→ Architektura, Historia Sztuki → Začnite sa učiť / Stiahnite si MP3 Flashcards

otázka		Odpoveď
bazylika začať sa učiť		Typ kościoła z nawą główną wyższą od naw bocznych, posiadającą okna ponad dachami naw bocznych
pseudobazylika začať sa učiť		Typ kościoła, w którym nawa główna jest wyższa od naw bocznych, ale nie posiada okien w ścianach nawy głównej.
hala začať sa učiť		Kościół wielonawowy o nawach równej wysokości
rotunda začať sa učiť		Budowla w układzie centralnym, wzniesiona na planie koła. Składa się z jednego pomieszczenia przykrytego często kopułą.
budowla salowa začať sa učiť		Jednonawowa, podłużna budowla sakralna z niewyodrębnionym prezbiterium.
westwerk začať sa učiť		Rozbudowana zachodnia część bazyliki, usytuowana poprzecznie do korpusu nawowego, flankowana wieżyczkami schodowymi, z większą wieżą, na przedłużeniu nawy głównej, mieszczącą w górnej kondygnacji otwartą do nawy kaplicę lub lożę władcy.
kruchta začať sa učiť		Część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym – do naw lub zakrystii. Najczęściej wydzielona jest wewnątrz kościoła, choć może być w formie przybudówki wyraźnie wyodrębnionej z bryły budynku.
narteks začať sa učiť		Kryty przedsionek przy frontalnej ścianie kościoła.
krypta začať sa učiť		Przesklepione pomieszczenie znajdujące się pod posadzką kościoła, pierwotnie służące do przechowywania relikwii, później coraz większe, służyło jako miejsce pochówków.
transept začať sa učiť		Nawa poprzeczna, położona pomiędzy prezbiterium a resztą jego budynku. Transept może być jedno- lub wielonawowy
ambit (obejście) začať sa učiť		Przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.
apsyda začať sa učiť		Pomieszczenie na rzucie półkola, dostawione do bryły budynku, Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku.
apsydiola začať sa učiť		Mała apsyda przylegająca do apsydy głównej albo do obejścia prezbiterium.
sklepienie začať sa učiť		Konstrukcja budowlana wykonana z kamienia naturalnego, sztucznego lub cegły o przekroju krzywoliniowym, służąca do przekrycia określonej części budynku.
zwornik (klucz) začať sa učiť		Szczytowy kliniec łuku lub niektórych typów sklepienia, zazwyczaj bogato profilowany i zdobiony dekoracją rzeźbiarską, wykonany z kamienia lub ceramiki, charakterystyczny dla gotyckich sklepień krzyżowo-żebrowych.
służka začať sa učiť		Pionowy element o małym przekroju dostawiony do ściany lub filaru pełniący statyczną funkcję przenoszenia, za pośrednictwem żeber, ciężaru sklepienia krzyżowo-żebrowego na fundament.
gurt začať sa učiť		Element konstrukcyjny i dekoracyjny sklepienia wykonany z cegły lub kamienia, w kształcie łuku spotykany w sklepieniu kolebkowym.
kopuła začať sa učiť		Sklepienie o kształcie czaszy, półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste, oparte na murze lub bębnie budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym za pośrednictwem pendentywów lub tromp.
trompy (pendentywy) začať sa učiť		Narożny detal architektoniczny pozwalający na przejście z rzutu czworobocznego do ośmiobocznego lub koła stanowiącego podstawę kopuły.
pendentywy začať sa učiť		Element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.
kroksztyn (konsola) začať sa učiť		Element architektoniczny w postaci ozdobnego wspornika, wykonany z kamienia, cegły lub drewna, podpierający rzeźbę, gzyms, balkon, kolumnę, żebra sklepienia, mający najczęściej formę esownicy lub woluty.
arkada začať sa učiť		Element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.
empora začať sa učiť		Element architektoniczny występujący najczęściej w kościele w postaci odrębnej kondygnacji, zazwyczaj usytuowanej nad kruchtą lub nadwieszonej nad głównym wejściem. Empora jest wsparta na kolumnach lub filarach, otwartą do wnętrza kościoła.
biforium začať sa učiť		Arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części.
triforium začať sa učiť		Podzielone na trzy części okno lub przeźrocze.
portal začať sa učiť		Ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach
fasada začať sa učiť		Główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często nawet monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji.
tympanon začať sa učiť		Wewnętrzne pole trójkątnego frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą, stosowane w architekturze klasycznej. W architekturze romańskiej i gotyckiej półokrągłe lub ostrołukowe pole w górnej części portalu nad nadprożem, zdobione reliefem.
tympanon erekcyjny začať sa učiť		W architekturze romańskiej i gotyckiej półkoliste lub ostrołukowe pole nad drzwiami, wypełniające przestrzeń między nadprożem a archiwoltą, u dołu zamknięte poziomo, u góry obramione łukowo, wypełnione rzeźbą lub płaskorzeźbą.
fiala (pinakiel, sterczyca) začať sa učiť		Pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej kamiennej wieżyczki, zakończonej od góry iglicą, której krawędzie udekorowane są żabkami i która zwieńczona jest kwiatonem. Pełni też funkcję dociążającą przyporę.
wimperga začať sa učiť		Dekoracyjne wykończenie w kształcie wysokiego trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo ostrołuk okna.
żabka začať sa učiť		W architekturze i rzeźbie gotyckiej detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków odchylających się na zewnątrz. Umieszczano je w równych odstępach na krawędziach skośnych.
krenelaż (blanki) začať sa učiť		Element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń, tzw. miedza, co miało ułatwić obronę.
laskowanie začať sa učiť		gotycka dekoracja architektoniczna złożona z wąskich, wypukłych kamiennych prętów (lasek) o różnych profilach.
maswerk začať sa učiť		Dekoracyjny, wzór architektoniczny odkuty z kamienia lub zrobiony z cegieł, używany do wypełnienia górnej części gotyckiego okna, przeźrocza, rozety...
maszkaron začať sa učiť		Rzeźbiarski motyw dekoracyjny w postaci stylizowanej głowy ludzkiej lub fantastycznej postaci, stosowany w rzeźbie architektonicznej i rzemiośle artystycznym.
arkatura (fryz arkadowy) začať sa učiť		Ornament architektoniczny składający się z półkolistych małych arkad.
Edikula začať sa učiť		Kapliczka, przy budynku lub w jego obrysie, charakterystyczna dla architektury starożytnej i renesansu. Może ona być w postaci niszy lub stojąca samodzielnie. Najczęściej zwieńczona frontonem opartym na pilastrach lub kolumnach.
blenda začať sa učiť		Płytka wnęka w ścianie, o wykroju arkady lub okna, bez prześwitu.
Lizena začať sa učiť		Płaski, pionowy występ w murze zewnętrznym.
Pilaster začať sa učiť		Element architektoniczny w formie płaskiego filara, nieznacznie występującego przed lico ściany.
boniowanie začať sa učiť		Dekoracyjne opracowanie krawędzi oraz lica ciosu kamieni, podkreślające ich układ.
rustyka začať sa učiť		Sposób dekoracyjnego obrobienia faktury powierzchni muru kamiennego lub kamiennej okładziny ściennej, tak aby miały surowy wygląd.
attyka začať sa učiť		Górny element elewacji budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn, osłaniający dach.
mezzanino (półpiętro) začať sa učiť		Niska kondygnacja między piętrami (często między parterem a pierwszym piętrem) pojawiająca się w architekturze pałacowej. Powierzchnia przeznaczona na pokoje gościnne, dla służby lub dzieci.
Kampanila začať sa učiť		Dzwonnica kościelna charakterystyczna dla architektury włoskiej, wyodrębniona z bryły kościoła i budowana obok niej.
Baptysterium začať sa učiť		Budowla przeznaczona do wykonywania obrzędu chrztu, niekiedy usytuowana w pobliżu kościoła. Określenie „baptysterium” odnosi się także do samej niecki chrzcielnej, umożliwiającej przynajmniej częściowe zanurzenie kandydata do chrztu.
Obelisk začať sa učiť		Pomnik w formie wysokiego, smukłego słupa, najczęściej o czworobocznej podstawie, wykonanego z jednego bloku skalnego.
Pylon začať sa učiť		Wieża o prostokątnej podstawie, wznoszona parami i zwężająca się ku górze.
Peripteros začať sa učiť		Budowla, którą otacza pojedyncza kolumnada.
Tolos začať sa učiť		W starożytności budowla na planie okrągłym, najczęściej o przeznaczeniu kulturowym.
Belkowanie začať sa učiť		Element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architrawu, fryzu i gzymsu.
Gzyms začať sa učiť		Wysunięty przed lico ściany, zwykle profilowany element architektoniczny w postaci poziomej listwy wystającej przed lico muru, która chroni elewację budynku lub jej fragment przed ściekającą wodą deszczową. Oddziela poszczególne kondygnacje.
Fryz začať sa učiť		Pośredni, poziomy człon belkowania z reguły położony między architrawem i gzymsem; ogólnie – każdy poziomy pas dekoracyjny.
Architraw začať sa učiť		Główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu.
Woluta začať sa učiť		Element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju.
Echinus začať sa učiť		Lekko wygięty element architektoniczny pod abakusem kapitelu kolumny w porządku doryckim lub toskańskim. Ma kształt podobny do płaskiej poduszki.
Abakus začať sa učiť		czworoboczna płyta będąca najwyższą częścią głowicy kolumny[1], pośrednicząca wraz z nią w przenoszeniu ciężaru belkowania na trzon kolumny.

Architektura, historia sztuki

Ak chcete pridať komentár, musíte byť prihlásený.

viac