - krótki opis začať sa učiť
|
|
|
|
|
bóg Dionizos (Bachus) - krótki opis začať sa učiť
|
|
Jeden z synów Zeusa, bóg wina, patronował nieokiełznanej części ludzkiej natury
|
|
|
bogini Atena - krótki opis začať sa učiť
|
|
córka Zeusa, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny, patronka ateńskiej polis
|
|
|
začať sa učiť
|
|
jeden z synów Zeusa, posłaniec bogów, opiekun wędrowców, kupców, pasterzy oraz złodziei, patron gimnazjonów.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
jeden z synów Zeusa, bóg wojny
|
|
|
heros Perseusz - krótki opis začať sa učiť
|
|
syn Zeusa i Danae, córki króla Argos, zgładził potworną Meduzę, mityczny założyciel Myken.
|
|
|
heros Tezeusz - krótki opis začať sa učiť
|
|
heros ateński, którego ojcem miał być Posejdon, w labiryncie na Krecie zabił Minotaura, któremu Ateńczycy musieli składać w ofierze młodzieńców i panny
|
|
|
heros Herakles - krótki opis začať sa učiť
|
|
syn Zeusa i Alkmeny, żony króla Teb, prześladowany przez małżonkę Zeusa - Herę. Za swojego przodka uważali go Spartanie.
|
|
|
Kapłani w Helladzie - warstwa społeczna začať sa učiť
|
|
Nie stanowili odrębnej warstwy społecznej. Zazwyczaj byli urzędnikami odpowiedzialnymi za kwestie religii.
|
|
|
Świątynie w Helladzie - zastosowanie začať sa učiť
|
|
Były one traktowane jako przeznaczone dla bogów
|
|
|
sanktuaria panhelleńskie - o co chodzi? začať sa učiť
|
|
Choć z reguły świątynie były związane z daną polis, to ważną rolę odgrywały także te panhelleńskie (ogòlnogreckie) np. Zeusa w Olimpii czy Apolla w Delfach.
|
|
|
Igrzyska w Grecji p.n.e. - ku kogo czci, rywalizacje začať sa učiť
|
|
Odbywały się ku czci bogów. Konkurencje wiązały się z umiejętnościami potrzebnymi na polu walki, m.in.: biegi, zapasy, rzut dyskiem, oszczepem, boks, wyścigi zaprzęgów konnych. Z czasem także gra na instrumentach czy recytowanie.
|
|
|
Pierwsze igrzyska olimpijskie - kiedy? začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Budynki w których grecka młodzież męska przygotowywała się do służby ojczyźnie.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Zgromadzenia przy winie mężczyzn w starożytnej Grecji. Stanowiły okazję do zapoznania się z twórczością artystyczną czy dyskusji.
|
|
|
Rola kobiet w starożytnej Grecji začať sa učiť
|
|
Nie uczestniczyły w życiu publicznym. Dopuszczano je do życia religijnego, poza tym zajmowały się gospodarstwem domowym.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
pieśniarze-recytatorzy występujący podczas świąt religijnych bądź uczt. Mieli duży wkład w wyrośnięcie greckiej literatury.
|
|
|
Homer (, Iliada", Odyseja" - kim był? začať sa učiť
|
|
Postać na pół legendarna, Hellenowie uważali go za największego z aojdów. Dzisiejsi badacze przyjmują, że istniał naprawdę, ale nie tyle był autorem przypisywanych mu dzieł, co uwieńczył dzieło szeregu aojdów nadając własny kształt przekazywanym pieśniom
|
|
|
Hezjod - dzieła literackie začať sa učiť
|
|
(7 w. p.n.e.) Narodziny bogów - porządkowały mity dotyczące początków świata i bogów., Prace i dnie - poemat o charakterze dydaktycznym, zawierał pouczenia dotyczące życia obywatela polis, jego pracy, gospodarowania i codziennych zajęć.
|
|
|
Poezja grecka, czyli liryka - sposób przekazu, zakres tematów začať sa učiť
|
|
Służyła do śpiewnego recytowania w towarzystwie instrumentu, a czasem także tańca. Odbywało się to podczas sympozjów lub świat. Sięgała po szerszy zasób tematów niż epos - czerpała nie tylko z treści religijnych, ale też z dnia codziennego, miłości itp.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Narodził się u schyłku epoki archaicznej w Atenach, stając się charakterystycznym elementem tej polis przez całą epokę klasyczną.
|
|
|
Co odgrywało główne role w literaturze greckiej (2) začať sa učiť
|
|
problemy etyczne, wartości obywatelskie polis.
|
|
|
Pojawienie się filozofii - kiedy? začať sa učiť
|
|
na przełomie 6 i 5 w. p.n.e. (w Azji Mniejszej)
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Dział filozofii dotyczący tego czym jest byt, na czym opiera się funkcjonowanie rzeczywistości?
|
|
|
Co sądził Sokrates o wiedzy? začať sa učiť
|
|
Wszelkie zło płynie z nieświadomości tego, czym jest dobro. Cnota to wiedza o tym, co słuszne i sprawiedliwe. Kto tę mądrość posiądzie, będzie czynił dobro. Dlatego tak cenne jest zdobywanie wiedzy.
|
|
|
Platon - co według niego jest realne? začať sa učiť
|
|
Jedyną prawdziwą realnością jest świat idei, a nie ten którego doświadczamy na co dzień. To, co stanowi rzeczywistość odbieraną zmysłami, jest jedynie niedoskonałym odbiciem wyższej rzeczywistości. Idee są doskonałe, wieczne i niezmienne.
|
|
|
Arystoteles - co według niego jest realne? začať sa učiť
|
|
(przeciwieństwo poglądów Platona) Realne są rzeczy istniejące w naszym świecie, a idee to tylko pojęcia. Ludzie wytwarzają pojęcia po to, aby prawidłowo rozumować.
|
|
|
Historiografia uprawiana w starożytnej Helladzie - czym się zajmowała? začať sa učiť
|
|
Była dziedziną piśmiennictwa łączącą zainteresowanie dziejami (zwykle niezbyt odległymi w czasie), geografią i obyczajami ludów zaangażowanych w opisywane wydarzenia.
|
|
|
Partenon - komu poświęcony, charakterystyczne elementy greckiej architektury začať sa učiť
|
|
Najważniejsza ze świątyń, poświęcona Atenie. Charakterystyczne elementy to szereg kolumn oraz wieńczący fasadę trójkątny tympanon.
|
|
|
Erechtejon - komu poświęcony, charakterystyczne elementy greckiej architektury začať sa učiť
|
|
Świątynia poświęcona kilku bóstwom oraz mieszcząca obiekty związane z mitycznymi początkami Aten. Na zdjęciu widoczny portyk (otwarty ganek).
|
|
|
Rzeźba grecka - na czym się koncentrowała, realizm začať sa učiť
|
|
Koncentrowała się na ukazaniu piękna ludzkiego ciała, realizm był ograniczony przez tendencję do upiększania wyobrażanych postaci.
|
|
|
Popularne rzeźby greckie (zdjęcie) začať sa učiť
|
|
|
|
|
Greckie malowidła na naczyniach ceramicznych (zdjęcie) začať sa učiť
|
|
|
|
|
Macedonia a Grecja w starożytności začať sa učiť
|
|
Macedonia była królestwem leżącym na obrzeżach helleńskiej cywilizacji, znacznie na północ od jej głównych ośrodków kulturowych. Jej mieszkańcy mieli jednak wspólne z innymi Grekami pochodzenie.
|
|
|
Ustrój starożytnej Macedonii začať sa učiť
|
|
|
|
|
Filip II - kim był, kiedy rządził začať sa učiť
|
|
Wstąpił na tron w 359 r. p.n.e. Od tego czasu znaczenie Macedonii zaczęło rosnąć. Macedonia była państwem scentralizowanym o silnej władzy królewskiej, podczas gdy greckie poleis toczyły ciągle ze sobą wojny.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Zreformowana formacja greckiej falangi. Jej uzbrojenie było lekkie w przeciwieństwie do greckiej wersji, dzięki czemu mogli wykonywać bardziej skomplikowane manewry.
|
|
|
Podporządkowanie Grecji przez Filipa II - jak i kiedy začať sa učiť
|
|
Dzięki zręcznej dyplomacji i podbojom Macedonia pod wodzą Filipa II podporządkowała sobie Grecję, co przypieczętowała Bitwa pod Cheroneją w 338 r. p.n.e. gdy to Filip II pokonał złączone siły Teb i Aten.
|
|
|
Powstanie Związku Korynckiego začať sa učiť
|
|
Powstał w 337 r. p.n.e. pod protektoratem Filipa II i obejmował całą Helladę poza Spartą, która jednak straciła terytoria i znaczenie.
|
|
|
Objęcie władzy przez Aleksandra III (Wielkiego) - data i sposób začať sa učiť
|
|
w 336 r. p.n.e. w wieku 20 lat Aleksander III, syn Filipa II objął władzę w Macedonii. Stworzył potem potężne imperium.
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 334-333 r. p.n.e. (2) - daty i co začať sa učiť
|
|
334 r. p.n.e.: Wojska Aleksandra wkraczają do Azji Mniejszej, 333 r. p.n.e.: W Bitwie pod Issos Aleksander rozbija główne siły Perskie i zmusza Dariusza III do ucieczki
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 332-330 r. p.n.e. - daty i co začať sa učiť
|
|
332 r. p.n.e.: Aleksander zajmuje Egipt, 331 r. p.n.e.: Aleksander zakłada Aleksandrię, też 331 r. p.n.e.: w Bitwie pod Gaugamelą w północnej Mezopotamii odbudowana armia Perska zostaje rozbita, 330 r. p.n.e. Aleksander zajmuje Persepolis (stolicę)
|
|
|
Podboje Aleksandra Wielkiego 330-325 r. p.n.e. - kiedy i co začať sa učiť
|
|
330-327 r. p.n.e.: Stopniowy podbój pozostałych posiadłości perskich na Środkowym Wschodzie, zwłaszcza Baktrii 327-325 r. p.n.e.: Aleksander przekracza Indus i prowadzi walki z pogranicznym i królestwami, ostatecznie się wycofuje przez zmęczenie itp.
|
|
|
Jak Aleksander Wielki starał się zapewnić stabilność państwu začať sa učiť
|
|
M.in. przez dopuszczenie do wysokich stanowisk możnych z różnych regionów imperium, a także poprzez przejęcie części tradycji perskich. On i osoby z otoczenia zawierali małżeństwa z kobietami z najmożniejszych rodów perskich.
|
|
|
Następstwa śmierci Aleksandra Wielkiego (323 r. p.n.e.) začať sa učiť
|
|
Rozpad imperium na wiele państw monarchistycznych z władzą dziedziczną
|
|
|
Epoka hellenistyczna - co ją zapoczątkowało ile trwała i na czym polegała začať sa učiť
|
|
Zapoczątkowana przez śmierć Aleksandra. Kultura grecka rozprzestrzeniła się na obszarze państw powstałych w imperium - od Egiptu po pogranicze Indii, a także w koloniach greckich w Italii. Skończyła się wraz z podbojem Egiptu przez Rzym (30 r. p.n.e.)
|
|
|
Kultura hellenistyczna - na czym polegał jej synkretyzm, kto stawał się hellenami? začať sa učiť
|
|
Choć kultura grecka rozprzestrzeniała się, to na obszarze poddanym jej nie zaniknęły także miejscowe tradycje kulturowe - na tym polegał ten synkretyzm, który objął religię, obyczaje, wiedzę (dorobek Babilończyków i Egipcjan) oraz sztuki.
|
|
|
Rozwój w okresie hellenistycznym začať sa učiť
|
|
To czas rozwoju matematyki, nauk przyrodniczych i humanistycznych. Astronom Arystarch opracował natomiast model heliocentryczny układu słonecznego.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Instytucja skupiająca badaczy reprezentujących różne dziedziny wiedzy, finansowana ze skarbca królewskiego (określenie, muzeum" miało wówczas inne znaczenie)
|
|
|
Rzeźba hellenistyczna - cechy (5) začať sa učiť
|
|
Dążenie do realizmu, dynamizm przedstawień (wrażenie gwałtownego ruchu), chęć wywierania silnego wrażenia, sięganie po tematy zwiazane z codziennością oraz przyrodą czy emocjami, zainteresowanie brzydotą i cierpieniem.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Brama cytadeli mykeńskiej
|
|
|
W kulturze śródziemnomorskiej zwierzęta w reliefie symbolizowały... začať sa učiť
|
|
siłę oraz obrazowały bóstwa opiekuńcze.
|
|
|
Epoka klasyczna - w których wiekach začať sa učiť
|
|
|
|
|