otázka  |
Odpoveď |
|
začať sa učiť
|
|
powoływano go gdy osoba sui iuris nie była w stanie kierować swymi czynami i potrzebowała pomocy kogoś doświadczonego
|
|
|
opiece (tutela) podlegali začať sa učiť
|
|
niedojrzali (mężczyźni i kobiety) sui iuris oraz w pewnym okresie historycznym dojrzałe kobiety sui iuris
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
gdy opiece podlegali niedojrzali sui iuris
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
gdy opiece podlegały dojrzałe kobiety sui iuris
|
|
|
powołanie opiekuna mogło nastąpić w začať sa učiť
|
|
testamencie, z mocy ustawy XII tablic, poprzez wyznaczenie przez tutora
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
opieka z mocy ustawy XII tablic
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
opiekun wyznaczony przez pretora jeśli ojciec nie wyznaczył opiekuna w testamencie i brak było krewnych
|
|
|
opiekunowie powinni sprawować pieczę začať sa učiť
|
|
tak nad osobą podopiecznego (pupila) jak i nad jego majątkiem
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zarządzał majątkiem pupila i uczył go, jak należy prowadzić sprawy majątkowe
|
|
|
pupil, po ukończeniu 7 roku życia začať sa učiť
|
|
mógł sam podejmować akty przysparzające, czyli takie, które polepszały jego sytuację (powiększały majątek)
|
|
|
w przypadku czynności rozporządzających i zobowiązujących, które powodowały uszczuplenie majątku, tutor powinien dokonać začať sa učiť
|
|
interpositio auctoritatis
|
|
|
interpositio auctoritatis začať sa učiť
|
|
przyzwolenie na zawarcie czynności przez pupila
|
|
|
opieka tutela impuberis gasła začať sa učiť
|
|
po dojściu pupila do dojrzałości
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
rozliczyć się z byłym podopiecznym ze swojej działalności finansowej
|
|
|
opieka gasła tez w chwili začať sa učiť
|
|
smierci i ccapitis deminutio czy tutora czy pupila
|
|
|
w przypadku niewłaściwego sprawowania opieki tutorowie mogli začať sa učiť
|
|
być pociągnięci do odpowiedzialności przy pomocy skarg o charakterze karnym
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
accusatio suspecti tutoris, miała na celu odsunięcie nieuczciwego tutora testamentowego od sprawowania opieki, zasądzenie tutora ściągało na niego infamię.
|
|
|
actio rationibus distrahendis začať sa učiť
|
|
skarga, którą wytaczał sam pupil, po dojściu do dojrzałości, przeciw opiekunowi ustawowemu, który rozmyślnie sprzeniewierzył jego majątek
|
|
|
w późniejszym czasie w odniesieniu do tuteli mogła być stosowana też začať sa učiť
|
|
skarga infamująca o charakterze „jakby kontraktowym” actio tutelae
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
za jej pomocą tak były podopieczny jak i opiekun dochodzili swych roszczeń
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
tutela mulierum była niezbędna začať sa učiť
|
|
w okresie u12t ze względu na wykluczenie kobiet z udziału w procesie legisakcyjnym i czynnościach formalnych
|
|
|
współudział opiekuna w tutela mulierum (udzielał interpositio auctoritatis tutoris) był potrzebny začať sa učiť
|
|
jednynie do dokonania najważniejszych czynności prawnych, jak wyzwolenie niewolnika, testament, mancypacja, zaciągnięcie zobowiązania o wielkiej wadze
|
|
|
tutoris optio wprowadzono začať sa učiť
|
|
w II wieku, w czasach republiki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
możliwość wyboru opiekuna przez żonę na mocy odpowiedniego sformułowania umieszczonego w testamencie przez zmarłego męża
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
August, kobieta, która urodziła 3 dzieci (wyzwolenica 4) pozbywała się opiekuna
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
ustawową opiekę agnatów nad kobietami oraz sztucznie rozszerzył przywilej ius trium liberorum na te kobiety, które dostarczyły statków służących do przewozu zboża z Egiptu do Rzymu
|
|
|
W II wieku instytucja tuteli mulierum była tak słaba że začať sa učiť
|
|
pretor mógł zmusić opiekuna do wyrażenia zgody
|
|
|
opiekuna kobiet nie można było začať sa učiť
|
|
pociągnąć do odpowiedzialności za nienależyte sprawowanie opieki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
praktycznie nie było tutela mulierum
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
dbał o majątek, a nie o osobę
|
|
|
najstarsza forma kurateli začať sa učiť
|
|
znana już w u12t, kuratela nad osobami chorymi umysłowo i nad marnotrawcami
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kuratela nad osobami chorymi umysłowo
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kuratela nad marnotrawcami
|
|
|
prawdopodobnie początkowo o tym czy ktoś jest chorym umysłowo lub marnotrawcą decydowała začať sa učiť
|
|
rada familijna (zgromadzenie gentylów)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
pretor, a później również prefekt Rzymu i namiestnik prowincji przeprowadzali postępowanie (cognitio) zakończone dekretem pozbawiającym chorego czy marnotrawcę zarządu majątkiem i wyznaczali mu kuratora
|
|
|
kuratorami z mocy prawa byli začať sa učiť
|
|
najbliżsi krewni agnacyjni, w późniejszym czasie kognacyjni
|
|
|
agnaci/kognaci byli osobami które začať sa učiť
|
|
potem dziedziczyły po tej osobie, dlatego w ich interesie było dobre prowadzenie majątku
|
|
|
jeśli nie było agnatów/kognatów začať sa učiť
|
|
kuratora powoływał pretor
|
|
|
wraz z rozwojem obrotu gospodarczego zaczęto otaczać ochroną prawną również začať sa učiť
|
|
osoby dojrzałe, które nie ukończyły 25 roku życia
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
z II w, w przypadku oszukania minora każdy mógł wnieść actio legis Laetoriae o ukaranie kontrahenta.
|
|
|
Pretor rozszerzył ochronę minorów w razie niekorzystnych skutków czynności prawnych poprzez začať sa učiť
|
|
udzielenie im zarzutu procesowego (exceptio) lub przywrócenia do stanu pierwotnego (restitutio in integrum)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego
|
|
|
w związku z rozszerzoną ochroną minorów začať sa učiť
|
|
bano się zawierać z nimi czynności prawnych, dlatego minorzy poprosili pretora o ustanowienie dla nich kuratora
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kurator minorów, udzielał przyzwolenia, uczesniczył przy czynnościach prawnych
|
|
|
w przypadku udzielenia przyzwolenia minor nie mógł w przyszłości začať sa učiť
|
|
bronić się exceptio ani występować o udzielenie restitutio in integrum
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
w odróżnieniu od opiekuna nie miał interpositio auctoritatis tutoris, udzielał jedynie przyzwolenia (consensus),
|
|
|
curator minorum był traktowany jako začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
kuratora do odpowiedzalności za pomocą actio negotiorum gestorum
|
|
|
w późniejszym czasie pretor ustanawiał kuratora w związku z začať sa učiť
|
|
konkretnymi sprawami np. da strzeżenia nieobjętej masy spadkowej, ochrony interesów dziecka poczętych, pomocy starcom, chorym lub ułomnym, do załatwiania spraw osób nieobecnych
|
|
|
zdolność do czynności prawnych začať sa učiť
|
|
zdolność do samodzielnego składania i przyjmowania oświadczeń woli wywołujących skutki prawne (odrębna od zdolności prawnej)
|
|
|
syn będący osobą alieni iuris začať sa učiť
|
|
nie miał w zasadzie zdolności prawnej
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
ograniczenie zdolności do czynności prawnych
|
|
|
ograniczenie zdolności do czynności prawnej ze względu na začať sa učiť
|
|
wiek, stan umysłowy, (te twa i dzisiaj) płeć i marnotrawstwo
|
|
|
ze względu na wiek można wyróżnić 3 podstawowe grupy osób začať sa učiť
|
|
1. infantes 2. impuberes 3. puberes
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
dzieci poniżej 7 roku życia, pozbawione zdolności do czynności prawnych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
osoby +7 lat, w chłopcy do 14, dziewczęta 12 roku życia, uważane za niedojrzałe, takie które mogą samodzielnie dokonywać czynności przysp. (powiększających majątek), nie mogą bez zgody tutora dokonywać czynności rozp. i zob. (uszczuplających majątek)
|
|
|
jeśli zawarta czynność równocześnie powodowała przysporzenie i obciążała majątek niedojrzałego (np. kontrakt kupna sprzedaży) a opiekun nie wyraził zgody začať sa učiť
|
|
przyjmowano jej skuteczność tylko w zakresie przysporzenia dla niedojrzałego (czynność kulejąca)
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
jeśli zawarta czynność równocześnie powodowała przysporzenie i obciążała majątek niedojrzałego (np. kontrakt kupna sprzedaży) a opiekun nie wyraził zgody to przyjmowano jej skuteczność tylko w zakresie przysporzenia dla niedojrzałego
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
stać się skuteczna poprzez późniejsze zatwierdzenie jej przez pupila, który doszedł do dojrzałości
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
niedojrzali, nie mogli zawierać małżeństwa ani sporządzać testamentu, mieli ograniczoną zdolność od czynności prawnych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
mężczyźni powyżej 14 roku życia, mieli pełną zdolność do czynności prawnych, dla osób poniżej 25 ze względu na niedoświadczenie życiowe ustanawiano kuratora
|
|
|
kobiety początkowo w zasadzie od pierwszych lat pryncypatu po ukończeniu 12 r.z.(po uzyskaniu dojrzałości) začať sa učiť
|
|
miały nadal tutora, gdyż miały jedynie ograniczoną zdolność do czynności prawnych
|
|
|
w zasadzie od II wieku kobiety wolnourodzone začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
osoby chore umysłowo były začať sa učiť
|
|
pozbawione zdolności do czynności prawnych
|
|
|
osoby chore umysłowo miały začať sa učiť
|
|
|
|
|
w czasie przerw w chorobie osoby umysłowo chore začať sa učiť
|
|
odzyskiwały pełną zdolność do czynności prawnych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
pretor na drodze ... odbierał marnotrawcy początkowo w ogóle możność zarządu majątkiem začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
pretor odbierał marnotrawcy początkowo w ogóle możność zarządu majątkiem, w późniejszym czasie dokonywania czynności umniejszających bądź obciążających majątek
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
ograniczoną zdolność do czynności prawnych
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
utrata czci obywatelskiej
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
bezpośrednio na skutek popełnienia czynu haniebnego (np. dezercji) lub w sposób pośredni na skutek wyroku w procesie karnym lub cywilnym
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
mniej sprecyzowana forma ujmy w czci obywatelskiej
|
|
|
