Egzamin dpl

Typ 1 pseudogłośni

wyraźne uwypuklanie przedniej i tylnej ściany gardła dolnego - najlepszy

Typ 2 pseudogłośni

Uwypuklanie tylko jednej ściany gardła dolnego

Typ 3 pseudogłośni

uwypuklanie tylko jednej ściany gardła dolnego

stopień 1 mowy przełykowej

Bardzo dobra mowa przełykowa, chorzy płynnie wypowiadają zdania i czytają teksty bez sumerów oddechowych, głos jest czysty, tworzony swobodnie, mowa doskonale rozumiana

stopień 2 mowy przełykowej

dobra mowa przełykowa, płynnie wypowiada trzy czterowyrazowe zdania, występują sporadycznie szmery oddechowe i niepełne koordynacja oddechowo-artykulacyjna, dobrze zrozumiała mowa

stopień 3 mowy przełykowej

dostateczna mowa przełykowa, wypowiadanie pojedynczych słów z dużym wysiłkiem, głos jest niski, ochrypły, tworzony z dużym parciem, przy braku stałej gotowości do mówienia i koordynacji oddechowo-fonacyjnej, mowa rozumiana

stopień 4 mowy przełykowej

wykształcenie mowy zastępczej – mowa gardłowa, powietrze gromadzone w gardle dolnym, wypowiadają od 2 do 4 słów w sposób skrzeczący, szorstki, tworzony z dużym napięciem mięśni szyi, mowa rozumiana

stopień 5 mowy przełykowej

pseudoszept ustno-gardłowy, brak fonacji, mowa tworzona przy użyciu powietrza zwartego tylko w jamie ustnej

stopień 6 mowy przełykowej

brak wytworzenia jakichkolwiek dźwięków mowy, posługuje się pismem, gestem lub mimiką twarzy

laryngektomia całkowita

całkowita resekcja krtani, brak emisji głosu i oddzielenie drogi oddechowej od pokarmowej na stałe, usuwa się kość gnykową z przestrzenią przedniogłośniową. pozostawione ściany gardła dolnego zszywa się ze sobą, przełyku sondę odżywcze wygojenia gardła

laryngektomia częściowa

usuwany jest fragment krtani, po usunięciu części krtani mogą zostać zachowane jej niektóre funkcje – oddechowa, ochronna, fonacyjna. jest to możliwe dzięki rekonstrukcji narządu

metoda aspiracji-seemana (dźwięczne odbicie)

pacjent wprowadzając powietrze do przełyku odchyla głowę do tyłu, Wciąga powietrze, następnie całym tułowiem szybko pochyla się do przodu, jednocześnie uciskając klatkę piersiową, Co powoduje głośne odbicie powietrza (pozwala wypowiedzieć około 10 sylab)

metoda Sterna (dźwięczne odbicie)

prowadzenie powietrza za pomocą napojów gazowanych lub połykania go

metoda iniekcji (dźwięczne odbicie)

wprowadzenie powietrza do przełyku za pomocą strzykawki i jednoczesnym pomiarze zmian ciśnienia odpowiednim przyrządem, ciśnienie powietrza w przełyku rejestruje się w czasie mówienia

metoda cornuta (dźwięczne odbicie)

nabranie dużej ilości powietrza do jamy ustnej, wypchanie policzków, mocne zaciśnięcie warg i wypowiedzenie głosek wybuchowych z przydechem

czynniki wpływające na wykształcenie głosu i mowy zastępczej

1. czynniki morfologiczno-czynnościowe 2. uzyskanie głośnej i dźwięcznej mowy jest przede wszystkim uzależnione od możliwości wytworzenia pseudogłośni 3. uzasadniczą rolę pełni mięsień pierścienno-gardłowy

logopedyczne czynniki wpływające na wykształcenie głosu i mowy zastępczej

czas ćwiczeń w ciągu dnia, ilość i systematyczność ćwiczeń w tygodniu, czas pojawienia się dźwięcznego odbicia, rodzaj prowadzenia zajęć, Dobór ćwiczeń logopedycznych, chęć powrotu do pracy, długość trwającej rehabilitacji

zakres ciśnienia rokujący dobrze

ciśnienie 5 – 40 mm

zakres ciśnienia rokowanie niepewne co do rehabilitacji

ciśnienie 40-80 mm

zakres ciśnienia rokowanie złe

powyżej 80 mm

badanie ciśnienia podgłośniowego

badanie ciśnienia rozwarcia zwieracza ust przełyku metodą iniekcji, pozwala również na wczesne wykrywanie nawrotów procesu nowotworowego w okolicach ust przełyku, twórcy metody: Seeman, van den Berg

badanie ciśnienia podgłośniowego aparat

podczas badania wykorzystuje się aparat do wizualizacji graficznej ciśnienia przebiegu rozwarcia zwieracza ust przełyku, twórcy metody: Wojciech Musialik, Jarosław Markowski

ructus

powietrze zgromadzone pod ciśnieniem w gardle dolnym lub przełyku, gwałtownie wypchnięte ruchem antyperystatycznym, przeciska się przez pseudogłośnie z fałdów śluzówki przełyku daje efekt akustyczny-ructus, który podlega uformowaniu w jamach rezonansowych

pseudoszepty rzekomy (ustno-gardłowy)

nie opanowaniedźwięcznej mowy zastępczej - mówią pseudoszeptem, pismem, gestami i mimiką, umożliwia jedynie kontakt z najbliższym otoczeniem, każdy chory jest w stanie opanować go, szept powstaje w jamie ustnej, prawidłowo wymowa spółgłosek bezdźwięcznych

sposób komunikowania grupa 1

1. chorzy którzy opanowali głos i mowy zastępczą 2. chorzy którzy opanowali te umiejętności w wyniku operacji plastycznych - tworzenie przedgłosowych

sposób komunikowania grupa 2

chorzy którzy porozumiewają się z otoczeniem za pomocą urządzeń elektronicznych tzw. sztucznych krtani

sposób komunikowania grupa 3

1. osoby które nie opanowały dźwięcznej mowy zastępczej i posługują się pseudo szeptem ustno-gardłowym, pismem, gestami i mimiką 2. ten rodzaj komunikowania się umożliwia jedynie kontakt z najbliższym otoczeniem

metoda wokalistyczna mitrynowicz appogio

umiejętność podparcia oddechowego. specyficzna czynność mięśni oddechowych, jednoczesne napinanie mięśni wdechowych i wydechowych, umożliwia wydłużenie fazy wydechowej, umożliwia wessanie powietrza do przełyku

co to proteza głosowa

metoda chirurgiczna rehabilitacji głosu polegająca na zrobieniu przetoki pomiędzy światłem tchawicy, a światłem przełyku. Aby zabezpieczyć drogi oddechowe przed zalaniem treścią pokarmową lub treścią żołądkową implantuje się do przetoki protezy głosową

proteza głosowa dźwięk

nie wprowadza w drgania cząsteczek powietrza, transfer powietrza z tchawicy do górnych dróg oddechowych, tam wprowadza w wibracje i umożliwia powstanie głosu, po zamknięciu tracheostomy powietrze do protezy głosowej, napór i ciśnienie otwiera zastawke

przeciwwskazania do protezy głosowej

miejscowe nowotwory, resekcja tkanek w obrębie gardła dolnego przełyku, rozległe blizny pooperacyjne, brak współpracę, podeszły wiek, choroby współistniejące (otępiane mózgu niedowład górnych), zaburzenie neurologiczne wpływają czynność przełyku i gardła

budowa protezy głosowej

korpus z kanałem powietrznym, 1 mankiet od strony tchawicy nie wpada do przełyku, 2 mankiet od strony przełyku i nie wysuwa do tchawicy, ruchoma Zastawka-w kanale powietrznym w korpusie łączącym oba mankiety lub w obrębie kołnierza od strony przełyku

sposób założenia protezy implantacja pierwotna

Podczas zabiegu laryngektomii całkowitej. po usunięciu krtani, ale przed szczenem zaszyciem przełyku i gardła przy użyciu trookaru tworzy się przetokę tchawiczą-przełykową. w ten sposób mocuje się protezy głosową

uruchomienie protezy po implantacji pierwotnej

podjęcie mowy bezpośrednio po okresie gojenia około 14 dni. zachowana koordynacja mięśni wdechowo-wydechowych, psychiczna pamięć tworzenia dźwięku, nie następuje okres kalectwa socjalnego

sposób założenia protezy implantacja wtórna

w dowolnym czasie, znieczulenie ogólne, przez Usta wprowadza się do gardła i przełyku sztywną metalową rurę ezofagoskopową na głębokość prowadzony tracheostomy, od strony tchawicy wprowadza się teokar, wykonuje się otwór w ścianie tchawiczo-przełykowej

uruchomienie protezy po implantacji wtórnej

próby tworzenia głosu bezpośrednio po zakończonym zabiegu, ograniczeniem jest okres uzupełniający radioterapii i odczyny Promienne utrzymujące się po zakończeniu leczenia

trudność w rehabilitacji powtórnym wszczepieniu protezy

brak motywacji, brak koordynacji mięśniowej, zła koordynacja fazy wydechu i układu aparatu artykulacyjnego, wzrosty i blizny po zabiegu operacyjnym

wymiana protezy głosowej

samoistna ewakuacja lub usunięcie przypadkowo, uszkodzenie zastawki Co powoduje nieszczelność i przeciek płynów co powoduje zachłyskiwanie i dalsze powikłania takie jak zapalenie płuc

próba mlekowa

wykonuje się próbę mlekową w celu sprawdzenia zastawki protezy głosowej Czy występują jakieś nieszczelności pijąc mleko

możliwe komplikacje

perforacja przełyku, aspiracja przez przetokę do tchawicy i zwężenie oraz zamknięcie przetoki, ręczny przykrycie stomii podczas wypowiadania

zalety protez głosowych

łatwe usunięcie, mowa pojawia się Po zastosowaniu, wysoki wskaźnik sukcesu w rehabilitacji, doskonała jakość głosu, bardziej zrozumiały i bardziej naturalny dźwięk, karmienie w bezpośrednim okresie pooperacyjnym, stosowanie radioterapii

czyszczenie protezy krok 1

przed każdym użyciem Sprawdź czy szczoteczkę nie jest złamana lub zużyta oraz Upewnij się że jest czysta

czyszczenie protezy krok 2

zwil szczoteczkę czystą wodą

czyszczenie protezy krok 3

Włóż szczoteczkę do środka protezy głosowej i Przesuń ją kilka razy do przodu i do tyłu. Cofnij szczoteczkę w przypadku wyczucia oporu

czyszczenie protezy krok 4

obracaj szczoteczką kilka razy w prawo i w lewo

czyszczenie protezy krok 5

Wyjmij szczoteczkę i dokładnie ją umyj

czyszczenie protezy krok 6

wysusz szczoteczkę po umyciu

mycie szczoteczki

myć w ciepłej wodzie z mydłem minimum 50 stopni i 2 krople płynu do mycia naczyń na 250 ml przez 15 minut

dezynfekcja szczoteczki

w etanolu o stężeniu 70% przez 10 minut, w alkoholu izopropylowym o stężeniu 70% przez 10 minut, w nadtlenku wodoru o stężeniu 3% przez 60 minut

kwestionariusz wywiadu

Ile lat ma pacjent, Ile czasu po operacji, czy był u logopedy, Ile czasu rehabilitacja, wsparcie w członkach rodziny, inne choroby współistniejące