otázka  |
Odpoveď |
|
začať sa učiť
|
|
To proces stopniowych, ciagłych zmian organizmów prowadzący do powstania nowych gatunków. Ewolucje potwierdzają dowody bezpośrednie oraz dowody pośrednie.
|
|
|
Bezpośrednie dowody ewolucji začať sa učiť
|
|
Skamieniałość, Ogniwa pośrednie, Relikty
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Szczątki i ślady działalności organizmów zachowane w osadach skorupy ziemskiej, np. kości, muszle, całe organizmy oraz ich tropy i gniazda.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Organizmy łączące w sobie cechy dwóch grup systematycznych, np. tiktaalik o cechach charakterystycznych zarówno dla ryb, jak i dla płazów.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Organizmy przypominające te sprzed wielu milionów lat. Są to zwykłe pojedyncze gatunki, których ewolucja przebiegała bardzo powoli, np. dziobak - ssak o wielu gadzich cechach.
|
|
|
Pośrednie dowody ewolucji začať sa učiť
|
|
Narządy szczątkowe, Rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej, Jedność budowy i funkcjonowania, Narządy ginekologiczne, Narządy analogiczne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Narządy u współcześnie występujących organizmów będące zbędnymi pozostałościami organów funkcjonujących u ich ewolucyjnych przodków, np. kość ogonowa u człowieka.
|
|
|
Rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej začať sa učiť
|
|
występowanie gatunków blisko spokrewnionych w sąsiednich rejonach, a gatunków daleko spokrewnionych najczęściej nazwy różnych kontynentach. Przykładem są liczne gatunki torbaczy żyjące w Australii.
|
|
|
Jedność budowy i funkcjonowania začať sa učiť
|
|
Podobieństwo organizmów na poziomie składu chemicznego, budowy komórkowej i tkankowej, a także wykonywanych czynności życiowych.Np. wszystkie organizmy oddychają, odżywiają się, rosną i rozmnażają się.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Narządy, które zajmują to samo miejsce w planie budowy, nawet jeśli inaczej wyglądają i pełnią różne funkcje, np. skrzydło nietoperza i kończyna przednia konia.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Narządy, które wyglądają podobnie i pełnią podobne funkcje, ale mają różne plany budowy, np. skrzydło ptaka i skrzydło owada.
|
|
|
Kto jest twórcą teorii ewolucji? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jakie są główne założenia teorii ewolucji? (S1) začať sa učiť
|
|
- Wszystkie gatunki wywodzą się od wspólnego przodka, - izolacja geograficzna doprowadza do powstania nowego gatunku, - organizmu konkurują ze sobą o zasoby środowiska --> konkurencje nazywamy walką o byt.
|
|
|
Jakie są główne założenia teorii ewolucji? (S2) začať sa učiť
|
|
- dobór naturalny sprawia, że przeżywają tylko osobniki najlepiej dostosowane do warunków środowiska, - cechy przodków są przeliczone, co oznacza że tylko osobniki najlepiej przystosowane organizmy przekazują swoje geny potomstwu.
|
|
|
Co to jest dobór naturalny? začať sa učiť
|
|
Dobór naturalny powoduje, że przeżywają i rozmnażają się osobniki najlepiej przystosowane do warunków środowiska.
|
|
|
Z czego wynika dobór naturalny? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
walka o byt, czyli konkurowanie organizmów o dostęp do pokarmu, wody, miejsca do życia czy partnera do rozrodu.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Dobór sztuczny polega na krzyżowaniu osobników o preferowanych cechach. Dzięki temu uzyskuje się najbardziej wartościowe dla człowieka rasy zwierząt i odmiany roślin.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
- O selekcji osobników decydują warunki środowiska. - Jest procesem przypadkowym. - Przeżywają osobniki najlepiej przystosowane do życia w danych warunkach środowiska. - Prowadzi do powstania nowych gatunków.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
- O selekcji osobników decyduje człowiek. - Jest procesem celowym. Do rozrodu są dopuszczalne osobniki o pożądanych przez człowieka cechach. - Prowadzi do powstania nowych ras zwierząt i odmian roślin.
|
|
|
Do jakiego gatunku należą ludzie? začať sa učiť
|
|
człowiek rozumny (Homo sapiens)
|
|
|
