začať sa učiť
|
|
cz. atmosfery, niezb. do życia, jednorodna miesz., 1m3=1,3kg, można skroplić, w wydych. powietrzu jest więcej dwutl. i pary, zawartość pary decyd. o pogodzie
|
|
|
začať sa učiť
|
|
azot (78%), tlen (21%), argon i inne gazy szlachetne (0,93%), tlenek węgla(IV) (0,03%), inne (0,04%)
|
|
|
začať sa učiť
|
|
tworzy warstw. ozono., +wpływ na stabiliz. klim. na Ziemi, przyziemna warst. ozonu- szkodliwa, O3, zastosowanie: dezynfekc, med.- udraż. nacz. krwion.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
pochłania szkodliwe promieniowanie nadfioletowe UV
|
|
|
začať sa učiť
|
|
rozpowszech. w przyr, podczas wyładowań elektr: O2->O3, tlenki, można skroplić-183*C nieb. barwa, przyśp. korozję, podtrz. palenie, słabo rozp. się w wodzie
|
|
|
spalanie Mg z O - płomień začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
reakcja chemiczna polegające na gwałtownym łączeniu się substancji z tlenem, czemu często towarzyszą powstawanie płomienia, efekt cieplny, a nawet dźwiękowy
|
|
|
Reakcje egzoenergetyczne (egzotermiczne) začať sa učiť
|
|
dostarczają formy energii, jak się wydziela ciepło na skutek spalania
|
|
|
Reakcje endoenergetyczne (endotermiczne) začať sa učiť
|
|
reakcje które wymagają dostarczania energii
|
|
|
začať sa učiť
|
|
otrzymyw.- dest. skrop. powietrza, bez barwy, nie rozpuszcza się w H2O, nie podtrz. palenia, trudno reag. z innymi subs. można skrop. stan ciekły- ❄️mater. biolog. gazowy- ochrona 🍏🥒 przed utlenianiem, produkc: nawozów sztucz, barwni. mater. wybuch. tech🚀
|
|
|
do czego użwa się gazów szlachetnych (helowców) začať sa učiť
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
tlenek węgla(IV), skład. powiet. o zminnej wartości, spala się w O, nie podtrz. palenia, d CO2>d powietrza, 👍🏼rozpuszcz. się w H2O, utrzym. ciepło, współtworzy efekt ciepl. prod. nap. gaz. szklarnie- przyśp. fotosyntezy, ciekły- przemysł spoż.- świerzość
|
|
|
začať sa učiť
|
|
produkcja sody stosowanej w przemyśle szklarskim, do gaśnic, sychy lód, zastosowanie w środkach piorących
|
|
|
začať sa učiť
|
|
dwutlenek węgla Zawarty w atmosferze zatrzymuje ciepło i współtworzy tzw. efekt cieplarniany, spalanie paliw kopalnych i karczowanie lasów równikowych to 2 główne czynniki przyczyniające się do wzrostu zawartości tlenku węgla(IV) w atmosferze
|
|
|
začať sa učiť
|
|
czad, powstaje np. podczas pożaru, słabo rozpuszcza się w wodzie, ma mniejszą gęstość od powietrza, jest gazem polnym, jest trujący, wdychane przez człowieka uniemożliwia hemoglobinie transport tlenu, czego skutkiem bywają niedotlenienie komórek, zmiany w mózgu, a nawet śmierć
|
|
|
začať sa učiť
|
|
H2, skład. powietrza, najb. rozpowsz. pierwiast. we wszechśw, ⭐️🌞☀️skład się z niego, bardzo słabo rozp. w wodzie, najmn. gęst., pali się spk płomie., łączy się-wodorki, H2O, produkc. amoniaku, paliwo rakietowe, utwardzanie ciekłych tłuszczy wymieszany z tlenem = mieszanina wybuchowa
|
|
|
zanieczyszczenia powietrza začať sa učiť
|
|
szkodliwe subst. w powietrzu, m.in. CO2, NO, tlenki siarki, frony, pyły, źródła: natur.(np. wulkan), zakł przetwórcze, kotłownie, rolnictwo, dym tytoniowy,
|
|
|
začať sa učiť
|
|
(smoky fog) tworzą go Tlenki: siarki, węgla, azotu i inne gazy rozpuszczalne w kropla wody. Charakterystyczne dla dużych miast, powstaje zwykle przy bezwietrznej pogodzie, dużej wilgotności powietrza i dużym nasłonecznieniu, powoduje duszność, łzawienie oczu, zaburzenia krążenia, podraznienia skóry
|
|
|
wzrost efektu cieplarnianego začať sa učiť
|
|
dzięki naturalnemu efektowi cieplarnianemu na ziemi utrzymuje się temperatura odpowiednie do życia dwutlenek węgla i para wodna utrzymują ciepło znaczny wzrost ilości gazów cieplarnianych może doprowadzić do zmiany klimatu ocieplenia topnienia lodowców i zalewania części kontynentów
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Ozon powstaje w naturalny sposób ok. 20 – 40 km nad ziemią, tworząc warstwę zwaną Ozonosfera. Ozon i tlen w znacznym stopniu pochłaniają promieniowanie nadfioletowe (UV), które dociera z losmosu. W latach 80 XX. wieku zauważono, że szczelność warstwy ozonowej nad Antarktydą zmniejsza się, stwierdzono, że warstwę ozonową niszczą związki chloru m.in. Freony, dziura ozonową zwiększyła ilość zachorowań na nowotwory, może też niszczyć rośliny i glony. Gazy niszczące tą warstwę to w 82% wytwory człowieka.
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zanieczyszczenie powietrza, znajdujące się w powietrzu tlenki azotu i tlenki siarki łączą się w chmurach z wodą i tworzą bardziej złożone związki chemiczne. Związki te wraz z deszczem, śniegiem i mgłą opadają na Ziemię jako kwaśne opady i powodują szkody
|
|
|
začať sa učiť
|
|
przedostające się do powietrza również mają duży wpływ na pogorszenie się jego jakości, ich duże stężenie odnotowuje się w pobliżu Cementowni, wielkich zakładów. Przyczyniają się do powstawania smogu i powodują schorzenia dróg oddechowych.
|
|
|
zanieczyszczenia powietrza začať sa učiť
|
|
powstają w wyniku emisji do atmosfery tlenku siarki(IV) tlenku węgla(IV) i tlenków azotu oraz pyłów. odpowiada za nie głównie działalność człowieka
|
|
|
sposoby na ograniczenie zanieczyszczeń začať sa učiť
|
|
apelowanie o zakładanie filtrów odpadających na kominach fabryk, apelowanie o ograniczenie emisji spalin, zachęcanie do niepalenia tytoniu
|
|
|
Sposoby na ochronę powietrza začať sa učiť
|
|
używanie energooszczędnych świetlówek, korzystanie z roweru, sadzenie drzew, stosowanie ekologicznych opakowań, Segregacja odpadów
|
|
|