otázka  |
Odpoveď |
W jaki sposób tworzą się jony? začať sa učiť
|
|
W wyniku przeniesienia jednego lub kilku elektronów z atomu jednego pierwiastka na atom drugiego
|
|
|
Podaj przykład- co może wzbudzić elektron i przenieść go na wyższy energetycznie poziom začať sa učiť
|
|
|
|
|
Na którą powłokę powraca elektron, kiedy traci energię? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Kiedy elektron traci energię, powraca ona do środowiska jako začať sa učiť
|
|
|
|
|
Co decyduje o chemicznych właściwościach atomu? začať sa učiť
|
|
rozmieszczenie elektronów na powłokach elektronowych
|
|
|
Czy izotopy radioaktywne są zagrożeniem dla zdrowia i życia? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czym jest datowanie izotopowe? začať sa učiť
|
|
metoda określania absolutnego wieku skał i skamieniałości oparta na czasie połowicznego rozpadu izotopów radioaktywnych
|
|
|
Czym jest okres połowicznego rozpadu izotopu? začať sa učiť
|
|
czas, w którym liczba nietrwałych obiektów lub stanów zmniejsza się o połowę. Oznacza to, że wówczas 50% izotopów wyjściowych ulega rozpadowi.
|
|
|
Czy na okres połowicznego rozkładu izotopu mają wpływ takie czynniki jak temperatura, ciśnienie lub jakaś inna środowiskowa zmienna? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jakie cząsteczki subatomowe są bezpośrednio zaangażowane w reakcje chemiczne pomiędzy atomami? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Elektrony różnią się czy nie różnią od siebie pod względem ilości energii? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
zdolność do powodowania zmiany, np. wykonania pracy
|
|
|
podaj definicję energii potencjalnej začať sa učiť
|
|
energia, jaką ma ciało lub układ ciał w zależności od położenia ciała (układu ciał) w przestrzeni i budowy
|
|
|
Do przyjmowania jakiego poziomu energii potencjalnej ma naturalną tendencję materia? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Z czego wynika energia potencjalna elektronów w atomie? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Kiedy elektron może przemieszczać się między powłokami? začať sa učiť
|
|
wtedy gdy zyskuje lub traci energię równą różnicy pomiędzy poziomami energetycznymi tych powłok
|
|
|
Stałe poziomy energii potencjalnej zwane są inaczej začať sa učiť
|
|
|
|
|
Elektron może czy nie może znajdować się pomiędzy powłokami elektronowymi začať sa učiť
|
|
|
|
|
Elektrony walencyjne znajdują się na začať sa učiť
|
|
zewnętrznej powłoce, inaczej- walencyjnej
|
|
|
Jak naładowane są elektrony? začať sa učiť
|
|
|
|
|
jak naładowane jest jądro atomu? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Dodatnio naładowane jądro atomu przyciąga czy odpycha elektrony? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Zmiany w energii potencjalnej elektronów mogą pojawiać się w sposób ciągły czy skokowy? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Większa czy mniejsza jest energia potencjalna elektronu gdy zwiększa się jego dystans między nim a jądrem atomu? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Przez co determinowana jest energia potencjalna elektronu začať sa učiť
|
|
|
|
|
poziom energetyczny elektronu jest skorelowany z jego odległością od začať sa učiť
|
|
|
|
|
pierwsza powłoka elektronowa ma najwyższy czy najniższy poziom energetyczny začať sa učiť
|
|
|
|
|
w miarę wędrowania elektronu na wyższe powłoki energia jest absorbowana czy tracona? začať sa učiť
|
|
|
|
|
W miarę wędrowania elektrony na niższe powłoki elektronowe, energia jest absorbowana, czy tracona? začať sa učiť
|
|
|
|
|
czym charakteryzują się powłoki elektronowe začať sa učiť
|
|
średnią odległością od jądra i poziomem energetycznym
|
|
|
elektrony której powłoki mają najmniejszą energię potencjalną? začať sa učiť
|
|
|
|
|
elektrony której powłoki mają największą energię potencjalną? začať sa učiť
|
|
|
|
|
W jakim przypadku elektron może zmienić zajmowaną przez siebie powłokę? začať sa učiť
|
|
poprzez zaabsorbowanie lub utratę ilości energii równej różnicy energii potencjalnej pomiędzy jego dawną a nową powłoką
|
|
|
Kiedy elektron absorbuje energię, wędruje na powłoki mniej czy bardziej oddalone od jądra? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
czego jest wynikiem waga? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
wszystkim, co zajmuje przestrzeń i posiada masę.
|
|
|
Z czego złożona jest materia? začať sa učiť
|
|
Z pierwiastków chemicznych
|
|
|
Ile pierwiastków musi przynajmniej zawierać substancja, by móc nazwać ją związkiem chemicznym začať sa učiť
|
|
|
|
|
Podaj definicję pierwiastka začať sa učiť
|
|
to substancja, która nie może zostać rozłożona na inne substancje w wyniku reakcji chemicznych
|
|
|
Ile pierwiastków rozpoznajemy w naturze? začať sa učiť
|
|
|
|
|
podaj definicję związku chemicznego začať sa učiť
|
|
substancja zawierająca przynajmniej dwa różne pierwiastki chemiczne połączone ze sobą w stałym stosunku
|
|
|
podaj nazwę soli kuchennej začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
z sodu i chloru. Sód jest metalem, a chlor trującym gazem, jednak podczas chemicznego łączenia tworzą jadalny związek chemiczny
|
|
|
na czym polegają właściwości emergentne w chemii začať sa učiť
|
|
związki chemiczne mają inne cechy, niż wchodzące w ich skład pierwiastki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
z wodoru i tlenu w stosunku 2:1
|
|
|
Wymień pierwiastki występujące w organizmie człowieka začať sa učiť
|
|
tlen, węgiel, wodór, azot, wapń, fosfor, potas, siarka, sód, chlor, magnez
|
|
|
składa się ciało człowieka składa się z tlenu w začať sa učiť
|
|
|
|
|
ciało człowieka składa się z węgla w začať sa učiť
|
|
|
|
|
ciało człowieka składa się z wodoru w začať sa učiť
|
|
|
|
|
ciało człowieka składa się z azotu w začať sa učiť
|
|
|
|
|
4 pierwiastki tworzą do 96 % materii żywej. Wymień je začať sa učiť
|
|
węgiel, tlen, azot, wodór
|
|
|
Wymień 4 pierwiastki śladowe začať sa učiť
|
|
jod, chrom, żelazo, miedź, fluor, bor
|
|
|
Zdefiniuj pierwiastki biogenne začať sa učiť
|
|
takie, bez których człowiek nie może prawidłowo funkcjonować, ani się rozmnażać
|
|
|
Ile biogennych pierwiastków potrzebuje człowiek, a ile roślina začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
mikroelementy; takie, których organizmy potrzebują w śladowych ilościach
|
|
|
od czego zależą właściwości pierwiastków? začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
najmniejsza jednostka materii, najmniejsza część pierwiastka, która zachowuje właściwości danego pierwiastka.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
Z cząsteczek subatomowych
|
|
|
wiązania kowalencyjne polarne różnią się w swojej polarności w zależności od začať sa učiť
|
|
względnej elektroujemności 2-óch atomów
|
|
|
który atom jest bardziej elektroujemny začať sa učiť
|
|
ten, który silniej przyciąga do siebie współdzielone elektrony
|
|
|
wiązanie, w którym elektrony są współdzielone w równym stopniu to začať sa učiť
|
|
wiązanie kowalencyjne niepolarne
|
|
|
typ wiązania, w którym jeden atom jest połączony z innym, bardziej elektroujemnym atomem, a elektrony tworzące wiązanie nie są współdzielone w równym stopniu, to začať sa učiť
|
|
wiązanie kowalencyjne polarne
|
|
|
Atomy w cząsteczce z tą samą czy różną siłą przyciągają współdzielone elektrony wiążące? začať sa učiť
|
|
|
|
|
zdolność pierwiastków do przyciągania i tworzenia wiązań kowalencyjnych opartych na przyciąganiu z różną siłą współdzielonych elektronów to začať sa učiť
|
|
|
|
|
Każdy atom, który może współdzielić elektrony walencyjne, ma zdolność do tworzenia wiązań odpowiadającą liczbie wiązań kowalencyjnych, które może uformować. Czego zapełnieniem efektuje utworzenie wiązań? začať sa učiť
|
|
powłoki walencyjnej przez elektrony
|
|
|
Jak nazywa się zdolność do tworzenia wiązań? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Walencyjność atomu jest zazwyczaj równa liczbie začať sa učiť
|
|
elektronów niesparowanych koniecznych do zapełnienia jego powłoki walencyjnej
|
|
|
wszystkie czy nie wszystkie sole mają jednakową liczbę anionów i kationów? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jaki czynnik ma wpływ na siłę wiązań jonowych? začať sa učiť
|
|
otoczenie, np. suchość lub obecność wody
|
|
|
W jakiej postaci produkowanych jest większość leków? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Związki tworzone dzięki wiązaniom jonowym noszą nazwę začať sa učiť
|
|
związków jonowych lub soli
|
|
|
które związki jonowe czy kowalencyjne zawierają cząsteczki mający określony rozmiar i liczbę atomów? začať sa učiť
|
|
|
|
|
dlaczego kationy i aniony przyciągają się nazwajem? začať sa učiť
|
|
bo są odwrotnie naładowane
|
|
|
Przemieszczanie się elektronu stanowi czy nie stanowi o utworzenia się wiązania? začať sa učiť
|
|
|
|
|
zdolne do tworzenia się wiązania jonowego są začať sa učiť
|
|
jony o przeciwnych znakach
|
|
|
Zdefiniuj wiązania jonowe začať sa učiť
|
|
występuje gdy 2 atomy różnią się zdolnością do przyciągania elektronów walencyjnych tak, że jeden z nich ten bardziej elektroujemny całkowicie odbiera elektron swojemu partnerowi. To przyciąganie pomiędzy przeciwnie naładowanymi atomami lub jonami.
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
przeciwnie naładowane atomy lub cząsteczki
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
podaj definicję cząstek subatomowych začať sa učiť
|
|
to cząstki mniejsze od atomu. Mogą to być niepodzielne cząstki elementarne jak elektron czy kwark, lub cząstki złożone jak proton, neutron, czy cząstka alfa (jądro atomu helu; produkt rozpadu radioaktywnego)
|
|
|
gdzie znajdują się cząstki subatomowe začať sa učiť
|
|
w jądrze atomowym, oprócz elektronu
|
|
|
jaki ładunek ma jądro atomu i dlaczego? začať sa učiť
|
|
dodatki, bo protony nadają mu ten ładunek
|
|
|
które z cząstek subatomowych mają ładunek elektryczny? začať sa učiť
|
|
|
|
|
neutron- czy jest elektrycznie obojętny? začať sa učiť
|
|
|
|
|
co utrzymuje elektrony w bliskości jądra? začať sa učiť
|
|
przyciąganie pomiędzy odwrotnie naładowanymi cząsteczkami
|
|
|
Jeśli chodzi o masę, to proton i elektron są začať sa učiť
|
|
|
|
|
Jednostką dla atomów i cząsteczek subatomowych, a także dla cząsteczki, którą używamy do obliczeń jest začať sa učiť
|
|
|
|
|
Neutrony i protony mają masę około začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czym różnią się atomy różnych pierwiastków od siebie? začať sa učiť
|
|
Liczbą cząstek subatomowych
|
|
|
Wszystkie atomy tego samego pierwiastka mają taką samą liczbę začať sa učiť
|
|
|
|
|
liczba masowa składa się z začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
elektronów w atomie obojętnym lub liczba protonów
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
atomy danego pierwiastka, które mają inną niż wszystkie- większą od innych liczbę neutronów a więc większą masę
|
|
|
Jak w reakcjach chemicznych różnią zachowują się różne izotopy? začať sa učiť
|
|
|
|
|
podaj definicję stabilnych izotopów začať sa učiť
|
|
ich jądro nie ma tendencji do tracenia swoich cząsteczek subatomowych
|
|
|
podaj definicję niestabilnych izotopów začať sa učiť
|
|
niestabilne izotopy to inaczej izotopy radioaktywne, ich jądro samoistnie ulega rozkładowi, odrzucając od siebie cząsteczki i energię
|
|
|
co wpływa na pełnione przez cząsteczkę funkcje w żywej komórce začať sa učiť
|
|
|
|
|
przez co determinowane są kształty cząsteczek? začať sa učiť
|
|
przez pozycję orbitali atomowych
|
|
|
jakie znaczenie w biologii ma kształt cząsteczki? začať sa učiť
|
|
determinuje sposób, w jaki cząsteczki biologicznie rozpoznają się i specyficznie na siebie oddziałują
|
|
|
kiedy cząsteczki mogą się czasowo łączyć, tworząc słabe wiązania miedzy sobą? začať sa učiť
|
|
gdy ich kształty są komplementralne
|
|
|
kiedy zmieniają się orbitale powłoki walencyjnej začať sa učiť
|
|
kiedy atom bierze udział w tworzeniu wiązania kowalencyjnego
|
|
|
podaj definicję sił van der Waalsa začať sa učiť
|
|
Siły van der Waalsa to słabe przyciąganie między cząsteczkami lub częściami cząsteczek, które jest wynikiem lokalnych zmian ładunków
|
|
|
jakie wiązania mogą powstawać nie tylko pomiędzy cząsteczkami, ale również pomiędzy odmiennymi rejonami jedej dużej cząsteczki takiej jak np. białko? začať sa učiť
|
|
siły van der Waalsa, wiązania wodorowe, jonowe w wodzie i inne słabe wiązania chemiczne
|
|
|
Podaj dwie ważne funkcje słabych wiązań dla organizmów začať sa učiť
|
|
1. udział w kształtowaniu właściwości emergentych życia, 2. dzięki nim najbardziej istotne, wielkie cząsteczki biologiczne utrzymują swoją strukturę funkcjonalną
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
|
|
|
Na czym polegają reakcje chemiczne? začať sa učiť
|
|
Na tworzeniu i zrywaniu wiazań
|
|
|
co prowadzi do zmian w składzie materii začať sa učiť
|
|
tworzenie i zrywanie wiązań
|
|
|
Podczas rekacji chemicznej co jest przekształcane w co začať sa učiť
|
|
|
|
|
Liczba i rodzaj wszystkich atomów substratów musi czy nie musi zgadzać się z liczbą i rodzajem atomów zawartych w produktach? začať sa učiť
|
|
|
|
|
które zdanie jest prawdziwe:1. reakcja może utworzyć lub zniszczyć atomy czy 2. reakcja może uorganizować rozmieszczenie atomów začať sa učiť
|
|
prawdziwe zdanie to: reakcja może uorganizować rozmieszczenie atomów
|
|
|
Podaj przykład na reorganizację materii przez reakcje chemiczne začať sa učiť
|
|
|
|
|
reakcje chemiczne są odwracalne czy nie začať sa učiť
|
|
|
|
|
Podaj czynnik wpływacjący na szybkość reakcji začať sa učiť
|
|
|
|
|
Kiedy reakcje zachodzą z tą samą szybkością? začať sa učiť
|
|
gdy zostanie osiągnięta równowaga chemiczna
|
|
|
co oznacza równowaga chemiczna? začať sa učiť
|
|
że stężenia substratów i produktów są ustabilizowane w określonym kierunku, a nie że są równe
|
|
|
napisz wzór strukturalny kowalencyjnego wiązania 1. ojedynczego, 2. podwójnego začať sa učiť
|
|
|
|
|
Wyjaśnij wiązanie kowalencyjne začať sa učiť
|
|
wiązanie kowalencyjne to wiązanie, w którym atomy współdzielą elektrony walencyjne
|
|
|
podaj definicję cząsteczki začať sa učiť
|
|
dwa lub więcej atomów utrzymywanych razem przez wiązania kowalencyjne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
to rodzaj przyciągania pomiędzy atomami z niekompletnymi powłokami kowalencyjnymi. Atomy mogą współdzielić lub przekazywać sobie elektrony walencyjne
|
|
|
podaj dwa rodzaje najsilnieszych wiązań chemicznych začať sa učiť
|
|
|
|
|
z czego wywodzi się reaktywność atomów? začať sa učiť
|
|
z obecności niesparowanych elektronów na jednym bądź kilku orbitalach ich powłok walencyjnych
|
|
|
W jaki sposób atomy wchodzą ze sobą w reakcje? začať sa učiť
|
|
na drodze zapełniania powłok walencyjnych
|
|
|
Jakie elektrony są zaangażowane w proces reakcji miedzy atomami začať sa učiť
|
|
niesparowane elektrony walencyjne
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
trójwymiarowa przestrzeń, na której elektron spędza 90% czasu, część powłoki elektronowej
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
charakterystyczne kształty i orientacje
|
|
|
Ile elektronów może znajdować się na pojedynczym orbitalu začať sa učiť
|
|
|
|
|
Wyjaśnij zastosowanie izotopów w medycynie začať sa učiť
|
|
izotopy są włączane do biologicznie czynnej komórki i używane jako znaczniki promieniotwórcze do śledzenia przepływu atomów w ramach metabolizmu, procesów chemicznych zachodzących w organizmie
|
|
|
procesy jakich schorzeń można przesledzić przy pomocy izotopów? začať sa učiť
|
|
choroby nerek, choroby nowotworowe
|
|
|
podaj przykład urządzenia, które współpracuje z izotopami začať sa učiť
|
|
pozytonowy tomograf emisyjny
|
|
|
|
začať sa učiť
|
|
ma zapełnioną powłokę walencyjną
|
|
|
atom niereaktywny w kontakcie z innymi atomami začať sa učiť
|
|
|
|
|
jak są nazywane pierwiastki, których powłoki walencyjne są przepełnione. Podaj trzy przykłady začať sa učiť
|
|
są to pierwiastki szlachente. Przykładami ich są: hel, argon i neon
|
|
|
Jak nazywami elektrony mieszczące się na zewnętrznej powłoce začať sa učiť
|
|
|
|
|
Zewnętrzną powłokę elektronową nazywamy začať sa učiť
|
|
|
|
|
które atomy przejawiają podobne właściwości chemiczne začať sa učiť
|
|
atomy, które posiadają taką samą liczbę elektronów walencyjnych
|
|
|
Ile elektronów pomiszczą powłoki: 1. 2. i 3? začať sa učiť
|
|
1. 2, druga- 8 i trzecia -8
|
|
|
na jakiej powłoce leżą elektrony, od której zależą właściwości chemiczne atomu? začať sa učiť
|
|
zewnętrznej czyli walencyjnej
|
|
|
Sekwencje pierwiastków leżących w wierszach układu okresowego od lewej do prawej strony, ułożone są wg. wzrastającej liczby (czego?) začať sa učiť
|
|
|
|
|
Do jakiej wartości energii potencjalnej dążą elektrony? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Stan najniżej możliwej wartości energii potencjalnej w atomie prezentuje powłoka začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czy cząsteczka z niepolarnymi wiązaniami kowalencyjnymi może posiadać regiony naładowane ujemnie i dodatnio? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Czy w cząsteczce z niepolarnymi wiązaniami kowalencyjnymi elektrony są zawsze umieszczane symetrycznie i gromadzą się zawsze w tej samej jej części? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Które wiązania łączą atomy w cząsteczki tworzące komórkę? začať sa učiť
|
|
|
|
|
Słabsze wiązania wewnątrz cząsteczek i pomiędzy nimi też mają znaczenie i ogromny udział w kształtowaniu (czego?) začať sa učiť
|
|
emergentnych właściowści życia
|
|
|
podaj najwazniejszą cechę słabych wiązań začať sa učiť
|
|
|
|
|
Kiedy tworzy się wiązanie wodorowe? začať sa učiť
|
|
kiedy atom wodoru, związany kowalencyjnie z dowolnym atomem elektroujemnym jest przyciągany przez inny elektroujemny atom
|
|
|
podaj atomy dwóch pierwiastków, które są zazwyczaj partenrami wodoru w komórkach żywych začať sa učiť
|
|
|
|
|
dlaczego w cząsteczce wody współdzielone elektrony są bardziej przesunięte w stronę tlenu i jaki jest tego skutek? začať sa učiť
|
|
tlen jest bardziej elektroujemny niż wodór, skutkuje to częsciowo ujemnym ładunkiem tlenu i częściowo dodatnim ładunkiem wodoru
|
|
|
Czym charakteryzuje się powłoka walencyjna każdego z powstających jonów začať sa učiť
|
|
powłoka walencyjna jest kompletna
|
|
|
